Η κουλτούρα της επιβολής

“Ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή”, έγραψε δημοσιογράφος αστικής εφημερίδας. Για αρχή, μία πολιτική ανάλυση που περνάει από ηθικοπλαστικά επιχειρήματα - ντροπή ή όχι εν προκειμένω - δεν είναι πολιτική. Μόνο ο λαϊκισμός αναγάγει το συναίσθημα σε πολιτικό κριτήριο. Αυτό είναι το πρώτο φάουλ του αρθρογράφου, ο λαϊκισμός του. Αυτή είναι μία ευθύνη που μοιράζεται με τον εκδότη του: άλλο η ελεύθερη διατύπωση μίας άποψης, ακόμα και του πατρός Πλεύρη, και άλλο η έλλειψη σοβαρότητας στην διατύπωση της. Ειδικά σε ένα φύλλο σαν αυτό της Καθημερινής. 

Ο λαϊκισμός είναι πολύτιμος για όποιον θέλει να παραγνωρίσει μία δυσάρεστη αλήθεια, αυτή που “χαλάει τη σούπα”. Η αλήθεια εδώ είναι ότι ο εθνικισμός ανήκει στον κόσμο της επιβολής και όχι της εθνικής συνεννόησης ή της αποδοχής της ετερότητας του διπλανού. Μιλάει για μία θεώρηση που βασίζεται στην ισχυροποίηση της ομάδας προκειμένου αυτή να επιβληθεί στη συνέχεια με κάθε μέσο πλην της ειλικρινούς πειθούς. Αυτή είναι η βάση του αυταρχισμού. 

Επειδή είμαστε ακόμα στο πολιτικό σκέλος της φράσης “ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή”, ας αναλογιστούμε ποια κράτη είναι αυταρχικά, και με τί αποτελέσματα. Περαιτέρω, ας αναλογιστούμε τι συνέβη ιστορικά όποτε οι άνθρωποι έφτιαξαν ένα τέτοιο εθνικό αφήγημα, ή ακόμα χειρότερα, όταν εντός του ίδιου έθνους υπήρξαν περισσότερες της μίας ομάδες που ήταν τόσο σίγουρες για τις απόψεις τους, που ήταν διατεθειμένες να τις επιβάλλουν χωρίς όρους στις άλλες. Με μικρότερη ή μεγαλύτερη καθυστέρηση, και αναλόγως του διαθέσιμου οπλισμού, αυτή η νοοτροπία οδήγησε πάντα σε αιματοχυσία. 

Ο αυταρχισμός πολλαπλασιάζεται. Η ανεκτικότητα ενός μη-συνειδητά ανεκτικού, έχει πολύ περιορισμένα όρια. Ειδικά σε εποχές εθνολαϊκιστικής, και αυταρχικής διακυβέρνησης. Διακυβέρνησης που δεν βρίσκει προβληματικό τον εναγκαλισμό της με την όποια (κρατούσα ή μη) θρησκεία, μίας διακυβέρνησης που δεν κωλύεται να αναφωνίσει δημόσια: “αυτά τέλος Παναγιώτατε”. Αλήθεια, πόσο μακρυά είναι αυτό από το “αυτοί τέλος Παναγιώτατε”; Ας ρωτήσει κάποιος τον μητροπολίτη Σεραφείμ- ούτε αυτός διστάζει να πει δυνατά τη σκέψη του. Είμαι βέβαιος ότι η απάντηση θα είναι αποκαλυπτική - με όρους “Αποκάλυψης”. 

Μπορεί μία τέτοια χώρα, με τέτοιες ηγεσίες, και τέτοιους διαμορφωτές κοινής γνώμης να προχωρήσει στην Ευρώπη; Προφανώς και όχι. Αφενός γιατί δεν θα της είναι δυνατή η συνύπαρξη - ελλείψει ανοχής. Αφετέρου, αν μπορούσαμε να πείσουμε (μαγικά, με όρους νεράιδας και άμπρα-κατάμπρα) τους υπόλοιπους 27 πως “ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή” θα έχαναν αυτομάτως κάθε ανοχή προς την ιδιαιτερότητα κάθε άλλης χώρας και θα διαλυόταν η Ένωση αυτομάτως, την ίδια στιγμή. Θα σβήναμε μονομιάς 70 χρόνια πολιτικής σύγκλησης, αγαπητέ Μπάμπη, και θα γυρίζαμε σε μία Ευρώπη που γέννησε δύο παγκόσμιους πολέμους από το πουθενά. Είδες πόσο απλά ΔΕΝ είναι τα πράγματα; 

Ποσώς με ενδιαφέρει αν ο κ. Παπαδημητρίου είναι ικανός να αισθανθεί ντροπή για τον υφέρποντα φασισμό του, ή αν οι αντιληπτικές του ικανότητες του επιτρέπουν να κρίνει τις επιπτώσεις των όσων τόσο εύκολα γράφει. Το μόνο γεγονός εδώ, είναι η σταθερή και διαρκής υποβάθμιση ενός φύλλου που κάποτε ήταν συνώνυμο της σοβαρότητας. Ενός φύλλου που έκλεισε αυτοβούλως επί δικτατορίας, γιατί η τότε εκδότης του ήξερε ότι οι γραμμές στη δημοκρατία είναι πολύ λεπτές και δεν ήταν να διατεθειμένη να παίξει με αυτές. 

Αυτή η υποβάθμιση είναι ζήτημα ιδιοκτησίας του μέσου και του εκδότη. Εδώ είναι το ασυγχώρητο, όπως και η έλλειψη αντανακλαστικών για τη διόρθωση της αστοχίας. Εκτός αν αυτή είναι η απόδειξη ότι δεν επρόκειτο για αστοχία, ειδικά όταν δεν ήταν η πρώτη φορά. Ούτε θα είναι η τελευταία. Κάποια στιγμή, η ιστορία θα ασχοληθεί με το ρόλο των ΜΜΕ σε όλη αυτή την περίοδο. Ας το αναλογιστούν έστω με αυτούς τους όρους όσοι σήμερα δίνουν “ελευθέρας” στις χειρότερες στιγμές τους. Αν δεν είναι πρόθυμοι να παραμερίσουν τον αυταρχισμό τους για να βοηθήσουν τη χώρα, ας αναλογιστούν την υστεροφημία τους. Ο πήχης είναι η Ελένη Βλάχου και καθόταν μέχρι χθες στις καρέκλες που σήμερα καταλαμβάνουν αυτές οι ασημαντότητες.

Έχουμε πόλεμο, ιδεολογικό.

Τον είχε προαναγγείλει ο Χρύσανθος Λαζαρίδης όταν έγραφε πως: “το «Πολυτεχνείο» σίγουρα δεν έριξε τη χούντα”. Ακολούθησαν και άλλες προειδοποιητικές βολές από τον σημερινό κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της “δεξιάς του Κυρίου” (του Θεού, για τους νεότερους) κ. Βορίδη, και κηρύχθηκε επισήμως με το “τέλος αυτά Παναγιώτατε” από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ, με αφορμή παλιές διαφωνίες για την εθνολαϊκιστική εκδοχή της ιστορίας και τη θέση της Εκκλησίας και της Ορθοδοξίας στο σημερινό κράτος.

Μην μπερδευόμαστε - δεν κρίνει κανείς την θέση της Πίστης στην καρδιά του διπλανού. Για τη θέση του νομικού προσώπου της Εκκλησίας της Ελλάδος είναι ο καβγάς, και την εμπλοκή της σε όλα τα κρατικά ζητήματα: από τη φορολόγηση και την παιδεία μέχρι την ιστορική αλήθεια. Όλα πακεταρισμένα σε ένα νεο-συντηρητικό δόγμα που εσχάτως απέκτησε νέα τέκνα σε ρόλο τάματος: το πρωτογενές πλεόνασμα και το success story. Τι κι αν ο Υπουργός των Οικονομικών, ο μόνος που δουλεύει προς αυτά, διατυπώνει επιφυλάξεις; 

Η Βουλή έχει 300 βουλευτές, που τοποθετούνται καθημερινά επί παντός, με απόψεις που συχνότερα απ’ όσο θα ήλπιζε κανείς συνορεύουν με την ανοησία και τη γελοιότητα. Ουδείς ασχολήθηκε με τις απόψεις της κ. Γιαταγάννα για τις ΑΟΖ, για παράδειγμα. Από τους 300 της Βουλής, η ΔΗΜΑΡ έχει καμιά 15αριά βουλευτές (μετά τις αποχωρήσεις των αντιμνημονιακών). Μία από αυτούς, η κ. Ρεπούση, τοποθετήθηκε στη συζήτηση για το νομοσχέδιο που αφορά το Νέο Λύκειο. Διατύπωσε την άποψη ότι οι ώρες διδασκαλίας της αρχαίας ελληνικής είναι υπερβολικές για όσους δεν έχουν σκοπό τις κλασσικές σπουδές, ενώ επανέλαβε την πάγια θέση των προοδευτικών (και της Ευρωπαϊκής Ένωσης) για περιορισμό της σχολικής ορθόδοξης κατήχησης στο μάθημα των θρησκευτικών. 

Το επαναλαμβάνω: η κ. Ρεπούση είναι μία από τους 300. Γιατί δεν την αγνόησαν; Γιατί έγινε σημαία από μεσήλικους πρώην ΟΝΝΕΔίτες της ενημέρωσης, σαν τον κ. Χατζηνικολάου; Γιατί ασχολείται μαζί της ο ίδιος ο Πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ, αντί να ασχοληθεί με την ανεργία και το οικονομικό αδιέξοδο ελλείψει μεταρρυθμίσεων;

Γιατί σιωπά ο λαλίστατος επί παντός Μπουμπούκος όταν δίπλα του, στο ίδιο τηλεοπτικό πάνελ, ο δημοσιογράφος της πάλαι ποτέ αστικής Καθημερινής προτείνει ως αυτονόητο ένα συντηρητικό συνασπισμό Νέας Δημοκρατίας που θα περιλαμβάνει “μία σοβαρότερη Χρυσή Αυγή”. Η δε ιδέα συνεχίστηκε σε σημερινό του άρθρο όπου γράφει πως: "ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή”. Αυτή είναι η συντηρητική δεξιά, η Ευρωπαϊκή, η μονεταριστική που θα βγάλει την Ελλάδα από την κρίση μέσα από μέτρα που ανεβάζουν την ανεργία στο 27%; Όχι, δεν είναι.

Δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο, επαληθεύονται οι πιο απαισιόδοξες απόψεις για το πρόσωπο του Πρωθυπουργού, ενώ η αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση μοιάζει ολοένα και πιο δικαιολογημένη. Αν μη τι άλλο, ο κ. Κουβέλης δεν δέχτηκε να μείνει παρακολουθητής του κ. Σαμαρά σε αυτό τον ιδεολογικό πόλεμο. Μπορεί να έχει εξαφανιστεί από το προσκήνιο ο κ. Κρανιδιώτης, αλλά η πολιτική που ακολουθεί το Μαξίμου πρέπει να τον ικανοποιεί απόλυτα. 

Δεν είναι η έξοδος της χώρας από την κρίση η προτεραιότητα, αλλά ένα εθνικιστικό παιχνίδι κενής ιδεολογίας. Την ώρα που θα κατέβουν οι άνεργοι και οι κάτω από το όριο της φτώχειας πολίτες στο δρόμο, θα έχουν ένα ακόμα πεδίο διεκδικήσεων - το πολιτικό. Και αυτό θα έχει γίνει με πρωτοβουλία του Πρωθυπουργού. Μην συζητάτε άλλο για Βαϊμάρη - αναλύστε την· γιατί την ζούμε. Ο χθεσινός ξυλοδαρμός αφισοκολλητών του ΚΚΕ από Χρυσαυγίτες αυτό δείχνει.

Austrian right-wing caricature of a Jew stabbing the German Army in the back with a dagger. The capitulation was blamed upon the unpatriotic populace, the Socialists, Bolsheviks, the Weimar Republic, and especially the Jews. (1919) Found atWikipedia.

Κάντε κανένα συμποσιάκι εκεί, από το περιθώριο της Κεντροαριστεράς. Που να μπλέκεις τώρα με τα πολιτικά ζητήματα. Πιο χαβαλέ είναι να ανταλλάσσεις επιστολές με τον Λουκά Τσούκαλη για το ποιοι από την παλιοπαρέα θα είναι “οι σωτήρες”· γενικά... Με όρους καμαρίλας ΚΑΠΗ. Κι ο Εθνικισμός να καλπάζει σε όλα τα επίπεδα: από το Μαξίμου και την Καθημερινή, μέχρι τον ταρίφα - αυτόν που δεν σταμάτησαν ποτέ απ’ το να κλέβει τουρίστες, αλλά τον τάισαν “Πατρίδα”. 

Το πολίτευμα έχει πέμπτη εξουσία: την Εκκλησία

Είναι η αγιαστούρα δεξιά; Δεν ξέρω αλλά εχθές, ενόψει των υποχρεωτικών σχολικών αγιασμών, την ασπάσθηκε και ο επικεφαλής της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης· ο Αλέξης-δεν-φορώ-αμπέχονο-πια-Τσίπρας. Υποθέτω πως το χριστεπώνυμο πλήθος δεν αντιμετωπίζει πολιτειακά την εμφάνιση του στη σχολική αυλή, αλλά θρησκευτικά, σαν τον επιτάφιο ας πούμε. Εκκλησιασμός...

Είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ ότι ένας πολιτευτής δύσκολα εκλέγεται χωρίς τη στήριξη της ενορίας του. Η επιλογή είναι σαφής για τους παλαιοκομματικούς, ακόμα κι αν ο παππούλης είναι ο αντιδραστικός Σεραφείμ. Δεν είναι μία συνεργασία που περιορίζεται στις προεκλογικές περιόδους, αλλά η αρχή μίας υπέροχης σχέσης. Λαμπρή στιγμή όταν ο Πρωθυπουργός σε ρόλο βυζαντινού Αυτοκράτορα - κάτι σε Βουλγαροκτόνο ενδεχομένως - είπε στον μητροπολίτη Άνθιμο αναφερόμενος στο φαινόμενο Ρεπούση: “αυτά τέλος Παναγιώτατε”. 

Τις τελευταίες μέρες είχαμε νέο επεισόδιο όπου η βουλευτής, στο πλαίσιο της συζήτησης στη Βουλή για το Νέο Λύκειο, πρότεινε της περιορισμό της ελληνο-ορθόδοξης κατήχησης με το μάθημα των  θρησκευτικών, και τον περιορισμό των αρχαίων ελληνικών που σήμερα καταλαμβάνουν το 1/3 των ωρών διδασκαλίας ακόμα και όσων δεν σκοπεύουν να ακολουθήσουν κλασικές σπουδές. Ο υπουργός παιδείας πιάστηκε από τον επιστημονικό όρο “νεκρή γλώσσα”, για να απαντήσει ότι δεν είναι νεκρή η αρχαία ελληνική, αλλά “μιλιέται και εξελίσσεται”. Ουδείς αντέδρασε στην προφανή ανοησία. Αντιθέτως, δημοσιογράφος ζήτησε από τηλεοράσεως την εξομολόγηση της βουλευτού στον μητροπολίτη Άνθιμο.

Συντηρητικοί δημοσιογράφοι και δημοσιολόγοι έσπευσαν να μαλακώσουν τις εντυπώσεις μιλώντας για τους θεσμούς και τις αρμοδιότητες του Μορφωτικού Συμβουλίου, λέγοντας πως είναι αναρμόδια η Βουλή και η βουλευτής για μία τέτοια συζήτηση. Ένα αστείο επιχείρημα, εφόσον η συζήτηση ήδη γινόταν εντός της ολομέλειας, ενώ όπως δείχνουν οι αντιδράσεις το ζήτημα είναι εξόχως πολιτικό. Ομοίως με τα θρησκευτικά και τη διαμόρφωση εθνικο-θρησκευτικού φρονήματος στα παιδιά μας, όπως προβλέπεται ακόμα και σήμερα από το σύνταγμα. 

Η Ελλάδα με τα δύο πόδια σε δύο βάρκες για μία ακόμα φορά, το ένα στην ελευθερία και την ανεξιθρησκεία της Ευρώπης του 2013, και με το άλλο στην εποχή που ιερομόναχοι αφαιρούσαν με καλέμια τα πέη από τα γλυπτά του Παρθενώνα - μία κίνηση φανατικών που στερούνταν κάθε ίχνους ανεκτικότητας σε άλλους πολιτισμούς και απόψεις. Το 2006 έβαλε “καλέμι” και ο τότε υπουργός Πολιτισμού κ. Σαμαράς  στο animation του Κώστα Γαβρά, όταν ενοχλήθηκε η Εκκλησία της Ελλάδος από την συμπερίληψη της εν λόγω σκηνής με την καταστροφή των γλυπτών από τους μουτζαχεντίν της ορθόδοξης πίστης. Χωρίς την άδεια του δημιουργού, αφαίρεσαν το επίμαχο στιγμιότυπο, παραποιώντας το δημιούργημα του σκηνοθέτη και την ιστορία του ναού.

Μπορεί οι δεξιοί, σαν τον κ. Βορίδη, να δηλώνουν ότι η ελευθερία είναι σύμφυτη της δεξιάς, αλλά μάλλον έχουν διαφορετικό ορισμό της ελευθερίας. Πρέπει να εννοεί την “ελευθερία” της δικής τους εκδοχής των πραγμάτων, και την “ελευθερία” να αποκλείσουν κάθε άλλη, οπότε δεν καταλαβαίνω την διαφοροποίηση που επιχειρούν κατόπιν με τη Χρυσή Αυγή. Υποθέτω ότι πρόκειται για εκλογικό/επικοινωνιακό τερτίπι, παρά για διαφορά ουσίας. Ένα ένστικτο προστασίας της εκλογικής πίτας στο σημερινό χυλό. Αν τα παραπάνω ευσταθούν, τότε μάλλον ευσταθεί και η χθεσινή πρόταση του κ. Παπαδημητρίου στο ΣΚΑΙ, όπου έμοιασε να θεωρεί αποδεκτή τη συνεργασία “μίας σοβαρότερης Χρυσής Αυγής σε μία συντηρητική κυβέρνηση, όπως συμβαίνει σε πάρα πολλές χώρες”. Παρουσία του Αδώνιδος αυτά, ο οποίος για πρώτη φορά δεν βρήκε κάτι να προσθέσει ή να διευκρινήσει. Η ερμηνεία της “σοβαρότερης” Χρυσής Αυγής, μένει στη φαντασία του καθενός μας, αλλά δεν πρέπει να είναι μακρυά από κάποιον που εχθρεύεται ενδεχομένως τους Εβραίους, αλλά είναι διατεθειμένος να το παραμερίσει ενόψει μεγαλύτερου (φανταστικού) “εχθρού”. Ίσως να μπορώ να σκεφτώ μέχρι και Πρωθυπουργικό φίλο/σύμβουλο με αυτά τα χαρακτηριστικά.

Να το ξεκαθαρίσουμε αυτό: εκεί που οι προοδευτικοί ψάχνουν να βρουν σημεία συνεννόησης με τον διπλανό, οι συντηρητικοί αποζητούν πλήρη ταύτιση ή κάθετη αντιπαλότητα. Κάτι σαν το δόγμα Μπους, με το “όποιος δεν είναι μαζί μας, είναι εναντίον μας”.

Όσο τέτοιες εμμονές περιορίζονται σε προσωπικά πιστεύω, θρησκευτικά ή μη, και δεν καταλήγουν σε εγκληματικές πράξεις, δεν αφορούν την πολιτεία. Όταν όμως η κυρίαρχη θρησκεία, ειδικά με τη θέση που της δίνει το ελληνικό σύνταγμα αποκτά  ανοικτά τέτοιο χαρακτήρα με μητροπολίτες υπάρχει πρόβλημα. Όταν δε, εμφανίζεται ο υπουργός Παιδείας κ. Αρβανιτόπουλος δίπλα σε κληρικούς σαν τον μητροπολίτη Σεραφείμ, ενώ παράλληλα υποστηρίζει ανοησίες  προκειμένου να καλύψει τις ακροδεξιές εμμονές του κάτω από τσιτάτα περί “ζώσας αρχαίας ελληνικής” που μάλιστα “εξελίσσεται”, οφείλουμε να αναζητήσουμε το αντίπαλον δέος - την πολιτική αντιπρόταση. Αυτή, σίγουρα δεν είναι ο νεαρός της αριστεράς, ο οποίος φάνηκε εσχάτως απολύτως συμβιβασμένος με το προσκύνημα της εκκλησιαστικής εξουσίας μέσα στη σχολική αυλή.

Γιατί περί αυτού πρόκειται. Είναι θεσμοθετημένη εξουσία η Ελληνική Εκκλησία. Ο πέμπτος πόλος της τρίτης δημοκρατίας μας - της Μεταπολιτευτικής - αυτής που αποδέχτηκε να ορκιστεί το 1974 από τον αρχιεπίσκοπο της Χούντας, αυτής που πριμοδότησε τον Κώστα Καραμανλή επειδή υπόγραψε κατά της απαλοιφής του θρησκεύματος από τις αστυνομικές ταυτότητες, αυτής που δέχτηκε χρυσόβουλα 200 χρόνια μετά την σύσταση του ελληνικού κράτους (που για μυστηριώδη λόγο δεν λέει να αποκτήσει Κτηματολόγιο), αυτής που δέχεται να μπαίνει μοχλός η ελληνο-ορθόδοξη θρησκεία, με τα απόλυτα θέσφατα και τις ιστορικές ανακρίβειες της, στα παιδικά μυαλά από την πρώτη μέρα στο σχολειό, μη και ξεφύγουν “της φώτισης του Θεού” και της επιρροής της Εκκλησίας.

Ας το αποφασίσει αυτό η πλειοψηφία, κι ας μην κρυφτούμε άλλο πίσω από γλυκές κουβέντες και “παππούληδες”. Ας πει το ναι στη σημερινή πραγματικότητα η πλειοψηφία, κι ας προχωρήσουμε σε συνταγματική αναθεώρηση όπου θα ορίσουμε την Αρχιεπισκοπή τον πέμπτο πυλώνα της πολιτείας. Ας φανούμε ειλικρινείς αν αυτή είναι η θέση της εκ των πραγμάτων. Αν δεν το επιθυμούμε κάτι τέτοιο, τότε καλό είναι να μην ξαναβγάλετε παπά να μιλήσει για τη διδασκαλία των “θρησκευτικών” στο σχολείο, αν δεν συνοδεύεται από έναν καθολικό, έναν ραβίνο, έναν ιμάμη κ.ο.κ. Μην ξαναστείλετε “παππούληδες” σαν τον Σεραφείμ στα σχολεία μας για αγιασμό, δίπλα στους πολιτειακούς εκπροσώπους. Αλλάξτε το σύνταγμα, και αντιμετωπίστε την Εκκλησία ισότιμα, ως ιδιοκτήτη γης, επιχειρηματία και ΜΚΟ.

Κι αν τα καταφέρετε αυτά, κοιτάξτε να αποφύγετε την ταύτιση του “εγώ” σας με το κράτος και τη χώρα που κληθήκατε να διοικήσετε για μία θητεία. Γιατί αυτή είναι η βάση του αυταρχισμού, και είναι αυτή ακριβώς η δεξαμενή που σας συνδέει με την ακροδεξιά. Γελάμε με το κωμικό στοιχείο της κάθε “εντολής Σαμαρά”, αλλά μόνο αστείες δεν είναι. Αν θέλετε να είστε το “Συνταγματικό Τόξο της Ευρωπαϊκής πορείας της χώρας”, και όχι αυτοί που θα μετατρέψουν την χώρα σε Ιράν του Βορρά, εν μέσω οικονομικής εξαθλίωσης των πολλών. Γιατί αυτές οι μονοσήμαντες εκδοχές για έναν λαό, πάντα καταλήγουν σε εμφυλίους. Άστε το κυνήγι μαγισσών με την κάθε Ρεπούση στην τελική, και τραβάτε να ανοίξετε κανένα βιβλίο να ξεστραβωθείτε. Γιατί είστε επικίνδυνοι. Όπως και η “κεντροαριστερά” που σας παρακολουθεί μουγκή κι αμήχανη, καλυπτόμενη πίσω από ένα αφήγημα που δεν βγαίνει. Της σωτηρίας της χώρας μέσα από μία κλιμακούμενη πολιτική κρίση.

Ζητείται πατροκτόνος

Έχετε δει τις φατσούλες των αποφοίτων της Νομικής, της ΑΣΟΕΕ, του ΕΜΠ και λοιπά; Τις έχετε συνδέσει με την κατάρτιση που πήραν, ή όταν ακούμε ΑΕΙ σκεφτόμαστε μόνο μαλακισμένα με μαντήλια να τα καίνε, και συνδικαλισμένους καθηγητές ή, χειρότερα, τους άλλους με τις Ferrari;

Κάποιες από αυτές τις φατσούλες, προχωρούν και παρακάτω. Πάνε στο LSE, το Columbia και το Harvard και κάνουν μεταπτυχιακά και διδακτορικά. Ρωτάω πάλι, το συνδέουμε με την κατάρτιση και γνώση που παίρνουν, ή σκεφτόμαστε τους λαϊκισμούς για τις διαλέξεις του κ. Παπανδρέου, τις σπουδές του κ. Καραμανλή στο Tufts, και τις ανοησίες περί νεοφιλελευθερισμού και ταξικού αγώνα;

Τους χρειάζεται κανείς αυτούς, ή είναι “τα μικρά”; Η αλήθεια είναι ότι μέχρι τώρα, “τα μικρά” (που έφτασαν πια να είναι τριάντα χρονών γαϊδούρια, που λένε και οι γονείς τους) είναι policy makers στα πάρτυ των “μεγάλων”. Αυτά γράφουν σωστές εισηγήσεις για σύγχρονες λύσεις που στη συνέχεια διαστρεβλώνονται για να εξυπηρετήσουν τις άλλες πολιτικές - αυτές της γενιάς της Μεταπολίτευσης και όσων σταθήκαν  συνοδοιπόροι στα επαναλαμβανόμενα λάθη της. Υπάρχουν και πολλά σωστά, αλλά δεν μιλάμε για αυτούς τους συνοδοιπόρους εδώ - αυτοί έχασαν κατά κράτος μέχρι σήμερα.

Είναι χαρακτηριστικό των baby boomers ότι δεν παραδίδουν την σκυτάλη αν δεν αναγκαστούν, και αυτό όταν γίνει θα είναι μετά από τρομακτικές πιέσεις. Δείτε τριγύρω σας σε παραδείγματα που ξέρετε από “οικογενειακές” επιχειρήσεις χτισμένες γύρω από πρόσωπα που έκλεισαν γιατί ο πάτερ-φαμίλιας δεν μπορούσε να βγάλει τα χέρια του από το τιμόνι, ενώ κανείς δεν εξάντλησε τα μέσα που είχε στην διάθεση του για να τον πείσει. Και αν στις επιχειρήσεις το καμπανάκι ήταν τα κακά οικονομικά αποτελέσματα, στην διακυβέρνηση της χώρας και την πολιτική αυτό είναι τα εκλογικά αποτελέσματα και η αποχή, καθώς και η χρεοκοπία της χώρας· εις διπλούν μέχρι σήμερα.

Τι περιμένουν αμφότεροι, baby boomers και “μικρά”, για να πράξουν τα δέοντα; Οι μεν να πιέσουν για αλλαγή φρουράς, και οι δε να αφήσουν, επιτέλους, την πρωτοκαθεδρία και να περιοριστούν σε ένα ρόλο “υψηλής εποπτείας”. Πόσο βιώσιμο είναι το σενάριο που ευνουχίζουμε τις νεότερες γενιές, με μία ισχυρή δόση ψευδαίσθησης αθανασίας· μόνο ένας αθάνατος μπορεί να περιφρονήσει ότι βρίσκεται στο δεύτερο μισό της ζωής του, και οφείλει πλέον να προετοιμάσει και να υποστηρίξει τους επόμενους. 

Εκτός αν όλοι δουλεύουν για μία επιτύμβια στήλη που θα λέει χαιρέκακα: “μετά από μένα το χάος”. 

Αντίστοιχα, πόσες ακόμα φουρνιές “μικρών” θα παραμείνουν θεατές σε αυτό το έργο; Δεν τους αφορά; Πόσο ανεπίστρεπτα ευνουχισμένοι είμαστε στην τελική; Πόσα πολιτικά “δεν με αφήνει ο μπαμπάς μου” χωράει το πετσί μας; Μετά μας φταίει ο νεποτισμός στην πολιτική, λες και ασχολήθηκε κανένας άλλος πέραν των παιδιών τους. Πόση εφηβική γκρίνια θα ακούσουμε ακόμα από ανήμπορους κάθε ηλικίας;

Ζητείται πατροκτόνος - αυτό είναι το σύνθημα. Κι όποιος το καταλάβει θα μπορέσει να φανεί χρήσιμος στον εαυτό του και τους τριγύρω του· θα μπορέσει να προσφέρει σαν ενήλικας. Οι υπόλοιποι, σαν τις άγαμες θυγατέρες θα σταθούν μπροστά από την πόρτα της ιστορίας αναζητώντας τις ευθύνες σε τρίτους, για το τίποτα που έφτιαξαν, και την απελπισία της ανημποριάς τους.

Το ΠΑΣΟΚ δείχνει το δρόμο(;)

Σε μία υπερχρεωμένη χώρα με οικονομία υπηρεσιών παλαιάς κοπής, με ανυπέρβλητη και ακριβή κρατική γραφειοκρατεία, και τον αντίστοιχο ιδιωτικό τομέα (αυτόν που μπορεί να ζήσει και να αναπτυχθεί υπό αυτές τις συνθήκες), ποια είναι η λύση;

Προς το παρόν, η (μη) λύση σήμανε συρρίκνωση του οικονομικού κύκλου της χώρας κατά τουλάχιστον 25% (το μέλλον θα δείξει πού θα κλείσει αυτή η μείωση). Διορθώθηκε κάτι; Μειώθηκαν οι μισθοί και οι συντάξεις, έκλεισαν επιχειρήσεις, απολύθηκε κόσμος, και ναι, κάποιες από αυτές ήταν επιχειρήσεις “φούσκας”. Ποιος ξέρει αν αυτές που επιβίωσαν δεν είναι. Ουδείς. Αν το ζητούμενο ήταν η εξυγίανση, τότε η λύση δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα. Είναι άλλο η μείωση μίας δαπάνης ή σπατάλης και τελείως άλλο ο εντοπισμός της αιτίας και η θεσμική αλλαγή για την απάλειψη της.

Η λύση περνάει από αυτές τις θεσμικές αλλαγές που θα επιτρέψουν στις επιχειρήσεις που λειτουργούν ανταγωνιστικά, στο εσωτερικό και το εξωτερικό, να υπάρξουν. Παράλληλα, οι ίδιες θεσμικές αλλαγές θα έκαναν μη βιώσιμο τον παρασιτισμό. Όταν ο ανταγωνισμός σου ζει πουλώντας τιμολόγια κι επιταγές, δεν υπάρχει χώρος για συνεπείς επαγγελματίες. Τελεία.

Αυτά είναι τα αυτονόητα που προσπερνάμε καθημερινά, αλλά είναι η βάση προτού φτάσουμε σε δυσεπίλυτα ζητήματα όπως η μεγάλη φοροδιαφυγή, το πολιτικό σύστημα και λοιπά που ακούμε καθημερινά από τους αφηγητές της κρίσης. Αυτά έπρεπε να είναι η προτεραιότητα μας.

Δυστυχώς δεν ήταν. Η Γερμανία της κ. Μέρκελ μαζί με την Γαλλία του κ. Σαρκοζύ επέλεξαν μία άλλη λύση: αυτή της δημιουργικής καταστροφής. Αγνοώντας το οικονομικό και πολιτικό κόστος που θα ακολουθούσε και για τους ίδιους, πιστεύοντας λανθασμένα όπως αποδείχτηκε ότι μπορούν να απομονωθούν ως χώρες και ως πολιτικά πρόσωπα από το πρόβλημα, επέλεξαν να δώσουν ένα μάθημα στην Ελλάδα για την κοροϊδία που προηγήθηκε. Οι συντηρητικοί αισθάνονται συχνά ενάρετοι (“άνθρωποι του Θεού”), και παρασύρονται σε τέτοια λάθη. Απέναντι σε αυτή τη λογική, το πολιτικό προσωπικό της εποχής επέλεξε την ψηφοθηρία μέσω μικροκομματικών αντιπαραθέσεων - δεν είχε τίποτα να αντιτάξει συνολικά, με το μάτι στραμμένο στην κοινωνία και όσα με βεβαιότητα θα ακολουθούσαν. 

Ελάχιστοι ζήτησαν τότε ένα πρόγραμμα βασισμένο στις μεταρρυθμίσεις και όχι στη μονομερή δημοσιονομική προσαρμογή. Και αυτοί, σήμερα, είναι σπίτι τους, θύματα ενός ψευδούς διλήμματος “μνημόνιο - αντιμνημόνιο”.

Αυτός ο δρόμος ήταν πολύ πιο δύσκολος, και εν μέρει δεν συνάδει της Ευρώπης που ξέραμε. Με ξεπερνάει η συνειδητή επιλογή της τιμωρίας ενός λαού για τα λάθη του πολιτικού του συστήματος τόσο μέσα στη χώρα, όσο και εκτός (βλ. κ. Αλμούνια Επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων της ΕΕ και πώς αποδεχόταν χωρίς διαμαρτυρία τα εν γνώση του, όπως απεδείχθη, ψευδή στοιχεία της κυβέρνησης Καραμανλή).

Το χειρότερο αυτής της “λύσης”, ήταν η μετατροπή της κρίσης χρέους σε πολιτική κρίση. Η άνοδος του εθνολαϊκισμού και το βήμα που έδωσε σε κάθε λογής πολιτικό φρούτο και “σωτήρα” έκανε την έξοδο από την κρίση δυσκολότερη. Αν ήταν μια φορά δύσκολο να ακουστούν πριν οι μεταρρυθμίσεις, τώρα είναι δέκα, χάρις στους “ψεκασμένους” που αναδείχθηκαν.

Είναι ενδεικτικό της διάρκειας που έπεται, το που βρισκόμαστε σήμερα. Στον έκτο χρόνο ύφεσης, και λίγο πριν τη λήξη του τρέχοντος τριετούς μνημονίου (όποιος τα διαχωρίζει σε πρώτο και δεύτερο είναι ή οικονομολόγος, ή δημοκόπος) το ΠΑΣΟΚ, έχοντας υποστεί στο πετσί του τις συνέπειες της δημιουργικής καταστροφής, αποφάσισε να απευθύνει κάλεσμα συσπείρωσης των προοδευτικών δυνάμεων της χώρας. Η ειρωνεία είναι ότι αυτό το αναγκαστικό κάλεσμα έμελλε να το κάνει ο κ. Βενιζέλος, την ίδια ώρα που κυνηγούσε την πατρότητα των 50.000 προσλήψεων στο δημόσιο τομέα (αντί να πάνε στον ιδιωτικό τομέα και στην πραγματική οικονομία)· την ίδια ώρα που απέσυρε αναγκαστικά την επιλογή του Χρήστου Παπουτσή από τη World Bank... 

Άλλαξε ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ μυαλά; Είδε το φως; Προφανώς και όχι, ας είμαστε ρεαλιστές. “Ανάγκα και θεοί πείθονται” είναι η περίπτωση. 

Πήρε έξι χρόνια ύφεσης στο κόμμα που νίκησε το 2009 με 43% να βρει το δρόμο του σαν συλλογικότητα. Έπρεπε να φτάσει σε μονοψήφια ποσοστά για να κάνει μία υποτυπώδη αυτοκριτική και να ανοιχτεί προς το φυσικό του χώρο, μακρυά από τον συνδικαλιστικό, τις προσωπικές διαφορές, και τον πολιτικό παρασιτισμό· όχι όπως επιχειρήθηκε καταναγκαστικά από την προηγούμενη ηγεσία, αλλά συλλογικά. 

Το σημαντικότερο είναι πως αναγνώρισε για πρώτη ίσως φορά, ότι δεν υπάρχει χώρος για αυτό που ήταν μέχρι χθες - ο χώρος αυτός καλύπτεται και καλυπτόταν πάντα επαρκώς από τη Νέα Δημοκρατία. Αναγνώρισε ότι αυτό που λείπει από τη χώρα είναι ένα προοδευτικό κόμμα. Κάθε βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, δια της προσθήκης προσώπων, είχε καταλήξει σε “κακά διαζύγια”· εσχάτως και σε αλλαγή αρχηγού. Μέχρι που κατέρρευσε. Ο δρόμος από τα χαμηλά είναι σαφής - τον προσπάθησαν άλλωστε και άλλοι νωρίτερα, από κόμματα του 1%: να αναζητηθούν οι νέες συνιστώσες στην κοινωνία, εκείνες που θα μπορέσουν να συνθέσουν το νέο. 

Το ΠΑΣΟΚ, μετά την χθεσινή εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ, έγινε μία από αυτές. Το επόμενο βήμα είναι να καταλάβει ότι μόνη της δεν είναι χρήσιμη σε κανέναν - ούτε στον ίδιο της τον εαυτό. Θα πάρει το χρόνο του και αυτό. Ας μην ξεχνάμε ότι ο σημερινός αρχηγός του είναι από εκείνους που ταυτίζουν το κόμμα τους με τη χώρα - που ταυτίζουν την ανάκαμψη της κομματικής μηχανής με την ανάκαμψη της χώρας, και αυτό δεν αλλάζει ούτε με λοβοτομή. Αν είναι ειλικρινείς ως προς τις ξαφνικές αλλαγές που είδαμε χθες και προχθές, το τρίτο και δυσκολότερο βήμα, θα είναι να κάνουν στο πλάι όλοι όσοι χρειάστηκαν τόσο χρόνο για να καταλάβουν τα αυτονόητα. 

Πρέπει να το κάνουν, όχι μόνο αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους, αλλά κυρίως συνειδητοποιώντας ότι είναι άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας και δεν μπορούν να αλλάξουν στα 60 και στα 70 τους περπατησιά. Με την πρώτη ευκαιρία θα γλιστρήσουν και πάλι στα γνωστά - αυτά που έκαναν μέχρι την περασμένη εβδομάδα· αυτά που θα κάνουν πάλι σε αυτές που θα ακολουθήσουν μέχρι τις επόμενες εκλογές.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ δείχνει το δρόμο, και αυτός μοιάζει δυσβάσταχτα μακρύς. Το ΠΑΣΟΚ αποδέχτηκε μόλις χθες, για πρώτη φορά, πως δεν υπάρχει πολιτικό υποκείμενο για να φέρει τη χώρα στην επόμενη μέρα. Μέχρι χθες, υποκρινόταν ή πίστευε πως αυτό είναι ο από μηχανής Θεός. Να δεχτώ καλόπιστα ότι τίμια θα μπει πλέον σε μία διαδικασία να συνδημιουργήσει “το χώρο”. Πότε; Η ανεργία καλπάζει, και τα τσιρότα πεντάμηνης απασχόλησης με 500 Ευρώ αφορούν μόνο τον κομματικό μηχανισμό που χθες αποκήρυξαν(;). 

Η μέχρι τώρα διαδρομή δείχνει ότι το συμπόσιο του ΙΣΤΑΜΕ, και οι όποιες βάσεις μπήκαν εκεί, θα είναι μονάχα ένα βήμα ακόμα. Θα προσκρούσουν σε πρόσωπα και νοοτροπίες, μέχρι να έρθει το κύμα. Αν αυτό θα είναι καταστροφικό ή δημιουργικό θα κριθεί από τη στάση όλων. Ειδικά όσων έχουν αναλάβει να εκπροσωπήσουν μέρος του λαού. Καλή η αυτο-οργάνωση που πρότεινε ο κ. Σημίτης, αλλά να πούμε και αυτό που παράλειψε: αν η αλλαγή έρθει από τα κάτω, ο πρώτος “εχθρός” στις σημερινές συνθήκες θα είναι το πολιτικό σύστημα. Οι 150 του 1974, από τα πάνω ήταν. 

Δημοσιεύτηκε στο andro.gr με τίτλο:

"Αυτό που λείπει από τη χώρα είναι ένα προοδευτικό κόμμα"

Λάθος το πρώτο Μνημόνιο;

Λόγω της θέσης του κ. Σαμαρά, είναι ο Πρωθυπουργός της χώρας, είμαστε αναγκασμένοι να αναλύσουμε την απλοϊκή του τοποθέτηση στην Ελευθεροτυπία όπου δήλωσε ότι “ήταν λάθος το πρώτο Μνημόνιο”.

Είναι μία δήλωση που δεν μπορεί να αποκοπεί από τις προεκλογικές παράτες του Ζάππειο Ι & ΙΙ, όσο κι αν τις αποκήρυξε δειλά στην συνέχεια με το περιβόητο “ουδείς αλάθητος”. Ουδείς εμμονικότερος είναι το πρώτο συμπέρασμα εδώ· δεν χρειάζεται να μπει κανείς σε λεπτομέρειες, αρκεί να θυμηθεί κάποιος τις συνεχείς εθνικοπατριωτικές νεο-ορθόδοξες αναφορές που συνεχίζονται παρά το ό,τι είναι σαφές ότι ενισχύουν τη ΧΑ, εφόσον κάνουν mainstream την ατζέντα της.

Το “λάθος” του πρώτου Μνημονίου μπορεί να ερμηνευτεί πολλαπλά. Υπάρχει το λάθος στο οποίο θα συμφωνούσαν ακόμα και οι κ.κ. Παπανδρέου - Παπακωνσταντίνου που το υπέγραψαν, ενώ υποστήριζαν ότι πρέπει να μας δοθεί χρόνος για διαρθρωτικές αλλαγές, να εστιάσει εκεί το πρόγραμμα και όχι στη δημοσιονομική προσαρμογή. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε αποδεκτό από την πλευρά των μοναδικών διαθέσιμων δανειστών, οπότε μπήκε στη σφαίρα της ουτοπίας ως μη εφικτό. Έγινε ΚΚΕ εσωτερικού ο Πρωθυπουργός και αποφάσισε να δηλώσει ότι “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός”; Δεκαπέντε μήνες μετά την πολυπόθητη ανάληψη της εξουσίας;

Αν ναι, τότε το λάθος έχει το ονοματεπώνυμο της κ. Μέρκελ γραμμένο πάνω του, οπότε είναι φυσικό να ρωτήσει κάποιος αν το έχει θέσει και στην ίδια σε κάποια από τις επαφές του, ή αν την αιφνιδίασε μέσω Ελευθεροτυπίας. Να σημειωθεί εδώ, ότι η στιγμή είναι η χειρότερη δυνατή για την κ. Μέρκελ, που πάει σε εκλογές με το ότι “έσωσε την Ελλάδα και το Ευρώ”. Ήταν ηθελημένο ένα τέτοιο χτύπημα; Έχει σχεδιαστεί τί θα ακολουθήσει κατόπιν της σίγουρης νίκης της κ. Μέρκελ στις εκλογές; Είμαι βέβαιος ότι το ανέκδοτο με το λαγό και το λιοντάρι δεν μεταφράζεται καθόλου επιτυχημένα στα Γερμανικά: “... λέμε και καμία, να περάσει η ώρα...”

Είναι επίσης εύλογο το ερώτημα, ειδικά εφόσον ο κ. Σαμαράς ηγείται κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας, αν έχει αναζητήσει στο εσωτερικό συμμαχίες στη βάση αυτής της (επιπέδου Θεοφανίων) αποκάλυψης. Είμαι βέβαιος ότι θα έβρισκε το σύνολο του πολιτικού προσωπικού να συντάσσεται μαζί του, όπως και υποστηρικτές στο εξωτερικό. Φυσικά, μία τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε ισχυρές αντιδράσεις σε εκείνη την μερίδα των δανειστών που υποστήριζαν το grexit αλλά αυτά έχουν οι συγκρούσεις. Και όποιος τις επιλέγει καλό είναι να έχει προετοιμαστεί για αυτές και το ρίσκο που φέρουν. Να αποφευχθεί το σενάριο “πολιτικής διαπραγμάτευσης” όπως την εννοεί ο κ. Βενιζέλος τότε που έφυγε η Τρόικα και μείναμε πίσω για μήνες με τεράστιο οικονομικό κόστος...

Υπάρχει και μία τρίτη ερώτηση εδώ, το γιατί δεν υποστήριξε από την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε τον κ. Παπανδρέου, όταν ο δεύτερος διαπραγματευόταν με τους δανειστές - πολύ πριν το πρόγραμμα. Γιατί δεν έβαλε πλάτη τότε. Δεν είχε καταλάβει τη σοβαρότητα της κατάστασης, ή είχε άλλες (εσωκομματικές) προτεραιότητες;

Τα παραπάνω απαντούν, και αποκλείουν εν πολλοίς, και το ενδεχόμενο να εννοούσε ότι πρόκειται για λάθος στη διαπραγμάτευση, από μεριάς του τότε Πρωθυπουργού. Ισχύουν οι προβληματισμοί μας σε ότι αφορά την κ. Μέρκελ, ενώ μία τέτοια ερμηνεία θα ζητούσε συνοδευτικές κινήσεις με την ανάληψη της πρωθυπουργίας - κάτι σαν αυτά που προτείνουν οι κ.κ. Τσίπρας και Καμμένος, με μία πιο μετριοπαθή ρητορική επικάλυψη.

Η έλλειψη κάθε τέτοιας κίνησης, πριν το πρώτο Μνημόνιο ή μετά, μας οδηγεί σε μία άλλη ερμηνεία του λάθους. Μας οδηγεί σε μία ερμηνεία της πολιτικής προσωπικότητας του ίδιου του Πρωθυπουργού και όχι της θέσης που προβάλλει στο δημοσίευμα, και βλέπουμε έναν άνθρωπο χαμηλής αντίληψης· κάποιον που επιλέγει τον εθνολαϊκισμό  και το μικροκομματικό όφελος μπροστά στην αλήθεια που τόσο χρειάζεται ο τόπος για να προχωρήσει. Επαληθεύει τις χειρότερες φήμες για τον ίδιο, όπως εκείνο το “το κάνω για προεκλογικούς λόγους” που ακούστηκε ότι είπε στον Γάλλο Πρωθυπουργό το 2011, όταν εκείνος τον ρώτησε “γιατί υπόσχεστε χαμηλότερους φόρους ενώ ξέρετε ότι δεν είναι εφικτό”.

Οι μεταρρυθμίσεις βρίσκονται εκεί που τις άφησαν οι κυβερνήσεις Παπαδήμου και Πικραμμένου. Οι προσπάθειες του κ. Στουρνάρα για πρωτογενές πλεόνασμα μοιάζει να βασίζονται στην μη απόδοση οφειλών του δημοσίου προς τους ιδιώτες (που θα κυνηγάει πλέον με καταναγκαστικά μέτρα είσπραξης , συμπεριλαμβανομένων των πλειστηριασμών και της κατάσχεσης καταθέσεων), ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία είναι για μία ακόμα φορά έτοιμα να σκάσουν αφού τίποτα δεν έχει αλλάξει κι εκεί. Μπορεί να μείνει για λίγο ακόμα ο κ. Στουρνάρας στη θέση του Υπουργού Οικονομικών (παρά τις συνεχείς διαρροές εναντίον του από τα κόμματα της συγκυβέρνησης), όπως μπορεί να του επιτρέψει η Τρόικα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγγράψει την έκδοση εντόκων ομολόγων του δημοσίου για να καλύψει την τρύπα των 5δις στο 2014, μετατοπίζοντας έτσι τη συζήτηση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα μέσα του επόμενου έτους. 

Αυτό που δεν μοιάζει πιθανό, είναι το να βγάλει όρθια αυτή η κυβέρνηση το 2014. Με δεδομένα τις εκλογές του Μαΐου, την ελληνική προεδρία του πρώτου εξαμήνου, και την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας 18 μήνες η τωρινή περίοδος μοιάζει ολοένα και πιο προεκλογική. Αυτό είναι το “λάθως”, όπως και η αντιμετώπιση της κρίσης από τον κ. Σαμαρά από τότε που έγινε αρχηγός στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Και μιας και αναφέραμε το κόμμα, αν νομίζουν στη Συγγρού ότι ο κόσμος θα δεχτεί για μία ακόμα φορά το διαχωρισμό μεταξύ του αρχηγού και του κόμματος είναι γελασμένοι. Για να το πω σε θρησκευτική αργκό, μπας και το καταλάβουν, “δεν είναι κάθε μέρα του Αη Γιαννιού”. 

Ετοιμάστε τα εκλογικά σας βιβλιάρια, και αναμείνατε στο ακουστικό σας, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις. Ο Πρωθυπουργός με τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης μόλις ξεκίνησαν ένα νέο παιχνίδι chicken, για το ποιός θα υπογράψει το επόμενο... λάθως.

Το ζεβράρι των προοδευτικών

Η συγκρότηση του προοδευτικού χώρου σε μία οντότητα αποδείχτηκε πολύ δύσκολη υπόθεση για τους “άξιους” του χώρου. Κάθε μία προσπάθεια μέχρι σήμερα, αν και αποτέλεσε (ίσως) ένα βήμα προς το σκοπό, στέφθηκε με παντελή αποτυχία.

Τις περισσότερες φορές το πρόβλημα ήταν ότι οι μετέχοντες “δεν ήξεραν τη δουλειά”· είχαν θολές επιδιώξεις οι οποίες προφανώς δεν θα οδηγούσαν σε κάτι συγκεκριμένο, ενώ άλλες απέτυχαν λόγω προσωπικών φιλοδοξιών, και ενστάσεων ήσσονος σημασίας.

Δεν έπαψε να είναι στα ζητούμενα η ανανέωση της πολιτικής, τόσο σε πρόσωπα, όσο και σε ιδέες, νοοτροπία και λοιπά. Το ερώτημα παραμένει το πώς, ειδικά τώρα που απεδείχθη ότι οι προσπάθειες από τα κάτω δεν πρόκειται να το επιτύχουν μόνες τους - η περιβόητη ανοησία περί “πολιτικής χωρίς πολιτικούς” (σαν να λέμε “αυτοκίνητο χωρίς τροχούς”: καλή ιδέα, αλλά θα αργήσει πολύ μέχρι να γίνει...).

3 και 4 Σεπτεμβρίου, ο πρώην μεγάλος παίκτης ΠΑΣΟΚ θα επιχειρήσει να ανασυγκροτήσει το χώρο, με κάλεσμα του ΙΣΤΑΜΕ (για να αποφορτίσει τις εντυπώσεις) και συμμετοχές από τον ευρύτερο χώρο. Το βασικό ερώτημα είναι το εξής: με όρους Αδάμ και Εύας, οι πολιτικοί του ΠΑΣΟΚ με τους “διάσπαρτους” του χώρου μπορούν να τεκνοποιήσουν; Ή είναι διαφορετικά είδη; Ένα μουλάρι με μία εξωτική ζέβρα αν “συνεβρεθούν” μπορεί να παράξουν ένα νέο ζώο, που θα ονομάσουμε “ζεβράρι”, και θα μπορεί ενδεχομένως να σηκώνει φορτία παρά το παρδαλό της εμφάνισης του. Μία στρουθοκάμηλος με μία ζέβρα, ούτε στο εργαστήριο (των ΜΜΕ)... Αυτό είναι το πρώτο ερώτημα λοιπόν: αν υπάρχει συμβατότητα και θα εξαρτηθεί εν πολλοίς από το τι θα φέρει ο καθένας στο τραπέζι.

Το επόμενο ερώτημα θα είναι για το πόσο θα ζήσει το ζεβράρι, κι αν θα μπορέσει να αναπαραχθεί επιτυχώς για να αποτελέσει το νέο είδος. Αν θα προχωρήσει το ίδιο δηλαδή, και αν θα το ψηφίσει κανείς. Οι παράμετροι είναι πάρα πολλές, και κάθε μία βγάζει σε ένα άλλο αποτέλεσμα. Το μόνο σίγουρο για την ώρα είναι ότι και το μουλάρι, και η ζέβρα τείνουν προς την εξαφάνιση. Και μαζί τους η κεντροαριστερά, που θα υποχωρήσει μέχρι να γίνει ξανά ΚΚΕ εσωτερικού.

ΥΓ: ζητώ συγνώμη για την εξαίρεση της ΔΗΜΑΡ, αλλά είναι εκ των πραγμάτων εκτός συζήτησης αφού αποτελούσε, και αποτελεί, σταθερή επιδίωξη της ο αυτοπεριορισμός της σε ένα περιθώριο τύπου ΚΚΕ εσωτερικού. Για όσο ηγείται ο Φώτης Κουβέλης ενδεχομένως, αλλά αυτή είναι η κατάσταση σήμερα.

ΥΓ2: το πόσο προοδευτικό είναι το ΠΑΣΟΚ θα το αναλύσουμε σε άλλο χρόνο, λόγω κλίμακας Βυζαντίου...

το ζεβράρι