Η πολιτική οργή δεν είναι αποκλειστικά ελληνική

Η ανισότητα μεταξύ πολιτών διευρύνεται παγκοσμίως. Μεσαία και εργατική τάξη παραμένουν στάσιμες για δεκαετίες, την ώρα που οι μεγάλες εταιρείες και όσοι τις διαχειρίζονται αποκρύπτουν εισοδήματα σε φορολογικούς παραδείσους, εξασφαλίζοντας μόνο το δικό τους μέλλον, περιορίζοντας τη συμμετοχή τους στο κόστος που όφειλαν να επωμίζονται στο πλαίσιο μίας οργανωμένης κοινωνίας. Αυτό δεν είναι βιώσιμο μακροπρόθεσμα - δεν έχει μέλλον.

Ο λόγος που καθιστά αυτό το μοντέλο μη-βιώσιμο είναι απλός και ξεκινάει από το γεγονός που προκλητικά παραβλέπουν για δεκαετίες. Καμία εταιρεία και κανένα πρόσωπο δεν μπορεί να υπάρξει εκτός οργανωμένων κοινωνικών δομών, πόσω μάλλον, να εξασφαλίσει για τον εαυτό του μερίδιο πλούτου.

Η οργάνωση των κοινωνιών έχει κόστος. Η ιδέα πως αποτελεί επιλογή η οργάνωση μικροκοινωνιών μέσα στις ευρύτερες, μεταξύ των υγειών, των νέων, των μορφωμένων και όσων έχουν εργασία, είναι μία ουτοπία που έχει απορρίψει κάθε ιστορικό παράδειγμα κοινωνιών αποκλεισμένων. Δεν επιβίωσε ούτε μία - πουθενά.

Οι πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές ελίτ που συναπαρτίζουν και διαμορφώνουν το εκάστοτε σύστημα, οφείλουν να σταματήσουν να βάζουν το κεφάλι τους στην άμμο κάθε φορά που οι ευθύνες τους έρχονται να τους χαστουκίσουν. Η δε πρακτική του blamegame, σε κάθε ευκαιρία, όπου ο ένας δείχνει τον άλλον, προκειμένου να χαθεί η συλλογική ευθύνη δεν καθησυχάζει, αλλά εξοργίζει περαιτέρω τους αποκλεισμένους, καθιστώντας την οποιαδήποτε αντι-συστημική επιλογή μονόδρομο.

Αντισυστημικός είναι ο υποψήφιος για το χρίσμα των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, Bernie Sanders που υπόσχεται θεσμική αλλαγή για μία κοινωνία με μικρότερους αποκλεισμούς - inclusive society. Αντισυστημικός, όμως, είναι και ο Donald Trump. Αντισυστημικός είναι και ο κάθε τσαρλατάνος εθνικιστής, ακροδεξιός, ή κομμουνιστής, που υπόσχεται πως έχει εντοπίσει τον «εχθρό» σε φυλές, λαούς ή ιδέες.

Στην Ελλάδα οδηγηθήκαμε στην παρολίγον χρεοκοπία και δεν αλλάξαμε. Συνεχίζουμε σε μία άνιση μάχη εναντίον όσων ωφελούνται και εξαρτώνται από το πελατειακό κράτος και τη διατήρηση του, στέλνοντας το λογαριασμό στους υπόλοιπους, απαιτώντας και εκβιάζοντας τη διατήρηση όσων μας βυθίζουν. Γιατί αυτό νομίζουν πως είναι το συμφέρον τους, ακόμα κι αν οδηγήσει τελικά σε κατάρρευση. Όσοι έχουν τα χρήματα τους εκτός Ελλάδας, μπορεί να έχουν και δίκιο. Οι υπόλοιποι;

Όλοι έχουν ευθύνες, αλλά το βάρος δεν είναι το ίδιο για όλους. Ο ψηφοφόρος που επιλέγει Τραμπ, μπορεί να έχει ευθύνη, αλλά δεν είναι η ίδια με όσους διαμόρφωσαν ένα πλαίσιο στο οποίο ο Τραμπ μπορεί να γίνει ποτέ υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για τη θέση του Προέδρου της Αμερικής, μέσα από τη δημιουργία στρατιών αποκλεισμένων. Το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για τους ψηφοφόρους του ΟΧΙ στην Ελλάδα, πέρσι, με την ιδιαιτερότητα πως πολλοί από αυτούς ήταν εργαζόμενοι του δημοσίου τομέα**.

Ουδείς είναι ηλίθιος για να επιδιώκει τη δυστυχία αντί την ευημερία, του ίδιου και της οικογένειας του. Ευημερία, που μπορεί να έρθει μόνο από λειτουργούσες κοινωνίες και οικονομίες. Όταν αυτή η επιλογή παύει να υπάρχει, η προοπτική για ευημερία είναι το επόμενο αποκούμπι. Όταν διαψευσθεί και αυτή, τότε οι κοινωνίες αυτοκαταστρέφονται, συνήθως μέσα από την επιλογή ενός τσαρλατάνου.

Οι Δημοκρατικοί στην Αμερική, μετά την επικράτηση Τραμπ, βρίσκονται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι που είναι σημαντικό για όλο τον Ελεύθερο Κόσμο, έχοντας να επιλέξουν μεταξύ της συστημικής Χίλαρυ Κλίντον και του αντισυστημικού Μπέρνυ Σάντερς. Η πρώτη απαντά «θα το δούμε» σε όσους αισθάνονται ή είναι αποκλεισμένοι. Ο δεύτερος εντοπίζει το πρόβλημα στην ανισότητα, μιλάει για αυτό και υπόσχεται αλλαγές.

Όσοι Δημοκρατικοί αποτελούν το σύστημα και έχουν την δύναμη να το επηρεάσουν σε αυτή τη φάση μέσω των superdelegates, έχουν την επιλογή ή να αναγνωρίσουν την ανάγκη για αλλαγές και να ακολουθήσουν τον υποψήφιο που μπορεί να τις υποσχεθεί πειστικά, ή να επιλέξουν την Κλίντον και τελικά να εκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ, παραβλέποντας πως η επιβίωση του συστήματος ενίοτε δεν περνάει από την συντήρηση, αλλά από την αλλαγή του.

Τα χαριτωμένα virals ηγετών που κάνουν yoga πάνω στα γραφεία τους, ή χορεύουν και τραγουδούν σαν «καθημερινοί άνθρωποι», δεν είναι λύση - δεν φέρνουν ψωμί σε κανένα σπίτι. Είναι διαχείριση. Επικίνδυνη διαχείριση, με χαρακτηριστικά γυαλιού, που όταν σπάει, σπάει απότομα και γίνεται μαχαίρι. Κάτι που οφείλουν να αναλογιστούν και οι προβαλλόμενοι ως αντισυστημικοί λαοπρόβλητοι και δημοφιλείς ηγέτες που δεν παράγουν λύσεις αλλά περαιτέρω δυστυχία. 

________________

**Εδώ να κάνουμε μία απαραίτητη υποσημείωση, μία καίρια διευκρίνηση ως παράδειγμα του κοινωνικού αυτοματισμού που εργαλειοποιούν πολλοί στο blamegame απόκρυψης των ευθυνών τους.

Η απάντηση στο αν οι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι αποτελούν μέρος του προβλήματος ή όχι, είναι απλή και βρίσκεται στο εξής: ο μέσος δημόσιος υπάλληλος δεν έχει την δυνατότητα να ελέγξει ούτε το προϊόν εργασίας του, αυτό που προσφέρει με την εργασία του δηλαδή, ούτε το πού το προσφέρει, ούτε το πώς, ούτε το με τι όρους θα συνεχίσει να το προσφέρει. Η ευθύνη του δημόσιου τομέα και των υπηρεσιών του ανήκει σχεδόν αποκλειστικά σε όποιον καθορίζει το πλαίσιο λειτουργίας του δημοσίου τομέα, στις πολιτικές δυνάμεις, τις κυβερνήσεις, την Βουλή.