Η θυσία της αγέλης

Τώρα που κοπάζει ο πανηγυρικός του «είμαστε ακόμα ζωντανοί», ας βάλουμε τα πράγματα στην κλίμακα τους, για να δούμε τι μας περιμένει. Δεν είμαστε ούτε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάτι σαν τον covid19 (δεν είναι αντιμετώπιση το κλείδωμα για την αποφυγή περιστατικών), ούτε οι καλύτεροι της Ευρώπης, ό,τι κι αν λέει επί πτωμάτων ο Πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία. Κάθε άλλο. Και τώρα που πέρασε η φάση της καλής τύχης, μπαίνουμε στην επόμενη, της θυσίας της αγέλης.

Κοιτώντας την απεικόνιση των κρουσμάτων στο χάρτη, βλέπουμε πως έχουμε τα περισσότερα κρούσματα στα Βαλκάνια, αλλά μακράν λιγότερα της δυτικής Ευρώπης. Ο ιός, χτύπησε αλύπητα τις ανοικτές χώρες, αυτές που υποδέχονται καθημερινά ορδές επισκεπτών - τουριστών και εργαζομένων - από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Η Ελλάδα είχε τα περισσότερα κρούσματα στην περιοχή ως η ανοιχτότερη χώρα των Βαλκανίων, ενώ συγχρόνως προστατεύθηκε από την κλίμακα των κρουσμάτων που είδαμε στη δυτική Ευρώπη, αφού το ξέσπασμα του ιού απείχε χρονικά κάθε τουριστικής δραστηριότητας. 

Κάθε σύγκριση της Ελλάδας με τις χώρες της Δύσης είναι παρελκυστική και καλό θα είναι να μην παρασυρόμαστε από τέτοιες ρητορικές σε ένα αίσθημα ψευδούς ασφάλειας, πως υπάρχει μία ετοιμότητα, ή ένας μηχανισμός που μπορεί να κάνει θαύματα. Η αυτοθυσία των ανθρώπων του ΕΣΥ, δεν είναι μηχανισμός. Αν υπήρχε ικανοποιητικός μηχανισμός, δεν θα χρειαζόταν τόση αυτοθυσία για τόσο λίγα κρούσματα.

Η υποανάπτυξη της χώρας, με τα αεροπλάνα να φέρνουν μόνο τουρίστες, κι αυτούς για λίγους μήνες το χρόνο, ήταν σωτήρια μέχρι σήμερα, όπως και η ισχυρή και για εβδομάδες πίεση της κοινωνίας για να κλείσουν άμεσα εκκλησιές και σχολεία. Μίας κοινωνίας που κολλημένη κάθε βράδυ στην τηλεόραση παρακολουθούσε τις εκατόμβες νεκρών στην «ούνα-φάτσα-ούνα-ράτσα» Ιταλία. 

Είναι σημαντικό και πρέπει να τονιστεί, πως στην Ελλάδα τα σωτήρια μέτρα ήρθαν από την κοινωνία, με πρώτους τους γονείς παιδιών σε σχολεία που δεν ήθελαν να χάσουν πρόωρα τους δικούς τους γονείς, τα παππουδικά, κάτι που δικαιολογεί και την ευλαβική εφαρμογή των μέτρων. Όπως πρέπει να σημειωθεί η επιστροφή των γυναικών στο σπίτι, υπό όρους ενός πολύ σκοτεινού παρελθόντος.

Το κλείσιμο της οικονομίας, όμως, έχει κόστος και απαιτεί πολιτικές που είναι μακράν αντίθετες στο DNA της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη, που θεωρούν πως το νέκταρ της οικονομίας είναι οι δουλειές του κύκλου τους - των φίλων. Θεωρούν πως για να δουλέψει η οικονομία, αρκεί να δοθεί ένας σκασμός λεφτά με χαριστικούς όρους και συνθήκες, σε ανθρώπους... εμπιστοσύνης. Κι όταν η δική τους κοιλιά χορτάσει με το καλό, τότε εργοδότη θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, κάτι θα φάνε και οι αποκάτω. 

Μιλάμε για τη Θατσερική προσέγγιση των Trickle Down Economics, σύμφωνα με την οποία ο κόσμος είναι σαν μία στοίβα ποτήρια σαμπάνιας. Όταν γεμίσει το πρώτο ποτήρι με ό,τι δώσει η οικονομία, αυτό θα υπερχειλίσει προς τα κάτω μέχρι να φτάσει στο τελευταίο ποτήρι της πυραμίδας. Ωραίο τρικ για τους γάμους και τα πανηγύρια κάθε λογής, αρκεί το πάνω-πάνω ποτήρι να υπερχειλίσει κάποτε. 

Αν αντί να υπερχειλίσει, μπορεί απλά να μεγαλώνει κατά βούληση συγκεντρώνοντας όλο και περισσότερη σαμπάνια, το μοντέλο καταρρέει. Ο μόνος τρόπος για να ελεγχθεί αυτό το πάνω ποτήρι, είναι η εργατική νομοθεσία και η φορολογία - τα δύο πράγματα που αυτή η κυβέρνηση απεχθάνεται όσο ο διάολος το λιβάνι. Άρα όλη η θεώρηση, είναι ένα φαιδρό ψέμα δεκαετιών, αφού για να πετύχει, απαιτούνται σοσιαλιστικές πολιτικές ελέγχου της αγοράς και όχι νεοφιλελεύθερη απορρύθμιση μεταξύ φίλων - κυβερνόντων και κεφαλαίου.

Στο δίμηνο lockdown, είδαμε μία κυβέρνηση έντρομη μπροστά στο δικό της «Μάτι» να εξαναγκάζεται σε μέτρα από την κοινωνία. Η όποια βοήθεια στους πολίτες δόθηκε με τον όρο πως τα χρήματα θα ωφελούσαν επιχειρήσεις. Το πρώτο επίδομα (800€) ήταν ουσιαστικά έναντι μισθοδοσίας, ενώ το δεύτερο (600€) επιχειρήθηκε να δοθεί μέσω 6 επιχειρηματιών που θα αποκόμιζαν θηριώδη ποσά για το απόλυτο τίποτα. Τα ποσά δεν διευκρινίστηκαν ποτέ, αφού ουδείς χαλάει καρδιές στη χώρα με άβολες ερωτήσεις, ειδικά όταν τα Μέσα έχουν λαμβάνειν μόνο μέχρι το Φθινόπωρο μίνιμουμ 20 εκατομμύρια ευρώ. Δεν ξέρουμε ακόμα πόσα επιπλέον χρήματα θα διατεθούν μέσω της Marketing Greece Α.Ε., της ιδιωτικής «ΜΚΟ» που υποκαθιστά πλέον επισήμως τον ΕΟΤ, με πλήρη αδιαφάνεια για το ποιος, ή το πόσα. Μετά το Φθινόπωρο οι επιχειρηματίες (με ξένα κόλλυβα) θα «ενισχυθούν» εκ νέου.

Είδαμε τέλος την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει τη Δημόσια Υγεία ως φιλόπτωχο ταμείο και συγχρόνως μέγα χορηγό των ιδιωτικών ΜΕΘ. Για την κυβέρνηση ήταν θέμα δωρεών η προστασία των ανθρώπων της πρώτης γραμμής, αφού δεν έκανε το παραμικρό για να καλύψει τις ανάγκες σε υλικά προσωπικής προστασίας. Μέχρι να έρθει η δωρεά σε μάσκες μεγάλου ιδρύματος και να δραστηριοποιηθούν η κοινωνία των πολιτών και τα μεγάλα ΑΕΙ, η κυβέρνηση ζύγιζε το πολιτικό κόστος του δογματισμού της, όταν αφενός δεν έβαζε έγκαιρα παραγγελίες υλικού, ενώ συγχρόνως παρακολουθούσε αδρανής την αισχροκέρδεια σε είδη πρώτης ανάγκης, με τον καθ’ύλην υπουργό να μας λέει πως ο τριπλασιασμός στην τιμή των αντισηπτικών ήταν ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης (μέχρι να αναγκαστεί σε κωλοτούμπα). Κατά τα άλλα η σύζυγος του Πρωθυπουργού μας καλούσε σε παλαμάκια από τα μπαλκόνια. 

"... να στήσεις κάλπες", 
ή να διατηρήσεις τη συζήτηση 
και όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά

Είναι προφανές πως μέχρι σήμερα η κυβέρνηση δεν έχει πραγματικά πάρει αποφάσεις για τίποτα. Οδηγήθηκε από τους πολίτες και τις διεθνείς πρακτικές σε μία οδό, που ουδέποτε θα επέλεγε η ίδια, ενώ οι ξένες αναφορές περί ελληνικού θαύματος, λυπάμαι, αλλά πολλές φορές γίνονται για να αναδείξουν το οξύμωρο, προς κυβερνήσεις που δεν άκουσαν τους πολίτες, ή τους ειδικούς. Δεν μπορεί να εξαρτάται η «γνωμοδότηση των ειδικών» για τις μάσκες αναλόγως επιχειρηματικών κινήσεων, ούτε μπορεί να καθοριστεί το αν θα ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία από εκλογικούς σχεδιασμούς ή την αιτιολόγηση καταβολής διδάκτρων στα ιδιωτικά.

Η κυβέρνηση θα κληθεί να αποδείξει τη στόφα της από την ερχόμενη εβδομάδα και τα σημάδια είναι ήδη απογοητευτικά. Πρέπει να καταλάβει πως δεν μπορεί να πατάει σε δύο βάρκες, γιατί στο τέλος θα ζαλιστεί ακόμα και ο έρμος ο Άρης Πορτοσάλτε και θα καταλήξει στη θάλασσα της ανυποληψίας. Σήμερα το πρωί, ελλείψει άλλων επιχειρημάτων, ο φιλοκυβερνητικός τηλεβόας έφτασε σε σημείο να πει πως πρέπει να παραδειγματιστούμε από τον Ντόναλντ Τραμπ και τις δικές του παρεμβάσεις στη διελκυστίνδα οικονομίας-υγείας, υπέρ της οικονομίας. 

Δεν γίνονται όλα σε αυτή τη ζωή, κ. Μητσοτάκη, όσο Μεσσίας κι αν αισθάνεται ο καθένας στο μικροκλίμα της αυλής του.