27.7.09

Να την βαφτίσω;

Τον τελευταίο καιρό προσπαθώ να σταθμίσω μέσα μου αν είμαι θύμα προπαγάνδας ενάντια στην Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, ή αν τώρα αρχίζω να συνειδητοποιώ το χάλι της. Το ερώτημα είναι και πρακτικό στην περίπτωση μου, εφόσον πλησιάζει η ώρα να βαφτιστεί η κόρη μας.

Η Εκκλησία είναι τόπος χαράς και λύπης: παντρευόμαστε, βαφτιζόμαστε και κηδευόμαστε εκεί. “...Ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος…” Και ξαφνικά, λες και μπήκε ο διάολος μέσα μου σκέφτομαι “Ανάσταση νεκρών” (ανάπλασης φύσης κλπ) ή “κάτσε φρόνιμα γιατί θα κριθείς”; “Να πας το παιδί να πάρει την Ευχή!”… “Προς Θεού! ΜΗΝ το κουρέψεις πριν να βαφτιστεί!” Κι αναρωτιέμαι: έθιμα ή μέσα διαχωρισμού μας από τους αλλόθρησκους μέσα από φοβέρες και δεισιδαιμονίες;

Σίγουρα μέσα από την Εκκλησία διαφυλάχθηκαν παραδόσεις μας και μαζί τους η ελληνικότητα μας… πόσες από αυτές ήταν ελληνικές πριν την χριστιανοποίηση τους δεν το ξέρω και δεν με ενδιαφέρει μετά από τόσα χρόνια. Αυτό που σίγουρα με ενδιαφέρει είναι τα μηνύματα και οι πρακτικές σήμερα .

Και σήμερα κόλλησα στην λεπτομέρεια: το animation του Γαβρά, για την ιστορία ενός κτιρίου. Ναι το κτίριο είναι ο Παρθενώνας, αλλά δεν παύει να είναι ένα κτίριο. Και κάποια στιγμή το βεβήλωσαν ΚΑΙ ιερείς. Η Εκκλησία και το επίσημο κράτος, εν έτι 2009, θεωρούν ότι υπάρχει λόγος παρέμβασης και συμπράττουν στην λογοκρισία των συγκεκριμένων σκηνών σαν άλλοτε στην ΥΕΝΕΔ της χούντας. Κι είναι σαν να ζεις σκηνές από την “Λούφα και Παραλλαγή” του Νίκου Περάκη, μόνο που λείπει το γέλιο…


Ο τρόπος που έγινε η παρέμβαση είναι ανατριχιαστικός: ο Αρχιεπίσκοπος “έκανε ερώτηση” (δεν ζήτησε παρέμβαση) κι ο ΥΠΠΟ έσπευσε να απαντήσει σε μονταζιέρα αγνώστου διευθύνσεως αφαιρώντας τις επίμαχες σκηνές. Ο Κώστας Γαβράς δεν ερωτήθει ποτέ, ούτε του ζήτησε κανείς να ξαναδεί το συγκεκριμένο τμήμα. Καμία διαβούλευση - σκέτο πετσόκομμα. Όπως παλιά. Πάλι καλά που δεν του πήραν και την ιθαγένεια.

Αν ο Αρχιεπίσκοπος δεν είχε την ψυχραιμία, τον πολιτισμό, ή την πολιτική ανδρεία (αν όχι εξυπνάδα) να ζητήσει συγνώμη για ένα λάθος που έγινε το Μεσαίωνα είναι ένα θέμα κι ας το δουν οι πιστοί που είναι εθελούσια μέλη του δόγματος. Το κράτος όμως και ο ΥΠΠΟ είναι υπόλογοι για την παρέμβαση. Δεν είναι Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών κύριοι της (δεξιότατης πλέον) κυβέρνησης. Θα έπρεπε να το είχατε καταλάβει καιρό τώρα.

Ξεχνάω ότι ο Πρωθυπουργός υπέγραψε από τους πρώτους για την αναγραφή του θρησκεύματος στα Δελτία Ταυτοτήτων. Ξεχνάω τις άτυπες ευχές του Χριστόδουλου το 2004 και το σήριαλ των καναλιών τότε. Ξεχνάω και τις παράνομες και άνομες και ανήθικες διεκδικήσεις διαφόρων Μονών έναντι πολιτών και κράτους για γη, με βάση τα χρυσόβουλα της Τουρκοκρατίας. Και δεν ρωτάω γιατί οι “άγριοι Τούρκοι” με τις κτηνωδίες και τα παιδομαζώματα δεν άγγιξαν την Εκκλησία καθιστώντας μονόδρομο την τύποις εκχώρηση της γης από τους πολίτες στην όποια Μονή, για να μην τους την πάρει ο Σουλτάνος.

Το μόνο που ρωτάω είναι: εγώ, να την βαφτίσω την κόρη μου;



11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι συμπάσχω (σε αόριστο χρόνο).
Και το χειρότερο είναι η σκέψη πως κάποτε τα παιδιά κάνουν την επανάστασή τους, κι αν δεν το έχεις βαφτίσει εσύ, παίζει πάντα ο κίνδυνος να "επαναστατήσει" πηγαίνοντας προς την Εκκλησία (με τον φανατικό τρόπο που γίνονται αυτά ...).
Ανατριχιαστικό.

oksikemia είπε...

να μην τη βαφτίσεις. γιατί να ταλαιπωρείται το παιδάκι χωρίς λόγο; μήπως για να μεγαλώνει με έναν ανεξήγητο εσωτερικό φόβο που θα προσπαθήσει αργότερα να εκμεταλευτεί η εκκλησία, θεωρώντας το σαν αναζήτηση του ανώτερου όντος του θεού;

Theodoros είπε...

Αγαπητέ κ. Αλεξάκο,

Προφανώς δεν έχω δικαίωμα να σας υποδείξω τι να κάνετε με την κόρη σας. Ως επαγγελματίας όμως του αρχαιογνωστικού χώρου, θα ήθελα να σας επισημάνω πως τα πράγματα μερικές φορές δεν είναι όπως φαίνονται ή παρουσιάζονται. Η ιστορία με τις περικοπές στο φιλμ του κ. Γαβρά είναι μια τυπική περίπτωση όπου ένας σκοταδισμός συγκρούεται με έναν άλλον. Από την μια πλευρά ο σκοταδισμός εκείνων που δεν ανέχονται την άλλη άποψη και θέλουν να την καταπνίξουν. Σίγουρα υπάρχουν (και υπήρχαν πάντα) στον χώρο της εκκλησίας και των θρησκειών. Αν πάντως ο Αρχιεπίσκοπος (που παρεπιμπτόντως έχει σπουδάσει και αρχαιολογία) έκανε απλώς μια ερώτηση, τότε δεν πρέπει να της δίνουμε διαστάσεις απόπειρας λογοκρισίας.
Από την άλλη πλευρά ο κ. Γαβράς. Έχει απόλυτο δίκιο να διαμαρτύρεται για την χονδροειδή παρέμβαση, αλλά απόλυτο άδικο να διεκδικεί τον τίτλο του φορέα της ιστορικής αλήθειας. Δεν μαρτυρείται πουθενά ότι ρασοφόροι κατέστρεψαν τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα. Αντιθέτως, όλοι οι σοβαροί μελετητές της αρχιτεκτονικής του Παρθενώνα, όπως π.χ. ο δικός μας καθ. Μανώλης Κορρές (δείτε τα κείμενά του στον εξαίρετο τόμο Π. Τουρνικιώτης [επιμ.], Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια, Μέλισσα 1994), έχουν τονίσει πως κατά την μετατροπή του κτηρίου σε χριστιανικό ναό έγιναν μόνον ελάχιστες, οι αρχιτεκτονικώς απολύτως απαραίτητες παρεμβάσεις. Δεν υπάρχουν συνεπώς επιστημονικά στοιχεία που να υποδεικνύουν βεβήλωση. Βεβήλωση του ναού είχαμε π.χ. το έτος 304 π.Χ. όταν το κτήριο παραχωρήθηκε (από τους φορείς της αρχαίας θρησκείας) ως κατάλυμα στον Δημήτριο τον Πολιορκητή, ο οποίος πραγματοποίησε όργιο εντός του ναού. Εκτός αυτού, κορυφαίοι επιστήμονες στο εξωτερικό
(βλ. π.χ. http://cambridge.org/uk/catalogue/catalogue.asp?isbn=9780521882286)
καταλήγουν σιγά σιγά στο συμπέρασμα ότι ο Παρθενώνας είναι ένα μνημείο πιο πολύ βυζαντινό παρά αρχαίο, αφού ως προσκύνημα του χριστιανικού κόσμου της 1ης χιλιετίας μ.Χ. απέκτησε ασύγκριτα μεγαλύτερη υπερτοπική σημασία από αυτήν που είχε ως αρχαίος ναός μιας κατά βάσιν τοπικής αθηναϊκής λατρείας. Η ιστορία λοιπόν είναι πολύ πιο σύνθετη από όσο μπορούν να αντιληφθούν οι γνωστές νεοελληνικές ιδεολογικοποιήσεις…

Theodoros είπε...

Αγαπητέ κ. Αλεξάκο,

Προφανώς δεν έχω δικαίωμα να σας υποδείξω τι να κάνετε με την κόρη σας. Ως επαγγελματίας όμως του αρχαιογνωστικού χώρου, θα ήθελα να σας επισημάνω πως τα πράγματα μερικές φορές δεν είναι όπως φαίνονται ή παρουσιάζονται. Η ιστορία με τις περικοπές στο φιλμ του κ. Γαβρά είναι μια τυπική περίπτωση όπου ένας σκοταδισμός συγκρούεται με έναν άλλον. Από την μια πλευρά ο σκοταδισμός εκείνων που δεν ανέχονται την άλλη άποψη και θέλουν να την καταπνίξουν. Σίγουρα υπάρχουν (και υπήρχαν πάντα) στον χώρο της εκκλησίας και των θρησκειών. Αν πάντως ο Αρχιεπίσκοπος (που παρεπιμπτόντως έχει σπουδάσει και αρχαιολογία) έκανε απλώς μια ερώτηση, τότε δεν πρέπει να της δίνουμε διαστάσεις απόπειρας λογοκρισίας.
Από την άλλη πλευρά ο κ. Γαβράς. Έχει απόλυτο δίκιο να διαμαρτύρεται για την χονδροειδή παρέμβαση, αλλά απόλυτο άδικο να διεκδικεί τον τίτλο του φορέα της ιστορικής αλήθειας. Δεν μαρτυρείται πουθενά ότι ρασοφόροι κατέστρεψαν τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα. Αντιθέτως, όλοι οι σοβαροί μελετητές της αρχιτεκτονικής του Παρθενώνα, όπως π.χ. ο δικός μας καθ. Μανώλης Κορρές (δείτε τα κείμενά του στον εξαίρετο τόμο Π. Τουρνικιώτης [επιμ.], Ο Παρθενώνας και η ακτινοβολία του στα νεώτερα χρόνια, Μέλισσα 1994), έχουν τονίσει πως κατά την μετατροπή του κτηρίου σε χριστιανικό ναό έγιναν μόνον ελάχιστες, οι αρχιτεκτονικώς απολύτως απαραίτητες παρεμβάσεις. Δεν υπάρχουν συνεπώς επιστημονικά στοιχεία που να υποδεικνύουν βεβήλωση. Βεβήλωση του ναού είχαμε π.χ. το έτος 304 π.Χ. όταν το κτήριο παραχωρήθηκε (από τους φορείς της αρχαίας θρησκείας) ως κατάλυμα στον Δημήτριο τον Πολιορκητή, ο οποίος πραγματοποίησε όργιο εντός του ναού. Εκτός αυτού, κορυφαίοι επιστήμονες στο εξωτερικό
(βλ. π.χ. http://cambridge.org/uk/catalogue/catalogue.asp?isbn=9780521882286)
καταλήγουν σιγά σιγά στο συμπέρασμα ότι ο Παρθενώνας είναι ένα μνημείο πιο πολύ βυζαντινό παρά αρχαίο, αφού ως προσκύνημα του χριστιανικού κόσμου της 1ης χιλιετίας μ.Χ. απέκτησε ασύγκριτα μεγαλύτερη υπερτοπική σημασία από αυτήν που είχε ως αρχαίος ναός μιας κατά βάσιν τοπικής αθηναϊκής λατρείας. Η ιστορία λοιπόν είναι πολύ πιο σύνθετη από όσο μπορούν να αντιληφθούν οι γνωστές νεοελληνικές ιδεολογικοποιήσεις, φορέας των οποίων φαίνεται πως είναι και ο κατά τα άλλα αξιόλογος κ. Γαβράς…

spooky είπε...

Η ονοματοδοσία δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με τη βάπτιση - η βάπτιση δηλαδή δεν είναι καθόλου αναγκαία για να έχουμε ονοματοδοσία, ασχέτως αν αυτό αποσιωπάται.

Επίσης, υπάρχει ένα σοβαρότατο ηθικό και νομικό ζήτημα με τη βάπτιση ανηλίκων. Αφού η βάπτιση είναι μύηση στη συγκεκριμένη θρησκεία, εδώ έχουμε ακούσια μύηση, δηλαδή προσηλυτισμό με το στανιό. Κι αυτό, απ'όσο ξέρω, είναι ανήθικο και παράνομο.

Για ποιο λόγο λοιπόν θα πρέπει να μυηθεί, παρά τη θέλησή του, ένα παιδάκι, σε μια θρησκεία με την οποία μπορεί αργότερα να μη θέλει να έχει καμία σχέση;

Ο δε Dawkins είχε πει υπέροχα: δεν υπάρχουν εβραιόπουλα, δεν υπάρχουν χριστιανόπουλα, δεν υπάρχουν μουσουλμανόπουλα. Υπάρχουν παιδιά εβραίων, παιδιά χριστιανών, παιδιά μουσουλμάνων.

Ανώνυμος είπε...

Αντι για τη βαφτιση να την πας μια βολτα στην παραλια να περασει και αυτη καλα.
Σιγουρα καλυτερη αναμνηση απο το παιδακι να κλεει στα χερια του παπα.

Theodoros είπε...

Όπως διαπιστώνει κανείς, κ. Αλεξάκο, αυτοί που είναι τόσο αυτονόητα βέβαιοι για την ορθότητα της δικής τους στάσης ώστε να προβαίνουν σε εύκολες (ωμές σχεδόν) υποδείξεις σε ένα τόσο λεπτό θέμα όπως το να βαφτίσετε ή όχι την κόρη σας, είναι εκείνοι που κατά τα άλλα...αντιπολιτεύονται τον δογματισμό, φανατισμό, σκοταδισμο, κλπ. Ενδιαφέρον...

Την άλλη φορά ξέχασα να σας δώσω τον σύνδεσμο ενός άρθρου στο ιστολόγιό μας με τίτλο «Ορθοδόξως άθεος»
(http://anamorfosis.net/blog/?p=972). Εκφράζει παρόμοιες ανησυχίες με τις δικές σας και στην συζήτηση που ακολουθεί αναφέρεται τι έκανε ο συντάκτης του στην περίπτωση της βάπτισης του δικού του παιδιού. Πιστεύω θα το βρείτε ενδιαφέρον.

Σε ότι αφορά τέλος τον νηπιοβαπτισμό ως προσηλυτισμό που αναφέρθηκε πιο πάνω, το ένα αποκλείει φυσικά το άλλο. Προσηλυτισμός μπορεί να γίνει μόνον σε σκεπτόμενους ενήλικες και όχι σε νήπια, εκτός αν δεν ξέρει κανείς την σημασία του όρου και προχειρολογεί. Ο νηπιοβαπτισμός ήταν κάτι αυτονόητο στις κοινωνίες που ζούσαν καθημερινά μέσα στον ετήσιο λειτουργικό κύκλο της εκκλησίας. Η τελευταία ήταν καθημερινός τρόπος ζωής (πραγμάτωση ηθών και εθίμων) και όχι ένα απλό θρησκευτικό ιδεολόγημα. Τι πιο φυσικό λοιπόν για μια οικογένεια από το να εισαγάγει το παιδί της από την αρχή της ζωής του στον δικό της τρόπο ζωής; Εδώ ίσως κρύβεται και η απάντηση στο δικό σας ερώτημα. Αν η εκκλησία παίζει κάποιο ρόλο στην ζωή σας (έστω ως απλή εορταστική αίσθηση κάθε Χριστούγεννα-Πάσχα), τότε το παιδί σας θα μπορούσε να το μοιραστεί αυτό μαζί σας βαπτιζόμενο. Αν αντιθέτως η εκκλησία δεν υπάρχει καθόλου στην ζωή σας, τότε θα είναι λογικό και συνεπές να μην βαφτιστεί το παιδί.

anonymous είπε...

Η ελληνική τέχνη, για το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, είναι βέβηλη τέχνη. Ρηχή. Ασχολείται με το ‘φαίνεσθαι’, το κοσμικό, το επιφανειακό. Η βυζαντινή τέχνη, εκλαμβάνεται αξιωματικά και δίχως καμία άλλη τεκμηρίωση πέραν του «έτσι είναι, αν έτσι νομίζουμε», ως οτι παριστά το ‘πνευματικό’. Λες και υπάρχει κάποιος λογικός ειρμός, που να μας διαβεβαιώνει πως μόνο μέσω μιας συγκεκριμένης τεχνοτροπίας, όπως η βυζαντινή, οδηγούμαστε στο ‘πνευματικό’. Τώρα, γιατί δεν θέλουν οι ορθόδοξοι, να φαίνονται ως απαξιωτές της ελληνικής τέχνης, όταν το δόγμα τους έχει πάρει σαφή θέση εναντίον της ελληνικής τέχνης, την οποία ποτέ δεν έχει αναιρέσει, είναι μια διανοητική αντίφαση που δεν αφορά κανέναν άλλον, παρά τους διανοητές της ορθοδοξίας.
Το συγκεκριμένο πρόβλημα βέβαια, όσον αφορά την ελληνική τέχνη, δεν το έχουν μόνο οι ορθόδοξοι. Και οι μοντέρνοι και μεταμοντέρνοι (ένθεοι ή άθεοι) κήνσορες τόσο της ελληνικής τέχνης όσο και της αναγεννησιακής προσπάθειας αναβίωσής της, θεωρούν την τέχνη αυτή, μιμητική, πιθηκίζουσα. Ενώ τις παθιάρικες μουτζούρες ή τις παιδαριώδεις σχεδιαστικές προσπάθειες του λεγόμενου σπασίματος της (ελληνικής) φόρμας, ως πνευματική απελευθέρωση.
Τόσο η βυζαντινή όσο και η μοντέρνα και μεταμοντέρνα νοοτροπία, την ελληνική νοοτροπία, τη σιχαίνονται και τη μάχονται και θεωρητικώς και εμπράκτως.

Η διανοητική κολυμβήθρα του Σιλωάμ, προσφέρεται για να εξαγνίσει και να θεραπεύσει τους όσους εμβαπτίζονται σ΄αυτήν, κυρίως από το επιφανειακό, ειδωλολατρικό και κοσμικό ελληνικό πνεύμα.

Το πρόβλημα βέβαια που αντιμετωπίζετε εσείς, είναι μάλλον πρακτικό και όχι ‘πνευματικό’. Δηλαδή, τι θα αντιμετωπίσει τόσο η κόρη σας, όσο και εσείς, αν μάθει ο χριστεπώνυμος περίγυρος, τόσο ο στενός οικογενειακός, όσο και ο ερύτερος κοινωνικός, πως το παιδί είναι αβάπτιστο. Η «αγάπη» με την οποία περιβάλλουν οι χριστιανοί τους μη χριστιανούς, είναι νομίζουμε γνωστή και μη εξαιρετέα (αν και υπάρχουν και σπάνιες εξαιρέσεις) και δεν χρειάζεται περαιτέρω σχολιασμός από μας. Το ζήτημα αφορά λοιπόν το κατά πόσο είστε διατεθημένος να γίνετε δέκτης αυτής της «αγάπης» και να καταστήσετε και την κόρη σας δέκτη αυτής της «αγάπης».

Εμείς, ως ζεύγος που είμαστε, έχουμε δώσει οριστική λύση σε τέτοιου είδους προβλήματα με το να μην κάνουμε παιδιά, το οποίο όμως, σε καμία περίπτωση δεν συστήνουμε σε κανέναν. Είναι μόνο δική μας υπόθεση. Ωστόσο, κάναμε θρησκευτικό γάμο και όχι πολιτικό, γιατί από τη μιζέρια της πολιτικής ‘τελετής’, προτιμήσαμε ένα ξωκκλήσι ( κυριολεκτικά στου διαόλου τη μάνα, που ‘λένε’) έναν παπά-ταβερνιάρη (ο οποίος δεν δέχτηκε να πάρει τα χρήματα που του προσφέραμε) κι έναν μέθυσο ψάλτη-φίλο του. Στον παπά ζητήσαμε να μας βρει και κουμπάρο, αλλά δεν μας βρήκε, κι έτσι προτείναμε σε κάποιον συμπαθή, ντόπιο, νεαρό φαντάρο που ‘έτυχε’ – όπως επίσης ‘λένε’ - να γνωρίζουμε ελάχιστα και που ήταν σε ολιγοήμερη άδεια εκείνες τις μέρες, ο οποίος και δέχτηκε. Καλεσμένοι δεν υπήρχαν, παρά μόνο κάποιοι χωρικοί που από μόνοι τους παραβρέθηκαν στο όντως ‘μυστήριο’.
Όλοι τους ταπεινοί και καταφρονεμένοι. Ο δε άγνωστος μέχρι τότε ‘κουμπάρος’, μπορεί να μην θυμάται καν την ημερομηνία του γάμου που τέλεσε, αλλά είναι ο μοναδικός φίλος που έχουμε.

Αν σας βοηθά αυτό που θα σας πούμε, αν είχαμε κι εμείς παιδιά, ενδεχομένως να τα βαφτίζαμε, υπό την έννοια που τελέσαμε και το μυστήριο του γάμου μας.

Ευχαριστούμε.

e-Lawyer είπε...

Η εκκλησία πρέπει να περιοριστεί στο δικό της εθιμοτυπικό (ας μην γελιόμαστε) ρόλο που πάντα έπρεπε να ειχε. Να βαφτίσεις την κόρη σου, ενημερώνοντας τον παπά και όλο τον κόσμο ότι το κάνεις για λόγους εθιμοτυπίας και για κανένα άλλο λόγο και εξηγώντας ότι δεν αναγνωρίζεις καμία μορφή εξουσίας ή ανάγκης στην εν λόγω διαδικασία.

mantz είπε...

Παιδιά δεν έχω αλλά προβληματίζομαι κι εγώ για το τι θα κάνουμε αν και όταν...

Από κάποιες πρόσφατες βαπτίσεις φίλων στις οποίες έχω παραβρεθεί έχω... φρίξει! Δεν είχα συνειδητοποιήσει μέχρι πρόσφατα το ότι όλη αυτή η τελετή είναι ένα συνονθύλευμα από φρικτές δεισιδαιμονίες. Και ο παπάς να ζητάει από τον νονό να απαγγείλει το "πιστεύω" για να μάθουμε "τι πιστεύει από σήμερα η μικρή... Χριστίνα"...

magnitis είπε...

Ο γράφων δεν είναι ειδήμων "ιστορικός-αρχαιολόγος", αλλά είναι πατέρας δύο παιδιών.
Παρά το γεγονός ότι ο γάμος του με την συμβία του ήταν κι εξακολουθεί να είναι αποκλειστικά πολιτικός και παρά τα μισαλόδοξα τότε κυρήγματα της επίσημης εκκλησίας (δεν θα βαφτίζουν τα παιδιά των "άθεων" που παντρεύονται με πολιτικό γάμο), προχώρησε στην βάπτιση και των δύο παιδιών του, από ένα και μόνο κίνητρο:
Ότι τα παιδιά δεν φταίνε σε τίποτα να υποστούν τις συνέπειες της ανωριμότητας της κοινωνίας μας!
Είναι βαθιά υποκριτική η τοποθέτηση "Αν αντιθέτως η εκκλησία δεν υπάρχει καθόλου στην ζωή σας, τότε θα είναι λογικό και συνεπές να μην βαφτιστεί το παιδί.".
Θα είχε ουσία σε μια κοινωνία με ανεξιθρησκεία. Στην δική μας κοινωνία όμως δυστυχώς, η εκκλησία είναι βαθιά ριζωμένη σε κάθε πλευρά της κοινωνικοπολιτικής μας ζωής κι όχι μόνο της πνευματικής ή δογματικής.
Το αν τα παιδιά θ' ακολουθήσουν ή όχι "τον δρόμο του Θεού" είναι ανεξάρτητο της βαπτίσεώς τους. Όλους εμάς τους ενήλικες, δεν νομίζω να καθόρισε η βάπτισή μας σε νηπιακή ηλικία τις επιλογές μας!
Το να μείνει αβάπτιστο όμως ένα παιδί στην σημερινή ελληνική κοινωνία, θα το φέρει αντιμέτωπο με πολλούς κοινωνικούς "αυτοματισμούς" τους οποίους το ίδιο θα είναι ανώριμο ν' αντιμετωπίσει!
Με αυτές τις απλές σκέψεις και με την κατανόησή σου για το μέγεθος του σχολίου, ελπιζω να φάνηκα χρήσιμος στο ερώτημά σου.

Translate