14.9.13

Η κουλτούρα της επιβολής


“Ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή”, έγραψε δημοσιογράφος αστικής εφημερίδας. Για αρχή, μία πολιτική ανάλυση που περνάει από ηθικοπλαστικά επιχειρήματα - ντροπή ή όχι εν προκειμένω - δεν είναι πολιτική. Μόνο ο λαϊκισμός αναγάγει το συναίσθημα σε πολιτικό κριτήριο. Αυτό είναι το πρώτο φάουλ του αρθρογράφου, ο λαϊκισμός του. Αυτή είναι μία ευθύνη που μοιράζεται με τον εκδότη του: άλλο η ελεύθερη διατύπωση μίας άποψης, ακόμα και του πατρός Πλεύρη, και άλλο η έλλειψη σοβαρότητας στην διατύπωση της. Ειδικά σε ένα φύλλο σαν αυτό της Καθημερινής. 

Ο λαϊκισμός είναι πολύτιμος για όποιον θέλει να παραγνωρίσει μία δυσάρεστη αλήθεια, αυτή που “χαλάει τη σούπα”. Η αλήθεια εδώ είναι ότι ο εθνικισμός ανήκει στον κόσμο της επιβολής και όχι της εθνικής συνεννόησης ή της αποδοχής της ετερότητας του διπλανού. Μιλάει για μία θεώρηση που βασίζεται στην ισχυροποίηση της ομάδας προκειμένου αυτή να επιβληθεί στη συνέχεια με κάθε μέσο πλην της ειλικρινούς πειθούς. Αυτή είναι η βάση του αυταρχισμού. 

Επειδή είμαστε ακόμα στο πολιτικό σκέλος της φράσης “ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή”, ας αναλογιστούμε ποια κράτη είναι αυταρχικά, και με τί αποτελέσματα. Περαιτέρω, ας αναλογιστούμε τι συνέβη ιστορικά όποτε οι άνθρωποι έφτιαξαν ένα τέτοιο εθνικό αφήγημα, ή ακόμα χειρότερα, όταν εντός του ίδιου έθνους υπήρξαν περισσότερες της μίας ομάδες που ήταν τόσο σίγουρες για τις απόψεις τους, που ήταν διατεθειμένες να τις επιβάλλουν χωρίς όρους στις άλλες. Με μικρότερη ή μεγαλύτερη καθυστέρηση, και αναλόγως του διαθέσιμου οπλισμού, αυτή η νοοτροπία οδήγησε πάντα σε αιματοχυσία. 

Ο αυταρχισμός πολλαπλασιάζεται. Η ανεκτικότητα ενός μη-συνειδητά ανεκτικού, έχει πολύ περιορισμένα όρια. Ειδικά σε εποχές εθνολαϊκιστικής, και αυταρχικής διακυβέρνησης. Διακυβέρνησης που δεν βρίσκει προβληματικό τον εναγκαλισμό της με την όποια (κρατούσα ή μη) θρησκεία, μίας διακυβέρνησης που δεν κωλύεται να αναφωνίσει δημόσια: “αυτά τέλος Παναγιώτατε”. Αλήθεια, πόσο μακρυά είναι αυτό από το “αυτοί τέλος Παναγιώτατε”; Ας ρωτήσει κάποιος τον μητροπολίτη Σεραφείμ- ούτε αυτός διστάζει να πει δυνατά τη σκέψη του. Είμαι βέβαιος ότι η απάντηση θα είναι αποκαλυπτική - με όρους “Αποκάλυψης”. 

Μπορεί μία τέτοια χώρα, με τέτοιες ηγεσίες, και τέτοιους διαμορφωτές κοινής γνώμης να προχωρήσει στην Ευρώπη; Προφανώς και όχι. Αφενός γιατί δεν θα της είναι δυνατή η συνύπαρξη - ελλείψει ανοχής. Αφετέρου, αν μπορούσαμε να πείσουμε (μαγικά, με όρους νεράιδας και άμπρα-κατάμπρα) τους υπόλοιπους 27 πως “ο εθνικισμός δεν είναι ντροπή” θα έχαναν αυτομάτως κάθε ανοχή προς την ιδιαιτερότητα κάθε άλλης χώρας και θα διαλυόταν η Ένωση αυτομάτως, την ίδια στιγμή. Θα σβήναμε μονομιάς 70 χρόνια πολιτικής σύγκλησης, αγαπητέ Μπάμπη, και θα γυρίζαμε σε μία Ευρώπη που γέννησε δύο παγκόσμιους πολέμους από το πουθενά. Είδες πόσο απλά ΔΕΝ είναι τα πράγματα; 

Ποσώς με ενδιαφέρει αν ο κ. Παπαδημητρίου είναι ικανός να αισθανθεί ντροπή για τον υφέρποντα φασισμό του, ή αν οι αντιληπτικές του ικανότητες του επιτρέπουν να κρίνει τις επιπτώσεις των όσων τόσο εύκολα γράφει. Το μόνο γεγονός εδώ, είναι η σταθερή και διαρκής υποβάθμιση ενός φύλλου που κάποτε ήταν συνώνυμο της σοβαρότητας. Ενός φύλλου που έκλεισε αυτοβούλως επί δικτατορίας, γιατί η τότε εκδότης του ήξερε ότι οι γραμμές στη δημοκρατία είναι πολύ λεπτές και δεν ήταν να διατεθειμένη να παίξει με αυτές. 

Αυτή η υποβάθμιση είναι ζήτημα ιδιοκτησίας του μέσου και του εκδότη. Εδώ είναι το ασυγχώρητο, όπως και η έλλειψη αντανακλαστικών για τη διόρθωση της αστοχίας. Εκτός αν αυτή είναι η απόδειξη ότι δεν επρόκειτο για αστοχία, ειδικά όταν δεν ήταν η πρώτη φορά. Ούτε θα είναι η τελευταία. Κάποια στιγμή, η ιστορία θα ασχοληθεί με το ρόλο των ΜΜΕ σε όλη αυτή την περίοδο. Ας το αναλογιστούν έστω με αυτούς τους όρους όσοι σήμερα δίνουν “ελευθέρας” στις χειρότερες στιγμές τους. Αν δεν είναι πρόθυμοι να παραμερίσουν τον αυταρχισμό τους για να βοηθήσουν τη χώρα, ας αναλογιστούν την υστεροφημία τους. Ο πήχης είναι η Ελένη Βλάχου και καθόταν μέχρι χθες στις καρέκλες που σήμερα καταλαμβάνουν αυτές οι ασημαντότητες.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Translate