H συντριβή της πολιτικής και η κοινωνία της βίας

Του Τάσου Γιαννίτση στην εφημερίδα Τα Νέα

Τον Αλέξανδρο Γρηγορόπουλο δεν τον γνώριζα. Ούτε τον Νίκο Ρωμανό. Ξέρω όμως ή μπορώ να φανταστώ τι σημαίνει να δολοφονείται ένας νέος έτσι, παράλογα. Να τον βλέπεις να ξεψυχάει δίπλα σου και μετά να βιώνεις μια ολόκληρη καφκική διαδικασία με συνηγόρους ή μάρτυρες να εξαπολύουν κάθε είδους βρώμικες προτάσεις ή να παίζουν με κάθε είδους νόμιμες διαδικασίες για να πετύχουν ένα βρώμικο αποτέλεσμα.

Τον Δεκέμβριο του 2008 η πολιτική συντρίφτηκε. Οποιος ελάχιστα μπορούσε να δει λίγο πιο μακριά, να δει τις προεκτάσεις των γεγονότων, θα έβλεπε ότι πίσω από όσα έγιναν και πίσω από τον τρόπο που λειτούργησαν τότε οι υπεύθυνοι γεννιόταν η μήτρα για νέα δεινά της χώρας. Οτι όταν έχουν ξεχυθεί δεκάδες χιλιάδες νέοι ηλικίας 15 με 18 ετών, χώρια οι γονείς τους και άλλοι, σε δρόμους και πλατείες - σε μια εποχή που η οικονομική κρίση δεν είχε καν γίνει ακόμα αισθητή -, τα ίχνη που μένουν είναι πολιτικά επικίνδυνα. Γι' αυτό, τότε, η πολιτική συντρίφτηκε για δύο λόγους. Οχι μόνο για το τι έγινε, όσο κυρίως για το πώς κατανόησε το θέμα.

Μετά, λίγους μήνες αργότερα, ήρθε η οικονομική κατάρρευση. Ηρθαν και νέες δολοφονίες και νέοι σκοτωμοί. Το μίσος λειτούργησε πολλαπλασιαστικά. Οπως ο πολλαπλασιαστής του ΔΝΤ. Νέα παιδιά της Αστυνομίας χάθηκαν άδικα, μόνο και μόνο γιατί το μίσος άρχισε να κτυπά αδιάκριτα. Τρεις εργαζόμενοι συνειδητά κάηκαν ζωντανοί - δεν κάηκαν, τους έκαψαν - μπροστά στα μάτια ατόμων που δεν έκαναν τίποτα για να το αποτρέψουν, γιατί το μίσος ξανακτύπησε και μάλιστα στη διάρκεια μιας πορείας διαμαρτυρίας για τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια πολλών χιλιάδων ανθρώπων. Το γκροτέσκο σε αποθέωση.

Στη συνέχεια η παράνοια, η βία, το μίσος απλώνονται. Ο φασισμός βρίσκεται στο Κοινοβούλιο, τα μέλη του, αλλά και στελέχη άλλων κομμάτων, εκφέρουν μέσα (και έξω φυσικά) στον ναό της Δημοκρατίας βαρύτατες απειλές άσκησης βίας, που παραβιάζουν βαθύτατα το Σύνταγμα και μάλιστα την καρδιά του, τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς κανείς να κάνει το καθήκον που έχει ορκιστεί στο Σύνταγμα ότι θα κάνει. Αντίθετα, δεν έχει πρόβλημα να εκτονώνεται στο άνετο, εκτοξεύοντας μύδρους και απειλές, όταν μάρτυρες στην (αρνητικά) περίφημη Προανακριτική Επιτροπή, έπειτα από απίστευτες ώρες γελοίων φαινομένων, τολμούν να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους λέγοντας ότι επιτέλους κατέθεσαν όσα όφειλαν, αλλά το τσίρκο είναι ώρα να τελειώνει και δεν μπορούν να παίζουν τον ρόλο του ζογκλέρ για μια παράσταση που έχει βγει έξω από τα συνταγματικά όρια, και που πρώτοι οι πατέρες και μητέρες του έθνους θα όφειλαν να σεβαστούν.

Εξω από τη Βουλή οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σχεδόν καθημερινές, κυρίως, αλλά όχι μόνο, εις βάρος μεταναστών. Πολλοί μετανάστες είναι μπλεγμένοι σε δίκτυα εγκληματικότητας. Δεν είναι διόλου μόνοι ούτε οι μόνοι. Την πόρτα για τον κόσμο αυτό την ανοίξαμε εμείς γιατί είδαμε σε αυτούς έναν καλό μοχλό εκμετάλλευσης. Στην αρχή ήταν οι Κούρδοι. Ας μη θυμηθώ γιατί. Στη συνέχεια οι χιλιάδες Βορειοηπειρώτες. Ακολούθησαν όλοι όσοι έψαχναν κυριολεκτικά απεγνωσμένα ένα κομμάτι ψωμί, όταν οι χώρες τους κατέρρευσαν. Τους πήραμε, για αρκετά χρόνια τους πληρώσαμε ψίχουλα, μειώσαμε τον πληθωρισμό μας, φτιάξαμε έργα και σπίτια, φουσκώσαμε τα εισοδήματα αγροτών και πολλών άλλων, τονώσαμε την ανάπτυξή μας, βελτίωσαν κι αυτοί σιγά σιγά τη θέση τους, αρκετοί άρχισαν να ενσωματώνονται με απρόβλεπτα ομαλό τρόπο στον κοινωνικό ιστό. Ακολούθησαν πολλοί άλλοι, γιατί είτε ως Κράτος σταθήκαμε ανίκανοι να προστατεύσουμε τα σύνορά μας είτε τοπικές μαφίες σε συνεργασία με αλλοδαπές που ισχυροποιήθηκαν εδώ, ένα πολυδαίδαλο κουβάρι γύρω από νταβατζήδες, ναρκωτικά και κάθε είδους σκληρά παράνομες δραστηριότητες, Κύριος οίδε με ποιες διασυνδέσεις, επέτρεψαν χωρίς καμιά αντίσταση να φτάσουμε εδώ. Η πολιτική συντρίφτηκε πάλι. Συντρίφτηκε, όχι απλώς απέτυχε. Δεν συντρίφτηκε απότομα, όπως τον χειμώνα του 2008, συντρίφτηκε όμως βαθμιαία, σιωπηλά. Και στις δύο ή περισσότερες περιπτώσεις, η κοινωνία πληρώνει το κόστος. Ενα κόστος που έχει πια γίνει θανάσιμο, επειδή η πολιτική δεν συντρίφτηκε μόνο στα παραπάνω παραδείγματα. Συντρίφτηκε πολύ περισσότερο από την ανικανότητά της να μη φτάσει η χώρα στην παράνοια της κρίσης, στην απόλυτη κατάρρευση, στην προσωπική και οικογενειακή απόγνωση, στην απουσία ελπίδας των νέων που φεύγουν έξω και την προκλητική επίκριση του φαινομένου αυτού από άτομα που μέσα στην ευμάρεια που όλοι γνωρίζουν πως σώρευσαν, ενοχλούνται για το εθνικό κατάντημα. Ενοχλούνται τώρα. Ποτέ πριν. Θυμήθηκαν και αυτοί ξαφνικά τις «κόκκινες γραμμές τους».

Σήμερα, είδαμε τις - από πολλές οπτικές - θλιβερές εξελίξεις του δράματος. Ενός δράματος που θα μπορούσε να τιτλοφορηθεί: «Η πολιτική ως τραγωδία σε πολλαπλές πράξεις» ή «Τα ερείπια του πολιτικού ναρκισσισμού». Η Δημοκρατία της Μεταπολίτευσης τρέχει στην τσουλήθρα του εκφυλισμού. Το διακύβευμα της κρίσης σήμερα μαζί με όλα τα οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα, είναι η ίδια η Δημοκρατία. Τα προβλήματα απαιτούν πολιτική σκέψη, πολιτική αντιμετώπιση, πολιτική ευαισθησία. Η κρίση αντιμετωπίστηκε μέχρι τώρα ως παίγνιο εξουσίας. Το κάθε τμήμα της κοινωνίας αυτής, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η Αστυνομία, τα συνδικάτα, η πνευματική ελίτ και όλοι τέλος πάντων, λειτουργούν μέσα στο κουτάκι που έχουν μάθει εδώ και δεκαετίες. Είναι ίσως λογικό και δεν μπορεί να περιμένει κανείς τίποτα διαφορετικό. Ομως τουλάχιστον η πολιτική πρέπει να φύγει από το κουτάκι της που ανέμελα οδήγησε στην απόλυτη κατάρρευση και να αρχίσει να ξυπνάει τα «άλλα κουτάκια». Γιατί το έργο αυτό είναι αποκλειστικά δική της ευθύνη. Εχει πια μπροστά της πάρα πολλά δείγματα ότι «το πράγμα δεν πάει καλά». Οσοι βρήκαν νέο παιχνίδι στην ασχολία τους με το αν ο πολλαπλασιαστής του ΔΝΤ είναι 0,5 ή 1,7 θα προσέφεραν κάτι περισσότερο αν άρχιζαν να αναρωτιούνται μήπως ο αρνητικός πολλαπλασιαστής, όχι της οικονομικής αλλά της ολικής μας αποτυχίας, είναι 50 ή 250 και πού μας πάει αυτό.

Αν η χυδαιότητα ήτανε μεταρρύθμιση θα είχαμε ήδη σωθεί

Στο λεξικό του Τριανταφυλλίδη, η χυδαιολογία ορίζεται ως η έκφραση απόψεων προσβλητικών και ανήθικων, ανεξάρτητα από τη λεκτική διατύπωση. 

Ζούμε το εξής παράδοξο: η συντηρητική κυβέρνηση Σαμαρά, εκχυδαΐζει καθημερινά τον πολιτικό βίο της χώρας ηθικολογώντας. Μπορεί κάποιος να πει ότι η ηθικολογία είναι στην βάση αυτής της τρικομματικής συνεργασίας, η δογματική προσέγγιση κάθε ζητήματος στην βάση μίας ηθικής προσέγγισης. Παράξενη λέξη η ηθική: ξεκινάει με την φιλοσοφική μελέτη του καλού και του κακού, και φτάνει στην "ηθική" που κοιτάζει με ματιά κατήγορου πολίτες τρίτων χωρών, ομοφυλόφιλους, ελευθεριάζοντες και όποιον άλλον δεν ακολουθεί το δόγμα αυτού που την επικαλείται.

Το δόγμα εδώ είναι σαφές: Ελλάς, Ελλήνων, Χριστιανών. Η παραπομπή στην 7ετία είναι αυτόματη στη βάση της "ηθικής" (τους), αλλά προφανώς δεν ασπάζομαι τις γελοιότητες περί Χούντας εν έτι 2013 στην Ελλάδα. Αυτή η ηθικολογούσα συντηρητική κυβέρνηση είναι αποτέλεσμα εκλογών, και όποιος το παραγνωρίζει ή είναι παρανοϊκός, ή λαοπλάνος.

Υπάρχουν δύο λογιών άνθρωποι στην πολιτική: αυτοί που δέχονται ότι υπάρχουν και άλλες απόψεις, και θα επιδιώξουν να τις ακούσουν και να τις λάβουν υπόψη τους στις αποφάσεις τους, ακόμα κι όταν δεν είναι αναγκασμένοι, γιατί αυτό τους επιβάλλει η ηθική τους. Δεν πιστεύουν στην επιβολή, στον εξουσιασμό, δεν πιστεύουν ότι είναι αλάθητοι - δεν έχουν θέσφατα. Υπάρχουν και οι άλλοι που προτάσσοντας δογματικά την δική τους "ηθική", πιστεύουν ότι οφείλουν να εξουσιάσουν, να επιβληθούν, "να κάνουν το σωστό" ακόμα κι αν αυτό σημάνει την στρέβλωση γραπτών κανόνων (νόμων) αρκεί να γίνει αυτό που εκείνοι αντιλαμβάνονται ως ορθό. 

Για παράδειγμα, οι δεύτεροι, θα ήταν διατεθειμένοι να πουν ψέματα για εναλλακτικές λύσεις για το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, να διαρρεύσουν φήμες για ξένα συμφέροντα που καθοδηγούν προδοτικά το χέρι των πολιτικών αντιπάλων σε ένα υποθετικό ξεπούλημα της χώρας, θα επεδίωκαν να διατηρηθούν στην εξουσία για να εκπληρώσουν το θεάρεστο έργο τους ακόμα και αδειάζοντας τα δημόσια ταμεία σε δώρα προς πολίτες και ημετέρους μη έχοντας κανέναν ενδοιασμό να αποκρύψουν τα στοιχεία μίας τέτοιας λαθροχειρίας. Το αντίθετο, θα έδιναν κάθε δικαιολογία στον εαυτό στο να κατηγορήσουν, ίσως και να καταδικάσουν, όποιον αποκαλύψει τις πρακτικές τους αν αυτό θα σήμαινε την παραμονή τους στην εξουσία. Θα έγραφαν βιαστικά δικόγραφα που δεν θα ανακαλούσαν, όσο κι αν αυτά καταρρίπτονται από τα πραγματικά γεγονότα που θα αποκαλύπτονταν στη συνέχεια, θα ηθικολογούσαν επί μακρό για την σωτηρία της πατρίδος ενώ παράλληλα δεν θα έπρατταν τίποτα προς αυτή τη κατεύθυνση, θα δεχόντουσαν την αρωγή ανθρώπων που βεβαιωμένα έβλαψαν την ανάκαμψη της πατρίδας για να εξυπηρετήσουν προσωπικές φιλοδοξίες, και τόσα άλλα.

Είναι προφανές ό,τι αρχές σαν αυτή της Ανοιχτής Κοινωνίας, του διαλόγου και της διεύρυνσης της δημοκρατίας, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη, είναι αντίθετες στους δεύτερους. Πως θα κάνεις αποκέντρωση εξουσιών για παράδειγμα, όταν δεν εμπιστεύεσαι εξ ορισμού όποιον δεν ανήκει στη δράκα σου; Η ηθική, όταν μπαίνει σε εισαγωγικά, ούτε καταγράφεται, ούτε μεταφράζεται σε αρχές. Τουναντίον, όταν κινείσαι βασισμένος σε ιδεολογήματα θες υπερσυγκέντρωση εξουσίας ούτως ώστε να πράττεις χωρίς να χρειάζεται να αποκαλύπτεις την σκέψη σου, ή να μετριάζεις τις πράξεις σου σύμφωνα με τις απόψεις τρίτων. Ένα τέτοιο μοντέλο δεν χωράει γυναίκες, ούτε καν σε επίπεδα ποσόστωσης, δεν έχει νέους, δεν έχει gay, δεν έχει αλλόθρησκους ή άθεους. Έχει αντρίλα, ΟΥΚ, χυδαιότητα στην έκφραση και πολλή αυτοϊκανοποίηση: "όλα καλά καμωμένα, γιατί τα σκέφτηκα Εγώ". Η πολιτική του αποκλεισμού.

Το τι συνέβαινε στη χώρα το ήξεραν όλοι τελικά. Άρα, μάλλον καταλάβαιναν και το τι έπρεπε να γίνει, ποιες ήταν οι αλλαγές που θα μας οδηγούσαν στην έξοδο από την κρίση. Αν ο υπέρτατος σκοπός ήταν η σωτηρία της πατρίδας, θα είχαμε προχωρήσει σε διαρθρωτικές αλλαγές (που ακόμα δεν έχουν ξεκινήσει) από το Μάιο του 2010, με την σύμπραξη όλων των πολιτικών δυνάμεων. 

Αποδεικνύεται καθημερινά ότι υπάρχει τελικά υψηλότερος στόχος που προηγείται: αυτός της πολιτικής επιβίωσης του πολιτικού προσωπικού. Οι νεοεκλεγέντες, ηθικολογούντες, χυδαϊστές της συγκυβέρνησης θεωρώντας ότι η σωτηρία της χώρας είναι ταυτόσημη της δικής τους πολιτικής καριέρας αναλώνονται καθημερινά σε αυτό και μόνο αυτό το σκοπό, της επιβίωσης τους, πιστεύοντας ενδεχομένως ειλικρινά, ότι εκείνοι είναι η σωτηρία. Όχι οι αλλαγές**.

Αυτή η επιβίωση περνάει από την προσβολή της νοημοσύνης μας που γίνεται με επικοινωνιακούς μικροπολιτικούς χειρισμούς. Με κόντρες στο τηλεοπτικό στούντιο της Βουλής και τις παραπολιτικές ειδήσεις. Με την τεχνητή πόλωση της κοινωνίας, για να αντικρούσουν τη δημοσκοπική άνοδο των, κατ' εικόνα και κατ' ομοίωση τους, πολιτικών τους αντιπάλων. Μάχες χαρακωμάτων, εκτός του πραγματικού πολέμου που θα κρίνει αν θα σταθεί η χώρα και πάλι στα πόδια της. Αν στην πορεία αυτό οπλίσει και το χέρι κανενός νεαρού που είδε το κράτος να δολοφονεί τον κολλητό του, όχι σε πεδίο μάχης αλλά μπροστά από μπαράκι, δεν ενδιαφέρει κανέναν. 

Αν αυτή η όξυνση των πολιτικών παθών οδηγεί στην άνοδο των άκρων, και πάλι δεν τους πειράζει: ένας ακόμα "εχθρός" για στοχοποίηση, ένα πεδίο μάχης ακόμα, όταν ο σκοπός θα έπρεπε να είναι η δημιουργία πεδίων συνεννόησης για την πρόοδο της χώρας.

Κι αν όλα αυτά καταλήξουν στην κατάρρευση πάλι θα τα βρουν, όπως τα βρήκαν και οι προηγούμενοι το '67. Πολύ λίγοι επλήγησαν τότε, είτε λόγω οικονομικής επιφάνειας, είτε λόγω σχέσεων. Άλλοι έζησαν τις συνέπειες της τότε αλητείας του πολιτικού προσωπικού και του παλατιού. 

Η χυδαιότητα της "ηθικής" διαχείρισης της κρίσης συνεχίζεται, τόσο στο εσωτερικό, όσο και από μερίδα της πολιτικής ζωής στην Ευρώπη. Κρίμα που η χυδαιότητα δεν είναι μεταρρύθμιση. Θα είχαμε ανακάμψει ήδη...

___________

**Μην μπερδέψει κανείς τις μειώσεις των μισθών και του επιπέδου διαβίωσης, ή τη φορολογική αφαίμαξη με μεταρρύθμιση· αυτά ήταν μόνο κατεπείγοντα μέτρα στις συγκεκριμένες συνθήκες του 2010 για να αποφευχθεί η απότομη κατάρρευση, ενώ σήμερα, δύο χρόνια μετά είναι πλέον το κόστος της αδράνειας. Μίας αδράνειας που όσο παρατείνεται, τόσο θα συνεχίζει το αργό σπιράλ θανάτου που περιγράφεται στην μακρο-οικονομική θεωρία.

Υποστολή σημαίας... της Μεταπολίτευσης

Πέρσι πήγα στο σχολείο μου, για πρώτη φορά μετά από 23 χρόνια. Μπήκα στο αμφιθέατρο, γονιός πια, με τα παιδιά και τη γυναίκα μου. Θα νόμιζε κανείς ότι 23 χρόνια είναι πολλά, αλλά  κάτι τέτοιες στιγμές σε κάνουν να αναθεωρήσεις κάθε εμπειρία του χρόνου.

Είχε την ίδια οροφή, τις ίδιες καρέκλες, την ίδια σκηνή στην οποία είχα ανέβει σε πρόβες για γιορτές και παραστάσεις. Το θολό κάδρο με την σημαία του Πολυτεχνείου ήταν κι αυτό εκεί, 38 χρόνια μετά τη Μεταπολίτευση. Κοιτώντας το ξανάγινα 40άρης. Θυμήθηκα τον Αντώνη Μωραΐτη, όχι με το δέος του μαθητή, αλλά με την εκτίμηση προς έναν ακραιφνή προοδευτικό που δεν φοβήθηκε να βάλει το συγκεκριμένο στον τοίχο ενός αστικού ιδιωτικού σχολείου εκείνη την εποχή. 

Κάθε χρόνο, η γιορτή του Πολυτεχνείου ετοιμαζόταν με ευλάβεια, για τα θύματα και το πολίτευμα - η δημοκρατία ως θέσφατο, και η γιορτή της επετείου σαν ετήσια προσευχή. Η αφήγηση ήταν Ευαγγελική, όχι ως ευκαιρία επανεκτίμησης του σήμερα. Οι συνδέσεις με το παρόν γινόντουσαν λιγότερο με μισόλογα πολιτικοποιημένων καθηγητών και περισσότερο με την αυστηρότητα στο βλέμμα τους, λες και αυτοί ήταν το Πολυτεχνείο... Λες και κανείς άλλος δεν συνέβαλλε στην πτώση του καθεστώτος, πόσω μάλλον η φθορά του ίδιου του συστήματος τότε.

Καμία ιστορική διασύνδεση του πριν με το μετά. Μπορεί η Αριστερά να πήρε την πτώση της δικτατορίας παραμάσχαλα ως δική της, αλλά η Δεξιά έκανε την χειρότερη ζημιά επιβάλλοντας την πιο συντηρητική αφήγηση, αυτή της αγωνιστικότητας όσων αντιστάθηκαν χωρίς καμία άλλη ανάλυση. Η Αγωγή του Πολίτη ως μάθημα, δεν ήταν διαφορετική από τα θρησκευτικά, ενώ οι εκλογές των 15μελών συμβουλίων και η λειτουργία τους, δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ ως εργαστήρια δημοκρατίας. Εξουσία και άδειες από την σημαία κέρδιζαν οι επιτυχόντες στις εκλογές αυτές, όχι πολύ διαφορετικά από το σημερινό συνδικαλιστικό κίνημα. Αυτή ήταν η εποχή - αυτή είναι η Μεταπολίτευση.

Καμία ανάλυση - μόνο βεβαιότητες και θέσφατα.

Προχωρήσαμε όμως από τότε. 38 χρόνια μετά, ζούμε σε μία διαφορετική Ελλάδα, σε ένα διαφορετικό κόσμο γεμάτο νέες ιδέες και νέους τρόπους. Το κάδρο στο τοίχο δεν είναι πια ένδειξη προοδευτικής/ανοιχτής διάθεσης απέναντι στη σύγχρονη ιστορία μας αλλά μία τροχοπέδη - μία στιγμή παγωμένη - και το αμφιθέατρο χρονοντούλαπο. Τέσσερις δεκαετίες μετά, εξαντλήσαμε κάθε εκδοχή της "αγωνιστικότητας" του Έθνους, αντίστοιχη με την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού, και δεν αναλύσαμε καθόλου τα πραγματικά γεγονότα ως μέρος της εκάστοτε συγκυρίας. 

Μία τέτοια προσέγγιση δεν μπορεί να παράξει πολίτες που θα συγκροτήσουν κοινωνίες, μικρές ή μεγάλες, αφού κανείς δεν μαθαίνει να λειτουργεί με σχέσεις. Υπάρχουν μόνο μηχανιστικοί ρόλοι σε μία παράσταση που παίζεται σε loop κι ο καθένας καλείται να διαλέξει ρόλο: ο καλός, ο κακός, ο επαναστάτης κ.ο.κ. Είναι η πιο μηχανιστική εκδοχή της ζωής, και η πιο συντηρητική. 

Μπορεί να βολεύτηκαν πολλοί με την ασφάλεια αυτού του κλειστού συστήματος, ειδικά όσοι είχαν την δύναμη να το ανοίξουν, αλλά επικέντρωσαν τις προσπάθειες τους στο να το κρατήσουν αμετάβλητο. Σε ένα κόσμο που αλλάζει καθημερινά πλέον, όχι κάθε πέντε ή δέκα χρόνια, το αμετάβλητο ισοδυναμεί με νεκρό. 

Το κύριο πρόβλημα η νέκρωση όσων μπορούσαν να τραβήξουν την κοινωνία μπροστά, πρωτίστως των νέων και όσων καλούνται ή να τους εκπαιδεύσουν, ή να τους υποδεχτούν και να τους εντάξουν στην κοινωνία. Σε ένα περιβάλλον χωρίς ανάλυση, χωρίς ερωτήματα, το χρέος της χώρας θα πληρωθεί από το Θεό της Ελλάδας, ή το πετρέλαιο, ή δεν θα πληρωθεί γιατί είναι απεχθές, ένας ζυγός ακόμα και θα τον "αποτινάξουμε" και αυτόν όπως κάναμε το '21, και το '44, και το ΄74... Δεν θα αναλύσουμε τα δεδομένα ή τα λάθη και τον τρόπο που θα μας επιτρέψει να προχωρήσουμε αλλά θα αναζητήσουμε μία κλειστή αφήγηση που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.

Το αποτέλεσμα είναι η παραγωγή αδιάφορων, ηλίθιων και εγκλωβισμένων με μοναδικό σκοπό την διατήρηση ενός μοντέλου που μάλλον δεν επιλέξαμε στην τελική. Έτυχε το σήμερα μας, δεν αποφασίστηκε κάποια στιγμή με κάποιο κοινωνικό συμβόλαιο, ή κάποια επανάσταση. Έτυχε. Το μόνο που το κρατάει ζωντανό, είναι τα πρόσωπα που εντάχθηκαν σε αυτό, και εξαρτάται πλέον η ύπαρξη τους από την διατήρηση του. Δεν ξέρω πόσοι είναι αυτοί, σε ποιο βαθμό θα συνεχίσουν να αντιστέκονται στην αλλαγή (αρνούμενοι την πραγματικότητα), ή μέχρι πότε θα είναι διατεθειμένοι να το κάνουν. 

Το μόνο που ξέρω είναι ότι είμαστε ένα βήμα πριν από τον τάφο. Μπορούμε να χαμογελάσουμε και να αλλάξουμε κατεύθυνση, ή να μπούμε μέσα και να περιμένουμε να δούμε αν θα επαληθευτεί άλλος ένας μύθος: αυτός του Φοίνικα.

Χωρίς ζωντανές σχέσεις με την πραγματικότητα, όσο και με την ιστορία, δεν θα πάμε πουθενά. Όσο κι αν ψάχνουν τα παιδιά στο διαδίκτυο άλλες ερμηνείες του σήμερα, όταν βγουν στο δρόμο, ή ανοίξουν την τηλεόραση, ή ακούσουν το πως πέρασαν οι γονείς τους την ημέρα τους, επανέρχονται σε μία παγωμένη πραγματικότητα που αρνείται να εξελιχθεί. 

Δεν είναι τυχαίο που η επικαιρότητα περιορίζεται στο παραπολιτικό, αντί να ανοιχτεί στην ανάλυση, γιατί η ανάλυση θα έδινε απαντήσεις που θα απειλούσαν την διατήρηση του σήμερα.

Δεν πρέπει να εκπλήσσεσαι αν σε ένα τέτοιο πλαίσιο, με τα εφόδια που δίνουμε σαν κοινωνία, ένας 20χρονος σήκωσε όπλο για να χρηματοδοτήσει την δική του 17Ν. Είναι να αγανακτείς, πρώτα με τον καθρέφτη σου αφού σιωπηλά ανέχεσαι το  σήμερα. Τους δώσαμε κάτι άλλο; Ή μήπως δεν εγκωμιάσαμε την τρομοκρατία σαν κοινωνία, ψιθυριστά και φωναχτά; 

Τα φάσκελα στην Βουλή δεν ήταν επανάσταση, αλλά αυτοτραυματισμός. Δεν μορφώνουμε τα παιδιά έτσι ώστε να μπορούν να το αντιληφθούν αυτό, αφού η συντήρηση του παρόντος απαιτεί την κατακερμάτιση κάθε νοηματικής δομής και την ακύρωση κάθε λογικής σκέψης που μπορεί να την απειλήσει· και σήμερα είναι σχεδόν όλες απειλητικές. Δεν υπάρχει ούτε ένα επιχείρημα υπέρ της διατήρησης του σήμερα, αλλά δεν παύουμε να βρίθουμε ατομικών συμφερόντων που επιμένουν να σταματούν κάθε αλλαγή. 

Τα δημοσιεύματα θα περιοριστούν στο τι μουσική άκουγαν οι νεαροί ληστές - ίσως και τρομοκράτες. Λες και αν αλλάξουμε μουσική, θα αλλάξει ο κόσμος μας... Η γελοιότητα μίας συντηρητικής κοινωνίας σε μία είδηση. Απορώ πως δεν έχει ήδη βγάλει ο Ευαγγελάτος, με το μαντηλάκι στην τσέπη, ένα μουσικολόγο ειδικό στην τρομοκρατία να μας πει τι μουσική να βάζουμε στα παιδιά μας για να μην πάρουν τα όπλα. 

Για να κλείσω, θέλω να πιστεύω ότι αν ο Αντώνης Μωραΐτης (ως παράδειγμα πεφωτισμένου εκπαιδευτικού) ζούσε ακόμα, δεν θα έκανε πίσω από το πολιτικό περιεχόμενο στο αμφιθέατρο της σχολής του, αλλά θα το συμπλήρωνε με ό,τι άλλο συνέβη τα 38 χρόνια της Τρίτης Δημοκρατίας, όπως και με ό,τι προηγήθηκε, όχι ως διακόσμηση ενός χώρου, αλλά σε εργαστήρια, και περιεχόμενο εντός του σχολικού προγράμματος. Θα το συμπλήρωνε με κομμάτια του σύγχρονου πολιτισμού με τρόπο που θα ενημέρωνε την ελληνική πραγματικότητα μέσα από την σχέση της με την παγκόσμια με όρους ανοιχτής κοινωνίας - όχι χρονοντούλαπου που δεν πρέπει να διαταραχθεί.

Ή θα κατέβαζε την σημαία του Πολυτεχνείου... Κι εδώ που φτάσαμε, ίσως πρέπει για λίγο, μέχρι να καθαρίσουν τα μάτια μας. Θα ήταν μία συμβολική πράξη αποκαθήλωσης της συντήρησης του παρόντος, και απόρριψη κάθε φοβικού, ευαγγελικού προτύπου που δεν επιλέξαμε, αλλά διατηρούμε άκριτα. Μπορεί τότε, να βρουν άλλους τόπους συνάντησης οι πιτσιρικάδες, ό,τι μουσική κι αν ακούνε. 

Προκοπάκης: δεν είναι οι πολλαπλασιαστές το λάθος, αλλά η μη πάταξη της φοροδιαφυγής.

(από σχόλια του στην Μεταρρυθμιστική Αριστερά)

Η γνώμη μου είναι πως η ιστορία με τους πολλαπλασιαστές δεν είναι σοβαρή. Δεν μπορούμε να συζητάμε για πολλαπλασιαστές για την ελληνική οικονομία.

1. Το 2010 οι κατασκευές έπεσαν από το 15% του ΑΕΠ στο 4%. Αυτά είναι πάνω από 23 δισ. Το ΑΕΠ μειώθηκε μόνο 5.5 δισ σε τρέχουσες τιμές. Δηλαδή, το χρήμα κάπου αλλού διαχύθηκε στην οικονομία. Τα μαύρα της οικοδομής όμως δεν υπήρχαν. Τα μαύρα στους Αλβανούς, Πολωνούς, χωρίς να φορολογούνται πήγαιναν σε κατανάλωση (ότι δεν επέστρεφε στις πατρίδες). Τα μαύρα των εργολάβων πήγαιναν σε άλλη κατανάλωση (είδη πολυτελείας). Τα μαύρα των πωλητών ομοίως. Όταν κόβεις 1 δισ (δηλωμένο) από την οικοδομή κόβεις άλλο τόσο (λιγότερο ή περισσότερο) από την κατανάλωση που καταγράφεται ως τέτοια (κατανάλωση) αλλά δεν φορολογείται.

2. Η ασφυξία ρευστότητας τσάκισε τους πάντες. Πέραν των λουκέτων (μπορεί να κλείνουν επιχειρήσεις για μερικά χιλιάρικα) πέθαναν και τα εικονικά τιμολόγια. Αυτά γράφονταν ως ΑΕΠ, μέρος μόνον ήταν πραγματικό. Αν η πραγματική καταβολή ήταν στο 20% (για ονομαστική αξία τιμολογίου 100 πληρώνονταν 20 ευρώ) έπαιρνε το κράτος φορολογία (χαμηλή κλίμακα ή καθόλου αν ήταν ειδική κατηγορία - αγρότες, μηχανικοί με συντελεστή) με φουσκωμένο ΑΕΠ. Αν κόψεις 200 εκατ πραγματική καταβολή, στα εικονικά χτυπάει 1 δισ στο ΑΕΠ.

Τι και ποιός μπορεί να έχει αξιόπιστη πρόβλεψη για πολλαπλασιαστές. Τα νούμερα είναι τεράστια. Σκέψου μόνον τα 23 δισ της οικοδομής. Σκέψου μόνον 60 χιλ μηχανικούς με δελτίο. Σκέψου 18 χιλ ταξιτζήδες στην Αθήνα οι οποίοι είτε έβγαζαν 50 χιλιάρικα είτε 10 χιλιάρικα, φόρο πλήρωναν επί των 16 χιλιάδων. Σκέψου 250 χιλιάδες ενεργούς αγρότες χωρίς φορολόγηση. Κανείς δεν ήξερε και κανείς δεν ξέρει τι γινόταν, από ποιά κατάσταση ξεκινούσες και σε ποιά πήγαινες.

Αν αυτά που λέω είναι κατά προσέγγισιν σωστά, οποιαδήποτε παρέμβαση χωρίς δρακόντειο έλεγχο της φοροδιαφυγής θα οδηγούσε σε πολλαπλασιαστικά φαινόμενα. Όπως και έγινε.

Ποιός φταίει; Θυμίζω πως το Γενάρη 2010 ο Παπακώ πήγε τον τέταρτο προϋπολογισμό στις Βρυξέλλες με προσαρμογή 4 δισ - 1.5 δισ από δαπάνες και 2.5 δισ από φοροδιαφυγή. Από φοροδιαφυγή άρχισαν να μαζεύουν ό,τι μαζεύουν από την άνοιξη 2012. Τίνος είναι το πρόγραμμα; Αν πρέπει να σου μαζέψουν και τα φορολογικά ο Τόμσεν και η παρέα του, φταίνε. Αν όχι, ποιός φταίει;

Η έννοια πολλαπλασιαστές θα παίζει όταν θα έχει καεί το λίπος και η φοροδιαφυγή θα είναι ελεγχόμενη. Μέχρι τότε οι πολλαπλασιαστές θα σου δίνουν ό,τι τους καπνίσει.

Από την άλλη, ας υποθέσουμε πως υπήρχε σωστή εκτίμηση των πολλαπλασιαστών. Τι έπρεπε να γίνει; Δημοσιονομική προσαρμογή σε 5 χρόνια αντί για τρία. Δηλαδή, το Μνημόνιο 1 έπρεπε να είναι 250 δισ αντί για 110 δισ. Ή έπρεπε να είναι "ανοικτό πιστωτικό όριο" και όσο πάρει. Μάλλον αδύνατον είτε το ένα ή το άλλο.Η γνώμη μου είναι πως για τη δεδομένη δανειακή σύμβαση (110 δισ) ήταν αδύνατον να προκύψει πολλαπλασιαστής κοντά στο 1 (ή στο 0.5) χωρίς έλεγχο της αγοράς και της φοροδιαφυγής.

Αυτό είναι κατά τη γνώμη μου το ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει. Ποιός έπρεπε να το κάνει και δεν το έκανε.

______

Στη δίνη μπήκαμε επειδή δεν μπορούσαμε να δανειστούμε με εύλογα επιτόκια. Δεν είναι δυνατόν να γίνεται αναγωγή της μικροσυμπεριφοράς ενός trader (κοιτάω δείκτες και αποδόσεις και χώνω το 0.5% των χρημάτων που διαχειρίζομαι σε ελληνικό χρέος) στη μάκροσυμπεριφορά της αγοράς (αναχρηματοδότηση 300 δισ σε πέντε χρόνια). Πολύ περισσότερο όταν συζητάμε για εποχή με πεθαμένη την διατραπεζική αγορά με έλλειψη εμπιστοσύνης των πάντων για τους πάντες.

Η ουσία είναι πως η δανειακή σύμβαση που θα προέβλεπε "σωστά" τους πολλαπλασιαστές θα έπρεπε ή να είναι 250 δισ ή χωρίς ταβάνι - βλέποντας και κάνοντας. Κι από πάνω, να μείνει άθικτη η φοροδιαφυγή, η παραοικονομία, ο καταναλωτισμός.Ας σταματήσουμε να κοροϊδευόμαστε.

Κοινωνία τρελών

Πολιτικοί - μαγαζάτορες, συζητούν για το μέλλον αλλά οι πράξεις τους περιορίζονται από το συμφέρον του κόμματος και της προσωπικής τους φιλοδοξίας. Υπάρχει χειρότερο; Ναι. Οι ιδεοληπτικοί πολιτικοί - όποιας κατεύθυνσης. 

Προσπερνώ τα αυτονόητα περί πολιτικής και όχι οικονομικής κρίσης, και της ανάγκης πολιτικής λύσης για την Ελλάδα. Με το υπάρχον προσωπικό, αυτή δεν θα έρθει - το αποδεικνύουν καθημερινά. 

Κάπου εδώ να παραμερίσουμε ό,τι σαχλαμάρες και παρελκυστικές αφέλειες ακούγονται για αμεσοδημοκρατία, αυτο-οργάνωση και λοιπές αρλούμπες που θα σήμαιναν κατάλυση του μόνου εργαλείου που μας έχει απομείνει, της δημοκρατίας.

Η χυδαιότερη εκδοχή του προβλήματος, και η επιθετικότερη, αφορά τους νέους. Για δεκαετίες οι πολιτικοί μας έκαναν καμπάνιες πάνω στις πλάτες τους, και μετά τους άφηναν ή μόνους, ή στα χέρια κομματικών καθοδηγητών στο δρόμο της ιδρυματοποίησης τους στην Ελληνική πραγματικότητα της Τρίτης Δημοκρατίας. 

Σε αυτή την πραγματικότητα οι νέοι δεν έχουν ούτε φωνή, ούτε καθοδήγηση. Η ένταξη τους στην κοινωνία είναι ή τυχαία, ή χειραγωγημένη ή βίαιη. Δεν υπάρχει οργανωμένη δομή από την σχετική προστασία και αθωότητα του δημοτικού σχολείου μέχρι κάποιος να πληρώσει τις πρώτες του εισφορές ως εργαζόμενος. Και με τη σημερινή ανεργία να ξεπερνάει το 50%, αυτό το διάστημα μεγαλώνει, και μαζί του η αγωνία.

Ο εγωισμός του κόσμου "των μεγάλων" είναι έκδηλος στο πως έχει στηθεί η εκπαίδευση με προτεραιότητα στον συνομήλικο εκπαιδευτικό/ψηφοφόρο, στον εργολάβο/χρηματοδότη του κόμματος και του πολιτευτή, και τέλος στους ψηφοφόρους της τοπικής οικονομίας όταν πρόκειται για ΑΕΙ/ΤΕΙ. Για να μην μπω στο θέμα των εργαλείων: βιβλία, ταμπλέτες, πρόγραμμα, κλπ.

Αυτό το σύστημα παράγει τριών ειδών πολίτες: τους απαθείς/εγωπαθείς, αυτούς που ταυτίζουν την ύπαρξη τους με το κομματικό κατεστημένο που τους κοινωνικοποίησε, και αυτούς που περιθωριοποιούνται - που βγαίνουν εκτός κοινωνίας. Όσο κι αν προσπαθήσει το πολιτικό προσωπικό να εκμεταλλευτεί τα τέρατα που δημιουργεί μεθερμηνεύοντας τα ταξικά ή αλλιώς, η ουσία δεν παύει να είναι ότι πρόκειται για φυσικό επόμενο των επιλογών του. 

Ένα τέτοιο τέρας, δολοφόνησε τον Δεκέμβριο του 2008 έναν έφηβο στα Εξάρχεια. Η αρχική εκδοχή του επίσημου κράτους ήταν η αυτοάμυνα. Μέχρι που εμφανίστηκε το βίντεο μίας νεαρής κατοίκου της περιοχής, που αποδείκνυε την ωμότητα της δολοφονίας.

Ακολούθησε το κάψιμο της πόλης, οι τραυματισμοί και η ριζοσπαστικοποίηση της κοινωνίας. Αυτό που δεν ακολούθησε ήταν η διόρθωση. Κάθε άλλο. Με πρωτοβουλία των πολιτικών δυνάμεων, ακολούθησε πόλεμος δηλώσεων και σκύλευσης του νεκρού και όποιου είχε σχέση με αυτόν - ακόμα κι αν αυτή ήταν του αυτόπτη μάρτυρα στη δολοφονία. Σε άλλες χώρες τα παιδιά αυτά θα είχαν μπει σε συμβουλευτικές. Εδώ, τα τραβολογήσαμε σε κομματικές εκδηλώσεις, τα κατηγορήσαμε με δημοσιεύματα και στο τέλος τα περάσαμε από αλλεπάλληλες νομικές διαδικασίες - ανακριτικές και δικαστικές.

Όταν τέσσερα χρόνια μετά, εμφανίζεται ένας από τους συνομήλικους μάρτυρες της δολοφονίας ως ύποπτος ληστείας και συμμετοχής σε τρομοκρατική οργάνωση, η πολιτεία μας τον εμφανίζει κακοποιημένο. Πέρα από το ότι δεν ένοιωσε υποχρεωμένη να δώσει εξηγήσεις για την κατάσταση στην οποία τον παρουσίασε (αντίσταση κατά της αρχής, ζαρντινιέρα, κάτι...) δεν περίμενε καν 48 ώρες να υποχωρήσουν οι μώλωπες. Αυτός και οι υπόλοιποι, είναι ξεμαλλιασμένοι, μελανιασμένοι, με ματωμένα χείλια και φωτοσοπαρισμένες πληγές(;).

Τιμωροί ξεπηδούν από παντού, άλλοι για να δικαιολογήσουν "τις δέκα σφαλιάρες στους ληστές με τα Καλάζνικοφ", και οι απέναντι που θέλουν "να ρίξουν την αστική δημοκρατία των φόρων και των αυτοκτονιών του Μνημονίου". 

Όλοι εναντίον όλων, και στην μέση οι νοικοκυραίοι (στις δυτικές κοινωνίες τους λένε και μεσαία τάξη ή αστική, χωρίς κανένα αρνητικό πρόσημο - τα καλά της Μεταπολίτευσης) που ούτως ή άλλως φταίνε για όλα. Οι αντικαθεστωτικοί τους απεχθάνονται γιατί είναι "προσκυνημένοι", και οι άλλοι τους κυνηγάνε για να πληρώσουν το διαρκώς αυξανόμενο κόστος της διάσωσης, χάρις την αδράνεια τους για διαρθρωτικές αλλαγές.

Ξημερώνει Κυριακή και είμαι βέβαιος για το τι θα ακολουθήσει σε τηλεοράσεις, κοινωνικά δίκτυα, και εφημερίδες: Όλοι εναντίον όλων, και κανείς για τον άλλον. Ο Άδωνις θα βγει στην προγραμματισμένη του από μέρες εμφάνιση στις 8μιση το πρωί, να προλάβει τα παππούδια προτού πάνε στα εγγόνια τους και θα τους διαβεβαιώσει ότι ο κύριος Δένδιας κάνει εξαιρετική δουλειά· θα τους προειδοποιήσει γλυκά να μεγαλώσουν καλά παιδιά που δεν θα μπλέξουν. 

Θα ακολουθήσει η ώρα του φορολογούμενου, όπου θα τον τρομάξουν για τα χρόνια φυλάκισης που του επιφυλάσσει η αδυναμία (ή απροθυμία στην περίπτωση του φοροφυγά) να πληρώσει τα φετινά κερατιάτικα (περίπου 5δις επιπλέον - τόσο μας πήγε η καθυστέρηση των εκλογών που απαίτησε η ματαιοδοξία των πολιτικών μας, και η μη υλοποίηση των διαρθρωτικών αλλαγών), ενώ κάποιος κουλός θα παίρνει τηλέφωνα για να καπαρώσει θέσεις από τις 50,000 προσλήψεις που θα γίνουν στους δήμους που απέλυσαν συμβασιούχους και stagiers, και κάποιος άλλος θα γράφει στο fb του "καταργήστε το κράτος".

Μία κοινωνία τρελών, που πολώνεται τεχνητά κάθε μέρα και περισσότερο, λες και τα προβλήματα της δεν είναι αρκετά για να την στείλουν στα άκρα. Και το πολιτικό προσωπικό συνεχίζει ατάραχο. Μέχρι πότε; Πόσο ξεκομμένοι είναι άραγε από την κοινωνία για να νοιώθουν τόση άνεση για να συνεχίζουν ως είχαν; Τι εναλλακτικές αισθάνονται ότι έχουν εκείνοι, και μπορούν να παίζουν; Μέχρι πότε θα συνεχίσουν οι κοινοβουλευτικές performance για να κρυφτεί η απραξία; 

Στις πόσες συλλήψεις ηθοποιών θα σωθούμε; Πόσους νέους πρέπει να δείρουμε στους δρόμους; Πόσες προανακριτικές; Πόσες ερωτήσεις/τοποθετήσεις έχει η Ζωή Κωνσταντοπούλου, και πόσα δάχτυλα θα σπάσει ακόμα ο Καπερνάρος; Πόσους πιτσιρικάδες ακόμα θα στείλετε στους στρατολόγους του κάθε Πυρήνα κ. Δένδια; Πόσους κανόνες θα παραβιάσουμε επειδή έχουμε την καρέκλα αυτό το τέρμινο; Πόσες καρέκλες θα αλλάξουν χέρια για ημέτερους, και πόσες θα δημιουργήσουμε, αντί να τις αλλάξουμε; 

Βάλτε έναν αριθμό στην τρέλα - δεν πάει άλλο. Ως εδώ!