Από τη φεουδαρχία στη δημοκρατία και τώρα στην μετοχοκρατία

Ή αλλιώς, τι έχουν τα έρμα (τα προοδευτικά) και ψοφάνε.

Η ατελής αστική, δυτική, φιλελεύθερη δημοκρατία κινδυνεύει να καταλήξει το “μικρό μουσικό διάλειμμα” μεταξύ μίας, κατά κύριο λόγο, αποικιοκρατικής φεουδαρχίας και μίας παγκοσμιοποιημένης μετοχοκρατίας. Η δημοκρατία στο ιστορικό πλαίσιο, εμφανίζεται ως μία σφήνα από το δίκαιο του μεγάλου γαιοκτήμονα, στο δίκαιο του μεγάλου μετόχου πολυεθνικής εταιρείας, δίχως έλεγχο, φορολόγηση, ή σεβασμό στις εθνικές νομοθεσίες, ελέω παγκοσμιοποίησης. 

Η δημοκρατία όπως την καταλαβαίνουμε σήμερα δεν υπερβαίνει τα 150-200 χρόνια, την ώρα που για 50 από αυτά, ξηλώνεται καθημερινά από τάχα οικονομικές θεωρήσεις εκτός κάθε δημοκρατικού ελέγχου και νομιμοποίησης. Είναι μία μετάβαση που δεν έχουν απλώς ασπαστεί ακόμα και η αριστερά με τη σοσιαλδημοκρατία, αλλά συνέπραξαν με ένταση στη λεγόμενη απορρύθμιση, ειδικά μετά τα τέλη της δεκαετίας του 1980. 

Οι σοσιαλιστές των swaps, όσοι δέχτηκαν αδιαμαρτύρητα τη μετακίνηση του κάθε Επίτροπου Μπαρόζο σε εταιρείες τύπου Goldman Sachs - ο συγκεκριμένος έχοντας προηγουμένως εξευτελίσει και φτωχοποιήσει εκατομμύρια πολιτών προκειμένου να την διασώσει από τα αδιέξοδα της απληστίας της - δεν χρειάζεται να δουν τίποτα παραπάνω για να εξηγήσουν την απονομιμοποίηση τους στο εκλογικό σώμα και τις αιτίες της καταρρευσης τους. Τα φαινόμενα και τα γεγονότα μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα, αλλά η ρίζα είναι κοινή. Δεν αποδίδω προθέσεις, αλλά μόνο αποτυπώνω το αποτέλεσμα, με τη γνώση που έχουμε σήμερα για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί συστηματικά και με όλες της τις δυνάμεις να ολοκληρώσει σήμερα στην Ελλάδα αυτό που ξεκίνησε στις ΗΠΑ επί Ρήγκαν, και κλιμακώθηκε επί Μπιλ Κλίντον. Αξίζει μία παρένθεση εδώ: Οι κατά την Χίλαρι Κλίντον “deplorables”, αυτό είχαν ζήσει στο πετσί τους και την καταψήφισαν, όπως το είχαν ζήσει και οι οπαδοί του Μπέρνι Σάντερς, η υποψηφιότητα του οποίου υποσκάφτηκε, μάλλον αθέμιτα, από την πλειοψηφική όσο και προδεδεμένη στην αγορά μερίδα των Δημοκρατικών. 

Σε αυτήν την πραγματικότητα, καμία αριστερά και κανένα προοδευτικό μέτωπο δεν πρόκειται να στηθεί και να σταθεί, αν δεν ξεκινήσει από τα βασικά. Από την κριτική του σημερινού καπιταλισμού, τη σύνδεση του με τα καθημερινά προβλήματα των πολιτών, και τις αντίστοιχες προτάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Μέχρι να το κάνει, θα αρκείται σε πυροτεχνήματα-προτάσεις και σε πρόσωπα-μεσσίες, που θα επιτείνουν την απελπισία των πολιτών και τις τάσεις εκδικητικότητας ψηφίζοντας ακροδεξιά μορφώματα που βασίζονται στο μίσος (καταρχάς για το σύστημα και μετά για ό,τι αυτό προτάσσει ως εχθρό, ακόμα κι αν αυτό είναι η αλληλεγγύη και η συμπεριληπτική κοινωνία).

Δυστυχώς, για την ώρα, δεν φαίνεται καμία τέτοια προοπτική, διεθνώς, ευρωπαϊκά, ή εθνικά. Μόνο πρόσωπα και καμαρίλα, παρά τους οικονομολόγους που έχουν καταρρίψει τις οικονομικές ψευτοθεωρίες περί ανάπτυξης, τους ιστορικούς που προειδοποιούν για την κατάρρευση της κοινωνικής συνοχής, ή έστω τους πράσινους που μιλούν για την κλιματική διάσταση του προβλήματος και το τσουνάμι που θα κλιμακώσει πέρα από κάθε αντοχή τα ήδη υφιστάμενα αδιέξοδα.

Αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννούν οι κότες των ευρωεκλογών

Το βασικό συμπέρασμα των εκλογών αφορά τα δύο μέχρι χθες κυρίαρχα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής, του πρωθυπουργού και του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το αποτέλεσμα κατέδειξε πως οι ψηφοφόροι δεν αναγνώρισαν σε κανέναν από τους δύο, εκείνον που μπορεί να ηγηθεί της χώρας με μία ικανή κυβέρνηση που θα απαντήσει στα προβλήματά τους, αφού ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχασαν 1,3 εκατομμύρια ψηφοφόρους.

Η προεκλογική μάχη αφορούσε τους δυο τους, τα περιουσιακά τους, και ενδεχομένως το ναρκισσισμό τους. Δεν είχε τίποτα να προσφέρει για την Ευρώπη στο σημερινό σταυροδρόμι, ή τα καθ’ημάς - την ακρίβεια, την ανασφάλεια, τη μετατροπή των δημοσίων αγαθών σε εμπορικά αγαθά με στόχο την κερδοφορία, την ανεπάρκεια των δημοσίων υποδομών σε καιρούς κλιματικής ανατροπής. Και το έκαναν παρότι η ειδησεογραφία και η καθημερινότητα βρίθουν αρνητικών παραδειγμάτων. Πολίτες που πεθαίνουν σε καρότσες ημιφορτηγών αναζητώντας ένα νοσοκομείο, πολίτες που χάνουν ζωή και περιουσία με κορυφαία παραδείγματα τα Τέμπη, τη Θεσσαλία και την Εύβοια, πολίτες που παλεύουν με την ενεργειακή φτώχεια και την ακρίβεια ακόμα και στην καθημερινή διατροφή ελέω ολιγοπωλιακών πρακτικών που αντιβαίνουν ξεκάθαρα στις ευρωπαϊκές οδηγίες και νομοθεσία.

Με τους πολίτες να απορρίπτουν συντριπτικά τους κυρίους Μητσοτάκη και Κασσελάκη, οι προοδευτικές δυνάμεις δεν μπορούν να αναλωθούν σε ομφαλοσκοπήσεις για τα του οίκου τους, ο καθένας ξεχωριστά. Οι εσωτερικές αυτές αναζητήσεις σήμερα είναι μονόδρομος, λόγω των διαφορετικών τραυμάτων που κουβαλάει ο καθένας μετά το έγκλημα του μνημονίου, που επεβλήθη στη χώρα από άφρονες και τελικά αντιευρωπαϊστές πολιτικούς, με αποτέλεσμα την αποσάρθρωση του πολιτικού συστήματος της χώρας, όταν απερρίφθη το ευρωομόλογο και η ενδοκοινοτική επίλυση του δημοσιονομικού εκτροχιασμού πέντε κρατών-μελών.

Ο μόνος τρόπος να ξεφύγουν τα μικρά και μικρομεσαία κόμματα της προοδευτικής, κοινωνικής αντιπολίτευσης την τεθλιμμένη εσωστρέφεια και αυτοαναφόρικότητά τους, είναι να σπάσουν τα κιούπια των σχημάτων τους στα οποία είναι εγκλωβισμένοι εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον, να απορρίψουν την ηχώ της φωνής τους, και να αφοσιωθούν από κοινού σε αυτό που μπορούν να προσφέρουν, αντί να διαγκωνίζονται για το ποιος είχε δίκιο χθες, ή προχθές. Στη δημιουργία μίας ικανής πρότασης διακυβέρνησης.

Οι προοδευτικοί πολιτικοί πρέπει να σβήσουν τον πίνακα και τα κιτάπια τους, και να ξεκινήσουν σήμερα να δουλεύουν κοιτώντας το αύριο, αν θέλουν να απαντήσουν σε όσα αφορούν τους πολίτες και όχι ένα αυτοαναφορικό πολιτικό σύστημα, που πλέον δεν δημιουργεί κανένα πολιτικό γεγονός, αλλά έχει παραδοθεί αμαχητί σε ένα μονοπολικό πολιτικό σύστημα γύρω από τον κ. Μητσοτάκη και τις ασκήσεις επικοινωνιακής συγκάλυψης σε όσα πράττει εναντίον της χώρας, των Ελλήνων, αλλά και της εθνικής οικονομίας. 

Κανένας δεν έχει το χρόνο για επανάληψη των ασκήσεων επί χάρτου, που άλλοι παρακολούθησαν και άλλοι συμμετείχαμε, για την ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης επί Φώφης Γεννηματά - ένα θνησιγενές εγχείρημα που διαλύθηκε με αφορμή τις Πρέσπες. Ομοίως με τον ΣΥΡΙΖΑ και την Προοδευτική Συμμαχία. Γιατί όσο οι προοδευτικές δυνάμεις θα διαγκωνίζονται για το ποιος θα έχει την πρωτοκαθεδρία στην αντιπολίτευση και την κεντροαριστερά (αδόκιμος όρος, αλλά για να συνεννοηθούμε), η χώρα θα διολισθαίνει καθημερινά σε καθεστώς αναπτυσσόμενης δημοκρατίας, με τους πολίτες να καταλήγουν τουριστική ατραξιόν για τους επισκέπτες, δίχως δικαιώματα, δίχως δημόσιες υποδομές, δίχως κράτος δικαίου, αλλά φτωχοποιημένοι, άκληροι και τελικά εργάτες στη γη που κάποτε τους ανήκε, ή νοικάρηδες στα σπίτια που κάποτε ήταν δικά τους. 

Αυτά είναι τα γεννητούρια των ευρωεκλογών και περιμένουν πειστική αντιπρόταση διακυβέρνησης με επαναφορά του ρόλου του κράτους αντί της προσχηματικής αυτορρύθμισης της αγοράς σε κοινωνικά αγαθά, με αναδιάταξη της δικαιοσύνης, του χρηματοπιστωτικού συστήματος και της οικονομίας. Όπου κι αν κακαρίζουν οι κότες.

Η περίπτωση Στρέφη είναι ο νέος κανόνας

Δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το κέρδος - σε καπιταλισμό ζούμε, αυτόν έχουμε. Το πρόβλημα είναι όταν το κέρδος αποκτά αντικοινωνικά χαρακτηριστικά, όταν γίνεται ερήμην της ζημίας που προκαλεί, σε ποιους και σε πόσους. 

Οι προοδευτικοί προσπαθούν (όχι με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία 30 χρόνια) να ζυγίζουν το κέρδος του ενός με το όφελος ή τη ζημία των πολλών και υπόσχονται (με πρώτο τον Μπάιντεν) πως θα προσπαθήσουν να τα πάνε καλύτερα. 

Οι συντηρητικοί από την άλλη, όχι μόνο δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για τέτοιες ευαισθησίες, αλλά επαίρονται για το πόσο δεν τους ενδιαφέρει, εξυψώνοντας την απορρύθμιση ως μέγιστο αγαθό, στο δρόμο για τη ζούγκλα. Γνωστές οι λαϊκές και μη ρήσεις για το τι μας ξεχωρίζει από τα ζώα, αν είναι ο πολιτισμός ή οι αντίχειρες μας, αλλά εν προκειμένω αυτό που μας ξεχωρίζει είναι οι κανόνες - το θεσμικό πλαίσιο. Γιατί τι να τον κάνεις τον πολιτισμό ή τους επιδέξιους αντίχειρες σου, όταν τρέχεις για να γλιτώσεις τη ζωή σου στη ζούγκλα;

Όταν οι τεντεξάτοι ντούερς καμαρώνουν πως «κάνουν πράγματα, προσπερνούν εμπόδια», αυτό που λένε ουσιαστικά είναι πως αντιλαμβάνονται εαυτούς ως υπεράνω κανόνων και θεσμικού πλαισίου. Αναλόγως του στυλ καθενός τους, άλλοι ζουν την έπαρση ως πρίγκηπες, άλλες ως Αντουανέτες και άλλοι ως Όρμπαν με ιδεασμό  Τζένγκις Χαν με τη σπάθα στο χέρι, τον 21ο αιώνα. 

Δεν υπάρχει οικογενειακή ευθύνη, αλλά υπάρχουν οικογενειακά χούγια. Κυριάκος και Κώστας, ο καθένας από διαφορετική καρέκλα, έχουν εκμεταλλευτεί στο έπακρο την κρίση του κορωνοϊού προκειμένου να παρακάμψουν το δημοκρατικό έλεγχο και τους κανόνες. Οι ΠΝΠ αντικατέστησαν τη νομοθετική διαδικασία σχεδόν στο σύνολο των πρωτοβουλιών της κυβέρνησης, ενώ ό,τι δεν χωρούσε σε αυτές, κορυφαία νομοθετήματα όπως οι νόμοι Κεραμέως για την Παιδεία και Χατζηδάκη για το περιβάλλον, πέρασαν από μία κλειστή Βουλή 60 βουλευτών. 

Τα δε Δημοτικά Συμβούλια της χώρας, μαζί τους και της Αθήνας, είναι πια διακοσμητικά, με νόμο του θείου, χάριν τεντεξόνιας κυβερνησιμότητας. Έτσι, έχουμε επιστρέψει στην εποχή που συνάπτονται συμφωνίες χωρίς να δημοσιοποιούνται, πότε με αρχιτεκτονικά γραφεία και πότε με εταιρείες παρακολούθησης πολιτών (Pallantir), έχουμε επιστρέψει στην εποχή των προσλήψεων με συνέντευξη, έχουμε επιστρέψει στις μέρες που η είδηση περνάει από την κρησάρα της κρατικής ενίσχυσης του εκάστοτε Μέσου. 

Αμφότεροι άνδρες, έχουν ήδη τεράστιες και πανάκριβες «γκάφες» στο ενεργητικό τους, που θα είχαν αποφύγει αν ακολουθούσαν τη θεσμική πεπατημένη. 

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον Κυριάκο όταν σε μία μεγάλη Τεντεξονική του στιγμή πρότεινε να μας δανείσει το Βρετανικό Συμβούλιο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Αν είχε μιλήσει με κάποιον ειδικό προτού ανοίξει το στόμα του (όχι πολύ ειδικό εδώ που τα λέμε, αλλά κάποιον που να διαβάζει μια Κυριακάτικη εφημερίδα το μήνα βρε αδερφέ), θα ήξερε πως άπαξ και αποδεχόμασταν δανεισμό από το Μουσείο θα ήταν σαν να αποδεχόμασταν πως τα Μάρμαρα ήταν ιδιοκτησία των Βρετανών. Έπεσε σε εμπόδιο ο ντούερ κι έτρεχε μετά «το Λινάκι», όπως αποκαλεί την υπουργό του, να ανασκευάσει και να εξηγήσει τι ήθελε να πει ο κυβερνήτης. 

Tσιμέντο θα γίνει, όπως απέναντι

Το Λινάκι με τη σειρά του, ακολουθώντας το μοντέλο (ή τις οδηγίες;) του ηγέτη, πήγε και τσιμέντωσε την Ακρόπολη παρέα με το Ίδρυμα Ωνάση, που επίσης έχει θέμα με τη διαβούλευση και τη διαφάνεια στις διαδικασίες. Δεν είναι τωρινό - το είχε από την εποχή που είχε αποφασίσει πως η πεζοδρόμηση της Πανεπιστημίου είναι καλή ιδέα και μετά έφερε ειδικούς για να τεκμηριώσουν την προειλημμένη απόφαση εν τη σοφία τους.

Τη σκυτάλη για αυτό το Τάμα την πήρε πάνω του ο μικρός φέρελπις Κώστας. Σαν καλός ντούερ αγνόησε μελέτες δεκαετιών για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, έφερε μία εταιρεία με χρώματα κι άλλη μία με γλάστρες κι έκανε την Πανεπιστημίου pop-up... favela, με χαρτί από τον θείο πως η πεζοδρόμηση του κεντρικού κόμβου της πόλης ήταν μέτρο για τον κορωνοϊό! Όχι τα τεστ, όχι η βοήθεια με μππ στην πρώτη γραμμή, αλλά η πεζοδρόμηση! Αυτό ήταν 4 «ζεστά εκατομμυριάκια», που αν τα είχε κρατήσει ζεστά, μπορεί να περίσσευε τίποτα για να μαζέψει κανένα σκουπίδι από το Στρέφη, αντί να τον παραδώσει στο real estate για μόλις ένα... «ζεστό εκατομυριάκι».

"Φυσική" διαχείριση υδάτων

Ο Λόφος Στρέφη έχει προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν, αλλά έχει και πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που η Δημοτική Αρχή αγνοεί, αφού η Τεντεξοσύνη της δεν της επιτρέπει να ασχολείται με ενοχλητικές λεπτομέρειες. 

Ο Λόφος Στρέφη μέχρι πριν από 100 χρόνια ήταν λατομείο. Το 1914 δωρίστηκε στο δημόσιο και το 1938 πέρασε στο Δήμο Αθηναίων. Η μορφολογία του, οι αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει σε αυτά τα 100+ χρόνια είναι άξια μελέτης. Συνδυάζουν χρήσεις, υλικά και τεχνικές λύσεις στήριξης κυρίως με πέτρα, με έναν τρόπο που έχουμε μάθει να θεωρούμε και να αντιλαμβανόμαστε ως παραδοσιακό και ταιριαστό με τη φύση - κάτι σαν την πηγή στο χωριό, αλλά σε πιο τεχνικό αφού πρέπει να στηριχτούν χώματα και πέτρινοι όγκοι που έμειναν μετέωροι από τις μέρες του ως λατομείο. Τα χαρακτηριστικά αυτά, τον καθιστούν πολύ πιο σημαντικό από τον Λυκαβηττό, που παρεμπιπτόντως ουδείς διανοήθηκε να μαντρώσει για να κρατήσει τους Κολωνακιώτες εκτός. 

Πέτρινη αντιστήριξη - παγκάκι

Γιατί ας μην κοροϊδεύομαστε - αυτό είναι το project εδώ, το πώς θα κλειδώνει ο λόφος, γιατί οι Εξαρχιώτες είναι λίγο ζώα, λίγο δευτέρας διαλογής και χρειάζονται πειθαρχία - «δεν είναι σαν εμάς, υπέρκομψοι». Το βλέπεις σε κάθε τοποθέτηση και σε κάθε δράση τους, στην ελλιπή καθαριότητα στους δρόμους που ποτέ δεν σκουπίζει κανείς, στο αποχετευτικό δίκτυο που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα, παρότι στους περισσότερους δρόμους έχουν γίνει αιτήσεις κι έχουν πληρωθεί προκαταβολές από τους δημότες, στην παντελή έλλειψη εποπτείας στα δημόσια έργα, στις λάμπες που αν δεν ασχοληθεί κάποιος για 6 μήνες με διαρκείς οχλήσεις δεν αλλάζουν, στην πυροσβεστική που θέλει 20 λεπτά για να έρθει σε σοβαρό περιστατικό, στις πινακίδες ρύθμισης της κυκλοφορίας που ουδείς αποκαθιστά, στον τρόπο που αντιμετωπίζει ο δημοτικός υπάλληλος μία κλήση από τα Εξάρχεια και μία κλήση από το Κολωνάκι αντικατοπτρίζοντας τις οδηγίες που έχει πάρει, τις κουβέντες που έχει ακούσει στην υπηρεσία. Η λίστα είναι ενδεικτική όσο και ατελείωτη.

Το βλέπεις και στους υπαλλήλους του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, στο πώς απευθύνονται στους πολίτες αναλόγως ταχυδρομικού κώδικα, όπου ο ίδιος άνθρωπος μπορεί να συμπεριφέρεται σαν αστυνομικός στο Κολωνάκι και σαν μπάτσος στα Εξάρχεια. 

Μπορώ να φανταστώ τις αντιδράσεις πολλών σε αυτές τις γραμμές, αλλά δυστυχώς μάλλον είναι των ίδιων που όταν δολοφονήθηκε ο Γρηγορόπουλος αναρωτήθηκαν σιωπηλά ή πολύ φωναχτά τι γύρευε παιδί πράγμα στα Εξάρχεια και πού ήταν οι γονείς του. Αν είχε πετάξει ένα μπουκαλάκι νερό από την πάλαι ποτέ Αβάνα* θα ήταν απλά ένα ακόμα Σαββατόβραδο.

Το δεύτερο χούι που μοιράζονται Κώστας και Κυριάκος, είναι αυτό της σχέσης τους με την αλήθεια, ή για να το πούμε πιο σωστά, η ανερυθρίαστη αναίδεια με την οποία θα σου πετάξουν ένα ψέμα στη μούρη λες και είσαι εγκεφαλικά νεκρός. Ο Δήμαρχος της Αθήνας είπε πως η «χορηγία» (που απεδείχθη εκχώρηση αρμοδιοτήτων και δημοσίου χώρου) εντάσσεται στο πρόγραμμα «Υιοθέτησε την Πόλη σου». Αν κάποιος μπορέσει να μου βρει πρακτικά συνεδρίασης του «Υιοθέτησε την Πόλη σου», θα φάω το πληκτρολόγιο μου. Μέχρι τότε, ο Δήμαρχος εκτός από επικίνδυνα ελλιπής για όσα του έχουν ανατεθεί, είναι και ψεύτης.

το πριν

το μετά

αντιστήριξη με μπετό και πέτρα

Όσες τεντεξικές κοινοτοπίες κι αν βάλουν στις ανακοινώσεις τους, η πραγματικότητα δεν αλλάζει. Ο Δήμαρχος και η παράταξη του στο Δήμο χαρίζουν το λόφο σε μία εταιρεία real estate προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα δικά της συμφέροντα που ουδείς έχει ελέγξει αν συμπίπτουν με αυτά των σημερινών κατοίκων, του φυσικού περιβάλλοντος, ή της ιστορίας του λόφου. Αν ο Δήμαρχος ενδιαφερόταν για κάτι από αυτά, ή πίστευε πως τα υπηρετεί (στο δρόμο του για Βουλευτής Α' Αθήνας), τότε δεν θα είχε κανένα πρόβλημα να βάλει την πρόταση σε δημόσια διαβούλευση, ειδικά για μία τόσο μεγάλη παρέμβαση σε έναν τόσο καίριο δημόσιο χώρο, προκειμένου να αποσπάσει τα εύσημα για τις προσπάθειες του, αντί να δρομολογεί τις αποφάσεις του εν κρυπτώ, πάντα αιφνιδιαστικά, χωρίς διαφάνεια και λογοδοσία, ως μπροσούρες σε φίλια Μέσα, λες και πρόκειται για το χωράφι του παππού του.

Οι ανάγκες του λόφου, των κατοίκων και της περιοχής δεν θα υπηρετηθούν με κρυφές μεθοδεύσεις, ψέματα, παράκαμψη του θεσμικού πλαισίου και μερικά δημοσιεύματα. Μακάρι να ήταν τόσο εύκολο, αλλά η Πανεπιστημίου και η Ακρόπολη (για να μην πάμε σε δυσκολότερα νερά) αποτελούν πια καθημερινά πειστήρια του πού οδηγούν αυτές οι πρόχειρες προσεγγίσεις σε σύνθετα προβλήματα που δεν μετριούνται σε «ζεστά εκατομμυριάκια» αλλά ως αποτύπωμα πολιτισμού.

τσιμέντο να γίνει

___________

*στέκι των μαθητών του Κολλεγίου Αθηνών πριν από 3-4 δεκαετίες, με δική του πεζογέφυρα σύνδεσης με το σχολείο μετά από πολλαπλά θανατηφόρα τροχαία στη συγκεκριμένη διάβαση της Λεωφόρου Κηφισίας.

ελεύθερη χρήση των φωτογραφιών με αναφορά πηγής 

Νεοφιλελεύθερη ανεμελιά

Ο πρώτος που μίλησε για δεύτερο κύμα, ήταν ο πρωθυπουργός. Το γνώριζε πως θα έρθει, τον βεβαίωσαν όλοι για αυτό αλλά σαν ανέμελος έφηβος το έγραψε στα παλαιότερα των υποδημάτων του, ξεκινώντας με την παράκληση να του κάνει καντάδα η Άλκηστις Πρωτοψάλτη.

Έκτοτε και μέχρι να φτάσουμε να αρχίσουμε να μιλάμε για ένα νέο lockdown τον Οκτώβριο, περιφερόταν ανά την επικράτεια χωρίς μάσκα ή προφυλάξεις, με μηδέν έγνοια, πρόβλεψη, αναστοχασμό, ή επιμέλεια και πρόνοια για το τι θα γίνει όταν με βεβαιότητα θα έπρεπε να ξαναμαζευτεί ο κόσμος από το ξεσάλωμα που του ενέπνευσε με τη δήθεν νίκη της χώρας κατά του ιού, χάριν μίας οικονομίας που όσο κι αν έβγαζαν σποτάκια, δεν θα δούλευε ποτέ. Δεν θα μιλήσουμε καν για ιχνηλάτηση και ΜΜΜ. Τώρα, προκειμένου να διαχειριστεί τις εντυπώσεις από τις συνέπειες των επιλογών του, κατηγόρησε με θράσος τους από καιρό καταδικασμένους νέους της βιοπάλης και έβαλε τη χώρα σε ένα ψευτο-lockdown όπου όσοι είναι μέρος του προβλήματος μένουν ανοιχτοί (εκκλησίες, μεγάλες επιχειρήσεις, αποθήκες κλπ) ενώ κλείνουν οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις όπου ο μόνος συγχρωτισμός ήταν από τις μύγες που βάραγαν περιμένοντας τις γιορτές.

Αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει, όμως, είναι κάτι άλλο. Πως σε όλο αυτό το διάστημα, οι παροχές στήριξης της εργασίας ήταν οι μισές από της Πορτογαλίας, το σχέδιο για τα ποσά του ταμείου ανάκαμψης είναι ακόμα σε εκκρεμότητα την ώρα που η Ισπανία προ πολλού έχει φτάσει να εντάξει τα ποσά στον προϋπολογισμό της, το ΕΣΥ δουλεύει με λιγότερους από όσους είχε πριν την πανδημία, ενώ δεν έχει υπάρξει καμία πρόοδος στα της παιδείας παρά τις εξαγγελίες, αν εξαιρέσει κανείς την ενδυνάμωση των θρησκευτικών εις βάρος των θετικών και κοινωνικών επιστημών. 

Σε αντίθεση, έχει δοθεί γη και ύδωρ στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Έχουν προσληφθεί συνοριοφύλακες στην Κόρινθο. Έχουν προσληφθεί αστυνομικοί κάθε ειδικότητας, ενώ έχει δημιουργηθεί και ένα νέο σώμα διαχείρισης διαδηλώσεων, αυτοί που ήταν με τα χέρια στις τσέπες και έκαναν man-to-man μάντρωμα στους βουλευτές του Μέρα25. Αγοράστηκε προσωπικός εξοπλισμός προστασίας. Αγοράστηκαν μοτοσυκλέτες μικρού και μεγάλου κυβισμού και περιπολικά.

Είναι πέρα για πέρα σαφές πως οι πράξεις αυτές αποτελούν επιλογές που μαζί με νομοθετήματα όπως των κκ Σταϊκούρα και Χατζηδάκη για τον πτωχευτικό και το περιβάλλον, περιγράφουν με τελειότητα τη νεοφιλελεύθερη δεξιά αντίληψη περί διακυβέρνησης: πολλά στους λίγους και λίγα στους πολλούς. Ξαναβλέπουμε τη διαχρονική αλλεργία όσων προέρχονται από έναν κόσμο προνομίων, σε κάθε τι που έχει κοινωνικό χαρακτήρα, αλλά δίνονται ολοκληρωτικά σε ό,τι έχει να κάνει με ημέτερους ή καταστολή.

Αν τέλος, αναλογιστεί κανείς την εξευτελιστική αντιμετώπιση των Μέσων και της δημοσιογραφίας, αλλά και την καταρράκωση κάθε έννοιας λογοδοσίας, διαφάνειας και συμμετοχής των πολιτών μέσα από διαδικασίες όπως αυτή της διαβούλευσης, μπορεί με ασφάλεια να λήξει μέσα του κάθε συζήτηση περί κεντρώου προσανατολισμού αυτής της κυβέρνησης.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση Μητσοτάκη επαληθεύει με κάθε τρόπο τα χειρότερα στερεότυπα που πολλοί περίμεναν ως αυτονόητα και άλλοι τόσοι ήλπιζαν πως θα καταρριφθούν από μία σύγχρονη, φιλοδυτική, φιλ-ελεύθερη κεντροδεξιά που μέχρι σήμερα δεν έχει υπάρξει ποτέ.

Κακώς ξεκίνησε, κακώς υποχώρησε

Ο Δήμαρχος Αθηναίων κακώς ξεκίνησε όπως ξεκίνησε και κακώς υποχώρησε όπως υποχώρησε στην ιστορία του Μεγάλου Περίπατου - στην Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων δηλαδή, που μετάλλαξε και μετονόμασε έτσι ώστε το πολύ σοβαρό αυτό εγχείρημα να αναφέρεται μόνο στον ίδιο. Το αποτέλεσμα ήταν καταστροφικό και για την πόλη και για τον ίδιο.

Ο νεαρός και φέρελπις για πολλούς δήμαρχος της Αθήνας είχε την ευκαιρία να πάρει μία υπόθεση 30 ετών, με ώριμες και ικανές μελέτες και να κάνει την πόλη πραγματικά ένα ζωντανό εργαστήριο, δοκιμάζοντας κομμάτια όσων είχαν γίνει με χρόνια προσπάθειας, σύνθεσης και κόπου, χωρίς φανφάρα και εγωισμούς.

Αν επέλεγε μία τέτοια ειλικρινή οδό, θα είχε και ο ίδιος ένα τεράστιο δημοσκοπικό όφελος, αφού θα είχε μετατρέψει όλη την πόλη πραγματικά σε ένα εργαστήριο διαβούλευσης. Θα μιλούσε για το εγχείρημα όλη η χώρα. Προτίμησε να προχωρήσει με όρους φύλαρχου, λες και ο δημόσιος χώρος του ανήκε και δυστυχώς είχε τα ανάλογα αποτελέσματα. Ουδείς πρέπει να εμπιστεύεται τον εαυτό του ως μοναδικό κριτή σε τέτοια εγχειρήματα - είναι απλά ηλίθιο.

Ο Κώστας Μπακογιάννης ασπάστηκε το παλαιοκομματικό μοντέλο που λέει πως ό,τι έχουν κάνει οι προηγούμενοι είναι για πέταμα, όσο κι αν και πάτησε στις πλάτες τους. Παρήγγειλε λοιπόν μία ψευτοσυγκοινωνιακή μελέτη όταν το ζητούμενο ήταν η αστική ανάπλαση (σαν να πάρεις υδραυλικό να σου σχεδιάσει το Φαληρικό Δέλτα) και προχώρησε με κινήσεις που έμοιαζαν απολύτως πρόχειρες και εφήμερες, αλλά κόστιζαν σχεδόν όσο οι μόνιμες και τελικές.

Η ναρκισσιστική προχειρότητα του δημάρχου καταδίκασε μία ιδέα που έπρεπε να προχωρήσει, αυτή της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων μέσα από αστικές αναπλάσεις που θα ένωναν με διάφορους τρόπους τα διάσπαρτα μέρη του παζλ που συνθέτει το κέντρο της πόλης. Πρωτοβουλίες που θα ενοποιούσαν το Λυκαβηττό με το Καλλιμάρμαρο και το Καλλιμάρμαρο με τον Παρθενώνα, μέσα από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Αυτά δεν γίνονται με «τζάμπα χρήμα» που βούτηξες από ΠΝΠ τάχα για τον κορωνοϊό και δυο πασαλείμματα μέσα στη νύχτα. Θέλουν δουλειά, μελέτη και υπομονή.

Το ίδιο άστοχες, όμως, ήταν και οι αντιδράσεις που προκάλεσε η πρωτοβουλία του δημάρχου, αφού δεν υπήρχε πραγματικό πλαίσιο συζήτησης για την παρέμβαση. Άλλοι επικεντρώθηκαν στα χρώματα, άλλοι στα φυτά, άλλοι στο αν πρέπει να δοθεί πίσω μια λωρίδα στα αυτοκίνητα ή όχι - όλα αντιεπιστημονικά, με μοναδικό όπλο την παρατήρηση του απλού πολίτη. Ακριβώς αυτό που έκανε ο Δήμαρχος, αλλά από την ανάποδη, εναντίον του, όταν η μόνη απάντηση που έστεκε σε όλες αυτές τις αρλούμπες του ήταν πως «δεν μπορεί να κριθεί, γιατί δεν υπάρχουν παράμετροι και στόχοι για να μετρηθεί». Κουβάρι.

Το δυστυχέστερο όλων, όμως, ήταν πως μέσα από αυτή τη διαδικασία απαξιώθηκε δουλειά και μελέτες δεκαετιών, αφού όποιος ξανακούσει για κάποια εκδοχή της Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων μετά από το φιάσκο του Μεγάλου Περίπατου, θα βγάλει αφρούς. Αυτά κάνουν οι προχειρότητες και οι υπερφιλοδοξίες για γρήγορες προσωπικές... επιτυχίες.

Κορονοϊός, οικονομία και δημοκρατική ανάνηψη

Όταν ελέω κορονοϊού από κάποιους τίθεται το ερώτημα πόσους πρέπει να θυσιάσουμε για την οικονομία, ή ποιους, δεν υπάρχει χρόνος για πολιτική αμφιθυμία γύρω από τις προοδευτικές αρχές, ή καθυστερήσεις στη στοχευμένη αρωγή των πολλών.

Η σοσιαλδημοκρατία, για λόγους ιστορικούς και υπαρξιακούς, δηλαδή αξιακούς, πρέπει να επανασυνδεθεί με τη βάση της, αποκηρύσσοντας κατηγορηματικά όσα την παρέδωσαν στον ελιτισμό και την οδήγησαν στην τύφλωση ως προς τις ανάγκες που όφειλε να καλύπτει.

Τα λάθη των προοδευτικών δεν είναι λίγα, αλλά ποτέ αυτά δεν έγιναν υπαρξιακά, για τον πολύ απλό λόγο πως τις περισσότερες φορές έγιναν επί τω έργω, ή θεραπεύτηκαν με τον έναν, ή τον άλλο τρόπο. Για παράδειγμα, η υπόθεση σημαία πολιτικής κάθαρσης, αυτή του Άκη Τσοχαντζόπουλου, στοιχειοθετήθηκε και εκδικάστηκε με νόμο του ΠΑΣΟΚ. Η εξέλιξη στο όνομα μίας ενεργής βάσης, ήταν κυρίαρχη στο DNA της δημοκρατικής, της προοδευτικής παράταξης.

Το 2011 τα πράγματα άλλαξαν δραστικά. Με το ΠΑΣΟΚ να σηκώνει όλο το βάρος της μεταπολίτευσης και των αμαρτιών της μόνο του, μέρος της κοινοβουλευτικής ομάδας του είδε την ευκαιρία για μία ρεβάνς που δεν μπόρεσε ποτέ να κερδίσει με την ψήφο της βάσης.

Η παράταξη γύρισε την πλάτη της στην εντολή που της είχε δοθεί και παρέδωσε τη χώρα στη χειρότερη δεξιά της μεταπολίτευσης, τη δεξιά του λαϊκιστή, μισαλλόδοξου, εθνικιστή και ρητορικά ασύδοτου Αντώνη Σαμαρά.

Το ΠΑΣΟΚ εκείνη την ώρα, δήλωσε ουσιαστικά πως δεν εμπιστεύεται πια τις δυνάμεις του. Ο μετέπειτα «εκλεγμένος» χωρίς αντίπαλο πρόεδρος του, ζήτησε συγνώμη για τη διάσωση της χώρας από τα δεινά που κληρονόμησε από τη δεξιά και παρέδωσε εαυτόν στον Αντώνη Σαμαρά, τον Τάκη Μπαλτάκο και τον Άδωνη Γεωργιάδη.

Προφανώς και τα κίνητρα των πραξικοπηματιών ήταν προσωπικά, αλλά αυτό δεν αλλάζει την στροφή 180 μοιρών που έκανε η παράταξη.

Το «αυτή είναι η Ελλάδα» του Σημίτη και το «μαζί τα φάγαμε» του Πάγκαλου έγιναν η αφετηρία μίας αυτομαστίγωσης και συγχρόνως κριτικής προς τη βάση της παράταξης ως ανίκανης για λογική επεξεργασία, διεφθαρμένης, ποταπής, με χαμηλά ένστικτα που σύρονταν για 40 χρόνια «με λουκάνικα», αντί να καθορίζεται από αρχές. Οι δε βουλευτές της, πολλοί ένοχοι της μεταπολίτευσης, αυτοανακηρύχθηκαν σε αναμορφωτές και τιμωρούς.

Ούτε στη δεξιά δεν γίνονται ανεκτές τέτοιες αφηγήσεις.

Η σοσιαλδημοκρατία, όμως, γεννήθηκε ως η λαϊκή απάντηση σε αυτές τις λογικές. Από τη στιγμή που τις ασπάστηκε, είχε τελειώσει. Δεν είχε πια λόγο ύπαρξης και έτσι καθηλώθηκε σε μονοψήφια ποσοστά, αφού ήταν πια η «σχεδόν δεξιά».

Η Συμφωνία των Πρεσπών και πιο πρόσφατα ο τρόπος νομοθέτησης Μητσοτάκη σε κλειστή Βουλή, ο νόμος για το περιβάλλον, η εργαλειοποίηση του κορονοϊού για να αλεστεί χρήμα χωρίς διαδικασία, η αστυνομική βία, η απορρύθμιση των τραπεζών και εσχάτως ο νόμος για τις διαδηλώσεις ήταν ευκαιρίες για να δώσει η παράταξη εκ νέου το στίγμα της. Και για ένα φεγγάρι, στα εργατικά, παραλίγο κάτι να δείξει, αλλά εγκαταλήφθηκε γρήγορα, σε μία ακόμα αλλαγή στρατηγικής.

Το ΚΙΝΑΛ υπό την ηγετική ομάδα της Φώφης Γεννηματά, υπερψήφισε το νόμο για τις συναθροίσεις επί της αρχής, καταθέτοντας για ξεκάρφωμα μια τροπολογία για το τεχνικό ζήτημα του διοργανωτή (που θα πέσει στα δικαστήρια) χωρίς καν το σθένος να την αναγάγει σε όρο για την όποια σύμπραξη, για να πάρει θέση τελικά σε ένα ακόμα ψευτοδίλημμα της δεξιάς: κατάργηση συνταγματικού δικαιώματος ή χάος. Λες και δεν μπορούσε να ρυθμιστεί διαφορετικά το θέμα των διαδηλώσεων.

Τι θα έκανε μια παράταξη βάσης; Θα άνοιγε το διάλογο. Δεν θα εμπιστευόταν τον εαυτό της να λειτουργήσει σαν δεξιός πατερούλης, αλλά θα επιδίωκε και θα απαιτούσε τη συζήτηση και τη ζύμωση, ως τη μόνη ασφαλή οδό για ένα τέτοιο νομοσχέδιο.

Δεν υπήρχε κανένας απολύτως λόγος να παραδοθεί το ΚΙΝΑΛ άνευ όρων στο Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, που οφείλει ακόμα πολλές απαντήσεις για την αστυνομική βία και στη δεύτερη θητεία του ως ΥΠΡΟΠΟ. Η ΝΔ έχει τη δεδηλωμένη, όπως θυμίζει σε όποιον τολμήσει την κριτική, γιατί δεδηλωμένη για τη ΝΔ σημαίνει πως δεν χρειάζεται το κοινοβούλιο, παρά μόνο ως τηλεοπτικό στούντιο.

Είναι αξιοσημείωτο, πως έχοντας δει και τις αντιδράσεις της βάσης, η Φώφη Γεννηματά δεν επιχείρησε καμία οπισθοχώρηση, αλλά αντιθέτως διεκδίκησε ως δικό της (και της παράταξης...) το σύνολο του αντεργατικού και ανελεύθερου νομοθετήματος. Γράφτηκε με «δημοκρατική μελάνη», είπε πατερναλιστικά, στο λάθος κοινό.

Είναι αξιοσημείωτο, ως στάση και άποψη για την ηγεσία, όπως επικράτησε μετά την κατάργηση των Γραμματειών και των οργάνων του ΠΑΣΟΚ το 2011 και τη μετατροπή του κινήματος βάσης, που ήταν το ΠΑΣΟΚ, σε πολιτικό γραφείο.

Προοδευτική ηγεσία, όμως, δεν είναι ο εξαναγκασμός και το πολιτικό κεφαλοκλείδωμα, αλλά η σύνθεση και η επεξεργασία θέσεων για την κοινωνία, με την κοινωνία. Όφειλε αυτό να είναι προφανές πια σε όλους. Το ΠΑΣΟΚ (και τα εγγόνια του) που ιδρύθηκε μέσα από τη συμμετοχή δεν μπορούσε να προχωρήσει με όρους χειροκροτητή, πόσω μάλλον να ανανήψει.

Και ως προς αυτό, την ανάνηψη δια του επαναπροσανατολισμού και της κάθαρσης, η αποτυχία της σημερινής ηγετικής ομάδας είναι καθολική.

https://www.facebook.com/c.alexacos/posts/10160236891972576

Η κυβέρνηση δεν μπορεί, ή δε θέλει;

Τα μέτρα που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός και οι υπουργοί που ακολούθησαν το διάγγελμά του, δεν έχουν κανένα συνεκτικό σχέδιο ή στρατηγική για τη χώρα, την κοινωνία, την οικονομία. Ως εκ τούτου, όσο κι αν υπάρχουν σε αυτό αποσπασματικές πολιτικές που θα προσφέρουν βραχυπρόθεσμες ανάσες σε κάποιες κατηγορίες πολιτών, οι πόροι που μαζεύτηκαν με ακραία υπερφορολόγηση από την προηγούμενη κυβέρνηση, κινδυνεύουν να αναλωθούν χωρίς καμία μεσοπρόθεσμη ή μακροπρόθεσμη προοπτική.

Ειδικότερα στον τομέα του τουρισμού, μετά τις πρώτες εξαγγελίες μέτρων του αρμόδιου υπουργού στο... θεσμικό όργανο της κυβερνώσας κομματικής νεολαίας, χθες εξαγγέλθηκε αναφορικά με τον κορωνοϊό και τις προβλέψεις πιθανού κρούσματος, ό,τι έπρεπε να έχει ήδη υλοποιηθεί κατά το δίμηνο εγκλεισμό των πολιτών και να βρίσκονται ήδη στο στάδιο των τελικών δοκιμών. 

Πρέπει να καταστεί σαφές, πως όσο η χώρα ανέβαλε την είσοδο της στην υγειονομική κρίση με τον εγκλεισμό όλων των πολιτών, με τεράστιο κόστος για την οικονομία, η κυβέρνηση όφειλε να δουλεύει. Να σχεδιάζει και υλοποιεί για το άνοιγμα της χώρας, την επανεκκίνηση της οικονομίας και την υποδοχή των τουριστών το καλοκαίρι. 

Τα χθεσινά ΘΑ, αναδεικνύουν πως όλα είναι στα χαρτιά, ενώ στην περίπτωση του Υπουργού Τουρισμού, όλα έγιναν την τελευταία στιγμή, αφού όλες οι προηγούμενες ιδέες του, πετάχτηκαν στον κάλαθο των αχρήστων.

Κατόπιν αυτών, η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί είναι πιεστική και δεν σηκώνει αναβολή: η κυβέρνηση αδυνατεί να προχωρήσει στις απαραίτητες παρεμβάσεις τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή με σχέδιο και στρατηγική γιατί δεν αντιλαμβάνεται το αντικείμενο, ή απλά αρνείται να το κάνει, ούσα δέσμια πελατειασμού ή νεοφιλελεύθερων δογματισμών για το ρόλο του κράτους σε τομείς όπως η Δημόσια Υγεία; 

Το παράδειγμα άλλωστε είναι ακόμα νωπό με τον εξοπλισμό προσωπικής προστασίας του προσωπικού του ΕΣΥ, όπου μέχρι να δώσει λύση ένας χορηγός, τα ΜΑΤ έδερναν το προσωπικό του Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» επειδή τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν για την έλλειψη μασκών. 

Ας απαντήσει λοιπόν η κυβέρνηση: δεν μπορεί, ή δεν θέλει;