Πρόσωπα ή πολιτικές;

Ο Άδωνις δεν είναι καλός ή κακός υπουργός υγείας, αλλά καλός ή κακός άνθρωπος: «ανάλγητος» ή «υπεύθυνος» (σύμφωνα με τους ορισμούς του τί συνιστά υπευθυνότητα αυτές τις μέρες). Η Λένα Διβάνη δεν είναι καλή ή κακή πανεπιστημιακός και συγγραφέας αλλά κρίνεται ως προσωπικότητα, με κάθε ευκαιρία, με τα σχόλια που βλέπουμε σε φυλλάδες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «ΣΟΚ! Η Λένα ήπιε καφέ, και έβαλε γάλα όταν παιδιά λιποθυμάνε...»

Ο Σημίτης ήταν άγιος, ο Καραμανλής θύμα, ο Παπανδρέου προδότης... Ουδείς, υπερασπιστής ή πολέμιος, δεν έχει να αναγνωρίσει κάτι στην άλλη πλευρά. Ταμπουρωμένοι, όλοι, εκτοξεύουμε ολοκληρωτικές αξιολογικές κρίσεις επί προσωπικού όταν θα έπρεπε να κοιτάζουμε πολιτικές που θέλουμε, που απέτυχαν και που πέτυχαν. Και που βρισκόμαστε σήμερα.

Αυτό δεν ξεκίνησε από την κοινωνία αλλά από «τα πάνω», με κύρια ευθύνη των κυρίων Σαμαρά και Τσίπρα, που είδαν «την κρίση ως ευκαιρία» το 2010· ο ένας για να αναστήσει τη Νέα Δημοκρατία των ελλειμμάτων, και ο άλλος για να κάνει την κυβερνώσα αριστερά. Το δε ΠΑΣΟΚ, επέλεξε τον Ευάγγελο Βενιζέλο ως τον καταλληλότερο κοινοβουλευτικό «μαχητή» σε αυτό τον πόλεμο χαρακωμάτων - δεν ήταν ούτε οι προτάσεις του για τον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας, ούτε κάποιο σχέδιο για την χώρα που τον έκανε πρόεδρο· ούτε, φυσικά, τα πεπραγμένα του. Πήραν σειρά και γραμή οι Καμμένοι, και οι εξτρεμιστές σαν τη Χρυσή Αυγή και τους επανεμφανιζόμενους τρομοκράτες, και βρεθήκαμε εδώ που είμαστε σήμερα.

Ουδείς μοιάζει ικανός να κατανοήσει τον κίνδυνο, και να υποχωρήσει από αυτό το επικίνδυνο παιχνίδι. Κάθε άλλο. Η ανθρωποφαγία πέρασε προς ομάδες επαγγελματιών με μισές αλήθειες για τους γιατρούς, τους μηχανικούς, τους δικηγόρους, τους δημόσιους υπάλληλους και προχώρησε στα Καγιέν της Λάρισας. Πλέον, ντρέπεσαι να πεις τι κάνεις, ό,τι δουλειά κι αν κάνεις, ή έκανες στην περίπτωση που ανήκεις στο 30% των ανέργων. Ντρέπεσαι γενικά, κι ανάθεμα αν ξέρεις για τί. 

Διαμετρικά αντίθετα σε αυτή την κατάπτωση και στο διαρκώς μειούμενο εισόδημα, όσων ακόμα έχουν και δεν σιτίζονται από φιλανθρωπίες, τα εκκαθαριστικά σημειώματα της εφορίας και οι ποινές για όποιον δεν μπορέσει να ανταποκριθεί. Μόνη σταθερά, παραμένει η αδράνεια μπροστά στην κρίση. Καμία αλλαγή σε ό,τι την προκάλεσε.

Αν μπορούμε να αρχίσουμε από κάπου, ας είναι από την σκέψη μας: όχι άλλους χαρακτηρισμούς. Λίγο μας ενδιαφέρει αυτή την ώρα το τί είναι ο καθένας. Οι ασκούμενες και οι προτεινόμενες πολιτικές είναι το ζήτημα. Δεν είναι όσο αφελής μοιάζει σαν πρόταση, αφού είναι ο όρος για να υπάρξει ψυχραιμία στην κάλπη και να ψηφιστούν πολιτικές και όχι πρόσωπα. Δεν είναι προσωπικά τα προβλήματα μας – πολιτικά είναι. Η μόνη χρήσιμη αξιολογική κρίση είναι στο επίπεδο της αξιοπιστίας – τι είπε, τι έκανε και τι λέει πως θα κάνει ο καθένας – μέχρι εκεί.

Θα μας βοηθήσει κι εμάς τους ίδιους, στην καθημερινότητα μας, αν απορρίψουμε το προσωπικό στοιχείο από τις κρίσεις μας. Θα μαλακώσει ο καθρέφτης μας. Θα πάρουμε μία ανάσα για την ανηφόρα που δεν λέει να τελειώσει. Και ίσως θα αποφύγουμε το να σφαχτούμε, μεταξύ μας.

"Battle of Bosworth", Philip James de Loutherbourg