Λάθος το πρώτο Μνημόνιο;

Λόγω της θέσης του κ. Σαμαρά, είναι ο Πρωθυπουργός της χώρας, είμαστε αναγκασμένοι να αναλύσουμε την απλοϊκή του τοποθέτηση στην Ελευθεροτυπία όπου δήλωσε ότι “ήταν λάθος το πρώτο Μνημόνιο”.

Είναι μία δήλωση που δεν μπορεί να αποκοπεί από τις προεκλογικές παράτες του Ζάππειο Ι & ΙΙ, όσο κι αν τις αποκήρυξε δειλά στην συνέχεια με το περιβόητο “ουδείς αλάθητος”. Ουδείς εμμονικότερος είναι το πρώτο συμπέρασμα εδώ· δεν χρειάζεται να μπει κανείς σε λεπτομέρειες, αρκεί να θυμηθεί κάποιος τις συνεχείς εθνικοπατριωτικές νεο-ορθόδοξες αναφορές που συνεχίζονται παρά το ό,τι είναι σαφές ότι ενισχύουν τη ΧΑ, εφόσον κάνουν mainstream την ατζέντα της.

Το “λάθος” του πρώτου Μνημονίου μπορεί να ερμηνευτεί πολλαπλά. Υπάρχει το λάθος στο οποίο θα συμφωνούσαν ακόμα και οι κ.κ. Παπανδρέου - Παπακωνσταντίνου που το υπέγραψαν, ενώ υποστήριζαν ότι πρέπει να μας δοθεί χρόνος για διαρθρωτικές αλλαγές, να εστιάσει εκεί το πρόγραμμα και όχι στη δημοσιονομική προσαρμογή. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε αποδεκτό από την πλευρά των μοναδικών διαθέσιμων δανειστών, οπότε μπήκε στη σφαίρα της ουτοπίας ως μη εφικτό. Έγινε ΚΚΕ εσωτερικού ο Πρωθυπουργός και αποφάσισε να δηλώσει ότι “ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός”; Δεκαπέντε μήνες μετά την πολυπόθητη ανάληψη της εξουσίας;

Αν ναι, τότε το λάθος έχει το ονοματεπώνυμο της κ. Μέρκελ γραμμένο πάνω του, οπότε είναι φυσικό να ρωτήσει κάποιος αν το έχει θέσει και στην ίδια σε κάποια από τις επαφές του, ή αν την αιφνιδίασε μέσω Ελευθεροτυπίας. Να σημειωθεί εδώ, ότι η στιγμή είναι η χειρότερη δυνατή για την κ. Μέρκελ, που πάει σε εκλογές με το ότι “έσωσε την Ελλάδα και το Ευρώ”. Ήταν ηθελημένο ένα τέτοιο χτύπημα; Έχει σχεδιαστεί τί θα ακολουθήσει κατόπιν της σίγουρης νίκης της κ. Μέρκελ στις εκλογές; Είμαι βέβαιος ότι το ανέκδοτο με το λαγό και το λιοντάρι δεν μεταφράζεται καθόλου επιτυχημένα στα Γερμανικά: “... λέμε και καμία, να περάσει η ώρα...”

Είναι επίσης εύλογο το ερώτημα, ειδικά εφόσον ο κ. Σαμαράς ηγείται κυβέρνησης Εθνικής Σωτηρίας, αν έχει αναζητήσει στο εσωτερικό συμμαχίες στη βάση αυτής της (επιπέδου Θεοφανίων) αποκάλυψης. Είμαι βέβαιος ότι θα έβρισκε το σύνολο του πολιτικού προσωπικού να συντάσσεται μαζί του, όπως και υποστηρικτές στο εξωτερικό. Φυσικά, μία τέτοια κίνηση θα δημιουργούσε ισχυρές αντιδράσεις σε εκείνη την μερίδα των δανειστών που υποστήριζαν το grexit αλλά αυτά έχουν οι συγκρούσεις. Και όποιος τις επιλέγει καλό είναι να έχει προετοιμαστεί για αυτές και το ρίσκο που φέρουν. Να αποφευχθεί το σενάριο “πολιτικής διαπραγμάτευσης” όπως την εννοεί ο κ. Βενιζέλος τότε που έφυγε η Τρόικα και μείναμε πίσω για μήνες με τεράστιο οικονομικό κόστος...

Υπάρχει και μία τρίτη ερώτηση εδώ, το γιατί δεν υποστήριξε από την θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης τότε τον κ. Παπανδρέου, όταν ο δεύτερος διαπραγματευόταν με τους δανειστές - πολύ πριν το πρόγραμμα. Γιατί δεν έβαλε πλάτη τότε. Δεν είχε καταλάβει τη σοβαρότητα της κατάστασης, ή είχε άλλες (εσωκομματικές) προτεραιότητες;

Τα παραπάνω απαντούν, και αποκλείουν εν πολλοίς, και το ενδεχόμενο να εννοούσε ότι πρόκειται για λάθος στη διαπραγμάτευση, από μεριάς του τότε Πρωθυπουργού. Ισχύουν οι προβληματισμοί μας σε ότι αφορά την κ. Μέρκελ, ενώ μία τέτοια ερμηνεία θα ζητούσε συνοδευτικές κινήσεις με την ανάληψη της πρωθυπουργίας - κάτι σαν αυτά που προτείνουν οι κ.κ. Τσίπρας και Καμμένος, με μία πιο μετριοπαθή ρητορική επικάλυψη.

Η έλλειψη κάθε τέτοιας κίνησης, πριν το πρώτο Μνημόνιο ή μετά, μας οδηγεί σε μία άλλη ερμηνεία του λάθους. Μας οδηγεί σε μία ερμηνεία της πολιτικής προσωπικότητας του ίδιου του Πρωθυπουργού και όχι της θέσης που προβάλλει στο δημοσίευμα, και βλέπουμε έναν άνθρωπο χαμηλής αντίληψης· κάποιον που επιλέγει τον εθνολαϊκισμό  και το μικροκομματικό όφελος μπροστά στην αλήθεια που τόσο χρειάζεται ο τόπος για να προχωρήσει. Επαληθεύει τις χειρότερες φήμες για τον ίδιο, όπως εκείνο το “το κάνω για προεκλογικούς λόγους” που ακούστηκε ότι είπε στον Γάλλο Πρωθυπουργό το 2011, όταν εκείνος τον ρώτησε “γιατί υπόσχεστε χαμηλότερους φόρους ενώ ξέρετε ότι δεν είναι εφικτό”.

Οι μεταρρυθμίσεις βρίσκονται εκεί που τις άφησαν οι κυβερνήσεις Παπαδήμου και Πικραμμένου. Οι προσπάθειες του κ. Στουρνάρα για πρωτογενές πλεόνασμα μοιάζει να βασίζονται στην μη απόδοση οφειλών του δημοσίου προς τους ιδιώτες (που θα κυνηγάει πλέον με καταναγκαστικά μέτρα είσπραξης , συμπεριλαμβανομένων των πλειστηριασμών και της κατάσχεσης καταθέσεων), ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία είναι για μία ακόμα φορά έτοιμα να σκάσουν αφού τίποτα δεν έχει αλλάξει κι εκεί. Μπορεί να μείνει για λίγο ακόμα ο κ. Στουρνάρας στη θέση του Υπουργού Οικονομικών (παρά τις συνεχείς διαρροές εναντίον του από τα κόμματα της συγκυβέρνησης), όπως μπορεί να του επιτρέψει η Τρόικα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγγράψει την έκδοση εντόκων ομολόγων του δημοσίου για να καλύψει την τρύπα των 5δις στο 2014, μετατοπίζοντας έτσι τη συζήτηση για τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας για τα μέσα του επόμενου έτους. 

Αυτό που δεν μοιάζει πιθανό, είναι το να βγάλει όρθια αυτή η κυβέρνηση το 2014. Με δεδομένα τις εκλογές του Μαΐου, την ελληνική προεδρία του πρώτου εξαμήνου, και την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας 18 μήνες η τωρινή περίοδος μοιάζει ολοένα και πιο προεκλογική. Αυτό είναι το “λάθως”, όπως και η αντιμετώπιση της κρίσης από τον κ. Σαμαρά από τότε που έγινε αρχηγός στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Και μιας και αναφέραμε το κόμμα, αν νομίζουν στη Συγγρού ότι ο κόσμος θα δεχτεί για μία ακόμα φορά το διαχωρισμό μεταξύ του αρχηγού και του κόμματος είναι γελασμένοι. Για να το πω σε θρησκευτική αργκό, μπας και το καταλάβουν, “δεν είναι κάθε μέρα του Αη Γιαννιού”. 

Ετοιμάστε τα εκλογικά σας βιβλιάρια, και αναμείνατε στο ακουστικό σας, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις. Ο Πρωθυπουργός με τον αρχηγό της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης μόλις ξεκίνησαν ένα νέο παιχνίδι chicken, για το ποιός θα υπογράψει το επόμενο... λάθως.