Του Misha Glenny, από την Financial Times
Ιδιότροπος, αναξιόπιστος και οδηγούμενος από ιδεοληψία ήταν μερικοί από τους πιο κόσμιους χαρακτηρισμούς που εκτοξεύθηκαν προς στον Γιώργο Παπανδρέου κατά την τελευταία εβδομάδα τού ως Έλληνα πρωθυπουργού. Πρέπει όμως να εξετάσουμε τα κίνητρα των επικριτών τού προτού τους λάβουμε υπόψιν. Ο κ. Παπανδρέου, συγχρόνως με τις τιτάνιες πολιτικές διαμάχες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, προσπαθούσε αθόρυβα να αντιμετωπίσει ένα από τα πιο δυσεπίλυτα αίτια της ελληνικής τραγωδίας - αυτά του εγκλήματος και της διαφθοράς.
Η νέα Ελληνική κυβέρνηση, παράλληλα με την προσπάθεια της να πείσει την Ευρώπη για την αποφασιστικότητα της για την μείωση του διογκωμένου δημόσιου τομέα της χώρας, έπρεπε επίσης να αποφασίσει εάν θα πατάξει την πραγματική εγχώρια απειλή για τη σταθερότητα στην Ελλάδα: το δίκτυο των οικογενειών ολιγαρχών που ελέγχουν μεγάλα τμήματα της Ελληνικής επιχειρηματικότητας, τον χρηματοπιστωτικό τομέα, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και, επί της ουσίας, τους πολιτικούς.
Από την αρχή της πρωθυπουργίας του κ. Παπανδρέου, η κυβέρνησή του προσπάθησε να πατάξει τους συνήθεις φοροφυγάδες. Στην ομιλία του στο κοινοβούλιο την Παρασκευή, κατέστησε σαφές το πόσο βαθιά ανησυχεί για τις αμφισβητήσιμες δραστηριότητες ορισμένων Ελληνικών τραπεζών. Μπορούμε μόνο να ελπίσουμε ότι ο έλεγχος της BlackRock, που γίνεται με εντολή της τρόικας, θα είναι επαρκώς σχολαστικός ούτως ώστε να αποκαλυφθεί το τι πραγματικά συμβαίνει στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας.
Στην ίδια ομιλία, ο κ. Παπανδρέου αποκάλυψε επίσης δραματικές πληροφορίες σχετικά με μία πανβαλκανική επιχείρηση λαθρεμπορίου καυσίμων, η οποία φέρεται να στερεί από την Ελλάδα περίπου 3 δισ. Ευρώ ετησίως. Περιέγραψε το πόσο επιζήμιες υπήρξαν αυτές οι εγκληματικές πρακτικές στην λεπτομέρεια τους, σταματώντας μόνο στα ονόματα των εμπλεκομένων.
Οι ολιγαρχίες αντέδρασαν με δύο τρόπους. Πρώτον, επιτάχυναν τη συνήθη πρακτική τους της εξαγωγής μετρητών. Κατά το περασμένο έτος, έχει καταγραφεί το κύμα ελληνικού χρήματος στην αγορά ακινήτων του Λονδίνου.
Δεύτερον, κινητοποίησαν τα υστερικά μέσα μαζικής ενημέρωσης που κατέχουν, προκειμένου να καταγγείλουν και να υπονομεύσουν με κάθε ευκαιρία τον κ. Παπανδρέου, γνωρίζοντας ότι είναι ο λιγότερο “διαχειρίσιμος” της Ελληνικής πολιτικής ελίτ.
Ο στόχος τους ήταν σαφής - περιμένουν να εφορμήσουν στην δημόσια περιουσία που πρέπει να ιδιωτικοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση, στα πλαίσια των διαφόρων bail-outs. Με την εγχώρια οικονομία σε ελεύθερη πτώση, οι μετοχές αυτών των εξαιρετικά πολύτιμων εταιρειών όπως το δίκτυο του ηλεκτρισμού και το κρατικό λαχείο, έχουν καταρρεύσει σταθερά μέσα στα τελευταία δύο χρόνια. Ένα 10 τοις εκατό του ΟΤΕ, του ελληνικού παρόχου τηλεπικοινωνιών, πουλήθηκε στη διάρκεια του καλοκαιριού στην Deutsche Telekom για περίπου € 7 ανά μετοχή, κάτω κατά 75 τοις εκατό από την τιμή της τρία χρόνια νωρίτερα.
Οι επιχειρηματικοί όμιλοι των ολιγαρχών περιμένουν να σαρώσουν αυτές τις εταιρείες με λιγότερο από το ένα πέμπτο της πραγματικής τους αξίας - ένα κακό οικονομικό αποτέλεσμα για το κράτος, αλλά μια πραγματική ευκαιρία για τους αγοραστές σε βάθος 5ετίας ή 10ετίας. Μερικοί από αυτούς έφτασαν στο σημείο να στοιχηματίζουν στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, ούτως ώστε στη συνέχεια να χρησιμοποιήσουν τα δισεκατομμύρια ευρώ που έβγαλαν έξω από τη χώρα για να αγοράσουν τα περιουσιακά αυτά στοιχεία κοψοχρονιά, σε τιμές δραχμής.
Τα συμπεράσματα από την κρίση στην Ελλάδα και την Ιταλία, είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανεχθεί εκτεταμένη διαφθορά, εγκληματικότητα και κακόβουλη διακυβέρνηση όχι μόνο από τους ικέτες της Ανατολικής Ευρώπης, αλλά σε κάποια από τα δυτικοευρωπαϊκά μέλη από τον στενό πυρήνα της. Όσο εμείς οι Ευρωπαίοι διδάσκουμε τον υπόλοιπο κόσμο για τη σημασία των ευρωπαϊκών αξιών - τη διαφάνεια, τη χρηστή διακυβέρνηση και τον ανταγωνισμό - πολύ συχνά εμείς οι ίδιοι κάνουμε τα στραβά μάτια στο μονοπώλιο του κ. Μπερλουσκόνι σε ραδιοτηλεοπτικά μέσα, στην επιρροή της Camorra στην πολιτική της Campania, και στη χρόνια ευνοιοκρατία της Ελληνικής οικονομίας (για την οποία η Βρετανική και η Γερμανική κυβέρνηση, για να αναφέρουμε μόνο δύο, είναι πλήρως ενημερωμένοι).
Αν είναι να βγει κάτι θετικό από την καταστροφή με την οποία είναι αντιμέτωπη η Ευρώπη, ας είναι το σπάσιμο αυτών των πρότυπων διαφθοράς. Διαφορετικά, ούτε η Ελλάδα ούτε η Ιταλία θα απελευθερωθούν ποτέ από την θεσμική ακαμψίες που επιτρέπει σε αυτές τις πρακτικές να ευημερούν. Πριν κοιτάξουμε με θαυμασμό προς την βόρεια Ευρώπη για τις λύσεις, ας θυμηθούμε τις Γερμανικές δωροδοκίες δισεκατομμυρίων δολαρίων από εταιρείες όπως η Siemens και η Ferrostaal, προς τους Έλληνες συνομιλητές τους. Αυτές οι δωροδοκίες δόθηκαν προκειμένου να εξασφαλιστούν προσοδοφόρες και υπερτιμημένες συμβάσεις, που χρηματοδοτήθηκαν όμως από εκείνους τους αξιοπρεπείς Έλληνες χαμηλών εισοδημάτων που, σε αντίθεση με τους πάμπλουτους της χώρας, πληρώνουν κανονικά την φορολογία που τους αντιστοιχεί.
Το μεγάλο ερώτημα για την Ελλάδα είναι, αν μετά τον κ. Παπανδρέου η χώρα αυτή διαθέτει το απαιτούμενο πολιτικό προσωπικό και το όραμα για την απαραίτητη εισαγωγή καθολικών μεταρρυθμίσεων, έτσι ώστε να αναβιώσουν οι διαβρωμένοι κρατικοί θεσμοί, και να σταματήσει η λεηλασία της Ελληνικής οικονομίας από τους πλουσιότερους και ισχυρότερους πολίτες της. Αυτό είναι κάτι που θα ήταν θεμιτό να σκεφθούν πολύ σοβαρά και οι διεθνείς πιστωτές της χώρας.
Εικάζω ότι πιθανόν να μην είναι δυνατή μία τέτοια αναδιάταξη, και οι προσπάθειες του κ. Παπανδρέου να θεωρηθούν ως η τελευταία πραγματική προσπάθεια να σωθεί η χώρα.
Ο Misha Glenny είναι συγγραφέας του “The Balkans: Nationalism, War and the Great Powers”. Το τελευταίο του βιβλίο είναι το “Dark Market: Cyberthieves, Cybercops and You”.
source
