Η θυσία της αγέλης

Τώρα που κοπάζει ο πανηγυρικός του «είμαστε ακόμα ζωντανοί», ας βάλουμε τα πράγματα στην κλίμακα τους, για να δούμε τι μας περιμένει. Δεν είμαστε ούτε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε κάτι σαν τον covid19 (δεν είναι αντιμετώπιση το κλείδωμα για την αποφυγή περιστατικών), ούτε οι καλύτεροι της Ευρώπης, ό,τι κι αν λέει επί πτωμάτων ο Πρωθυπουργός σε κάθε ευκαιρία. Κάθε άλλο. Και τώρα που πέρασε η φάση της καλής τύχης, μπαίνουμε στην επόμενη, της θυσίας της αγέλης.

Κοιτώντας την απεικόνιση των κρουσμάτων στο χάρτη, βλέπουμε πως έχουμε τα περισσότερα κρούσματα στα Βαλκάνια, αλλά μακράν λιγότερα της δυτικής Ευρώπης. Ο ιός, χτύπησε αλύπητα τις ανοικτές χώρες, αυτές που υποδέχονται καθημερινά ορδές επισκεπτών - τουριστών και εργαζομένων - από όλες τις γωνιές του πλανήτη. Η Ελλάδα είχε τα περισσότερα κρούσματα στην περιοχή ως η ανοιχτότερη χώρα των Βαλκανίων, ενώ συγχρόνως προστατεύθηκε από την κλίμακα των κρουσμάτων που είδαμε στη δυτική Ευρώπη, αφού το ξέσπασμα του ιού απείχε χρονικά κάθε τουριστικής δραστηριότητας. 

Κάθε σύγκριση της Ελλάδας με τις χώρες της Δύσης είναι παρελκυστική και καλό θα είναι να μην παρασυρόμαστε από τέτοιες ρητορικές σε ένα αίσθημα ψευδούς ασφάλειας, πως υπάρχει μία ετοιμότητα, ή ένας μηχανισμός που μπορεί να κάνει θαύματα. Η αυτοθυσία των ανθρώπων του ΕΣΥ, δεν είναι μηχανισμός. Αν υπήρχε ικανοποιητικός μηχανισμός, δεν θα χρειαζόταν τόση αυτοθυσία για τόσο λίγα κρούσματα.

Η υποανάπτυξη της χώρας, με τα αεροπλάνα να φέρνουν μόνο τουρίστες, κι αυτούς για λίγους μήνες το χρόνο, ήταν σωτήρια μέχρι σήμερα, όπως και η ισχυρή και για εβδομάδες πίεση της κοινωνίας για να κλείσουν άμεσα εκκλησιές και σχολεία. Μίας κοινωνίας που κολλημένη κάθε βράδυ στην τηλεόραση παρακολουθούσε τις εκατόμβες νεκρών στην «ούνα-φάτσα-ούνα-ράτσα» Ιταλία. 

Είναι σημαντικό και πρέπει να τονιστεί, πως στην Ελλάδα τα σωτήρια μέτρα ήρθαν από την κοινωνία, με πρώτους τους γονείς παιδιών σε σχολεία που δεν ήθελαν να χάσουν πρόωρα τους δικούς τους γονείς, τα παππουδικά, κάτι που δικαιολογεί και την ευλαβική εφαρμογή των μέτρων. Όπως πρέπει να σημειωθεί η επιστροφή των γυναικών στο σπίτι, υπό όρους ενός πολύ σκοτεινού παρελθόντος.

Το κλείσιμο της οικονομίας, όμως, έχει κόστος και απαιτεί πολιτικές που είναι μακράν αντίθετες στο DNA της Νέας Δημοκρατίας και του Κυριάκου Μητσοτάκη, που θεωρούν πως το νέκταρ της οικονομίας είναι οι δουλειές του κύκλου τους - των φίλων. Θεωρούν πως για να δουλέψει η οικονομία, αρκεί να δοθεί ένας σκασμός λεφτά με χαριστικούς όρους και συνθήκες, σε ανθρώπους... εμπιστοσύνης. Κι όταν η δική τους κοιλιά χορτάσει με το καλό, τότε εργοδότη θέλοντος και καιρού επιτρέποντος, κάτι θα φάνε και οι αποκάτω. 

Μιλάμε για τη Θατσερική προσέγγιση των Trickle Down Economics, σύμφωνα με την οποία ο κόσμος είναι σαν μία στοίβα ποτήρια σαμπάνιας. Όταν γεμίσει το πρώτο ποτήρι με ό,τι δώσει η οικονομία, αυτό θα υπερχειλίσει προς τα κάτω μέχρι να φτάσει στο τελευταίο ποτήρι της πυραμίδας. Ωραίο τρικ για τους γάμους και τα πανηγύρια κάθε λογής, αρκεί το πάνω-πάνω ποτήρι να υπερχειλίσει κάποτε. 

Αν αντί να υπερχειλίσει, μπορεί απλά να μεγαλώνει κατά βούληση συγκεντρώνοντας όλο και περισσότερη σαμπάνια, το μοντέλο καταρρέει. Ο μόνος τρόπος για να ελεγχθεί αυτό το πάνω ποτήρι, είναι η εργατική νομοθεσία και η φορολογία - τα δύο πράγματα που αυτή η κυβέρνηση απεχθάνεται όσο ο διάολος το λιβάνι. Άρα όλη η θεώρηση, είναι ένα φαιδρό ψέμα δεκαετιών, αφού για να πετύχει, απαιτούνται σοσιαλιστικές πολιτικές ελέγχου της αγοράς και όχι νεοφιλελεύθερη απορρύθμιση μεταξύ φίλων - κυβερνόντων και κεφαλαίου.

Στο δίμηνο lockdown, είδαμε μία κυβέρνηση έντρομη μπροστά στο δικό της «Μάτι» να εξαναγκάζεται σε μέτρα από την κοινωνία. Η όποια βοήθεια στους πολίτες δόθηκε με τον όρο πως τα χρήματα θα ωφελούσαν επιχειρήσεις. Το πρώτο επίδομα (800€) ήταν ουσιαστικά έναντι μισθοδοσίας, ενώ το δεύτερο (600€) επιχειρήθηκε να δοθεί μέσω 6 επιχειρηματιών που θα αποκόμιζαν θηριώδη ποσά για το απόλυτο τίποτα. Τα ποσά δεν διευκρινίστηκαν ποτέ, αφού ουδείς χαλάει καρδιές στη χώρα με άβολες ερωτήσεις, ειδικά όταν τα Μέσα έχουν λαμβάνειν μόνο μέχρι το Φθινόπωρο μίνιμουμ 20 εκατομμύρια ευρώ. Δεν ξέρουμε ακόμα πόσα επιπλέον χρήματα θα διατεθούν μέσω της Marketing Greece Α.Ε., της ιδιωτικής «ΜΚΟ» που υποκαθιστά πλέον επισήμως τον ΕΟΤ, με πλήρη αδιαφάνεια για το ποιος, ή το πόσα. Μετά το Φθινόπωρο οι επιχειρηματίες (με ξένα κόλλυβα) θα «ενισχυθούν» εκ νέου.

Είδαμε τέλος την κυβέρνηση να αντιμετωπίζει τη Δημόσια Υγεία ως φιλόπτωχο ταμείο και συγχρόνως μέγα χορηγό των ιδιωτικών ΜΕΘ. Για την κυβέρνηση ήταν θέμα δωρεών η προστασία των ανθρώπων της πρώτης γραμμής, αφού δεν έκανε το παραμικρό για να καλύψει τις ανάγκες σε υλικά προσωπικής προστασίας. Μέχρι να έρθει η δωρεά σε μάσκες μεγάλου ιδρύματος και να δραστηριοποιηθούν η κοινωνία των πολιτών και τα μεγάλα ΑΕΙ, η κυβέρνηση ζύγιζε το πολιτικό κόστος του δογματισμού της, όταν αφενός δεν έβαζε έγκαιρα παραγγελίες υλικού, ενώ συγχρόνως παρακολουθούσε αδρανής την αισχροκέρδεια σε είδη πρώτης ανάγκης, με τον καθ’ύλην υπουργό να μας λέει πως ο τριπλασιασμός στην τιμή των αντισηπτικών ήταν ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης (μέχρι να αναγκαστεί σε κωλοτούμπα). Κατά τα άλλα η σύζυγος του Πρωθυπουργού μας καλούσε σε παλαμάκια από τα μπαλκόνια. 

"... να στήσεις κάλπες", 
ή να διατηρήσεις τη συζήτηση 
και όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά

Είναι προφανές πως μέχρι σήμερα η κυβέρνηση δεν έχει πραγματικά πάρει αποφάσεις για τίποτα. Οδηγήθηκε από τους πολίτες και τις διεθνείς πρακτικές σε μία οδό, που ουδέποτε θα επέλεγε η ίδια, ενώ οι ξένες αναφορές περί ελληνικού θαύματος, λυπάμαι, αλλά πολλές φορές γίνονται για να αναδείξουν το οξύμωρο, προς κυβερνήσεις που δεν άκουσαν τους πολίτες, ή τους ειδικούς. Δεν μπορεί να εξαρτάται η «γνωμοδότηση των ειδικών» για τις μάσκες αναλόγως επιχειρηματικών κινήσεων, ούτε μπορεί να καθοριστεί το αν θα ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία από εκλογικούς σχεδιασμούς ή την αιτιολόγηση καταβολής διδάκτρων στα ιδιωτικά.

Η κυβέρνηση θα κληθεί να αποδείξει τη στόφα της από την ερχόμενη εβδομάδα και τα σημάδια είναι ήδη απογοητευτικά. Πρέπει να καταλάβει πως δεν μπορεί να πατάει σε δύο βάρκες, γιατί στο τέλος θα ζαλιστεί ακόμα και ο έρμος ο Άρης Πορτοσάλτε και θα καταλήξει στη θάλασσα της ανυποληψίας. Σήμερα το πρωί, ελλείψει άλλων επιχειρημάτων, ο φιλοκυβερνητικός τηλεβόας έφτασε σε σημείο να πει πως πρέπει να παραδειγματιστούμε από τον Ντόναλντ Τραμπ και τις δικές του παρεμβάσεις στη διελκυστίνδα οικονομίας-υγείας, υπέρ της οικονομίας. 

Δεν γίνονται όλα σε αυτή τη ζωή, κ. Μητσοτάκη, όσο Μεσσίας κι αν αισθάνεται ο καθένας στο μικροκλίμα της αυλής του.

Γιατί χαίρεται ο κ. Σταϊκούρας;

Αν οι χώρες του Νότου αποφάσιζαν πως δεν βγαίνουν, πως οι Γερμανοί έχουν δίκιο στην κριτική τους και ζητούσαν από τη Γερμανία να προσχωρήσουν ως κρατίδια, η Γερμανία θα τις απέρριπτε, για τον πολύ απλό λόγο πως στο σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως έχει, κάποιος πρέπει να χάσει για να μπορεί να κερδίζει όσο κερδίζει η κατά τα άλλα ενάρετη Γερμανία. 

Ο εθνοκεντρισμός της Γερμανίας αποτυπώθηκε αρνητικά και σε όσα ανακοινώθηκαν μετά το τελευταίο Eurogroup. Απορία προκαλεί πως ο Έλληνας υπουργός των Οικονομικών χαρακτήρισε «ικανοποιητική» αυτή την επιβολή των Γερμανικών θέσεων στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης. 

Μιλάμε για τον Σταύρο Σταϊκούρα, τον άνθρωπο που κι αυτός με τη σειρά του έβαλε το κάρο μπροστά από το μουλάρι, όταν χάριν στενής κομματικής και προσωποκεντρικής αφήγησης επιμένει δημοσίως πως η αποκάλυψη για το έλλειμμα του 2009 ήταν μία συνωμοσία εναντίον του Κώστα Καραμανλή και άρα πως η ελληνική κρίση ήτανε μεθοδευμένη. 

Άραγε, δεν ήταν σαφές για τον Έλληνα ΥΠΟΙΚ πως αυτές οι αποφάσεις θα διευρύνουν περαιτέρω τις ανισορροπίες μέσα στην Ευρωζώνη, αλλά και την Ένωση συνολικά; Ή μήπως το προσπέρασε με την ίδια ευκολία που προσπέρασε το ζήτημα της προστασίας της πρώτης κατοικίας (ακόμα δεν έχει απαντήσει αν το ζήτησε στο eurogroup, ή αν σώπασε για να φύγουν όλοι… «ικανοποιημένοι»), γιατί έχει άλλες προτεραιότητες;

Εν μέσω πανδημίας, όπως έγινε στην κρίση του ’08 και μετά του ’10, σε διαφορετικές κλίμακες κάθε φορά, ο κόσμος χωρίζεται σε όσους θα αγοράσουν και όσους θα πουλήσουν - από διεθνείς εταιρικούς κολοσσούς, μέχρι απλούς πολίτες. Σε αυτή τη μάχη ισχύος, θα μετέχουν και κράτη (ενισχύσεις/κρατικοποιήσεις) προκειμένου να ισχυροποιήσουν τη θέση τους.

Για την Κίνα τα πράγματα είναι απλά. Μία χώρα, ένα νόμισμα... ένα κόμμα. Στην περίπτωση της Γερμανίας, που έχει ανακοινώσει πως θα μετέχει σε αυτή τη διελκυστίνδα, τα πράγματα όφειλαν να είναι πολύ πιο σύνθετα, δεδομένης της δεσπόζουσας θέσης της στην ΕΕ και κυρίως την Ευρωζώνη. Η Γερμανία, όμως, μοιάζει να μην αναγνωρίζει καμία πολυπλοκότητα που να πηγάζει από τη συμμετοχή της στην ΕΕ, όπως δεν αναγνώρισε κανένα τέτοιο δίλημμα στις δύο κρίσεις που προηγήθηκαν τα τελευταία 12 χρόνια. 

Πολλοί ακραιφνείς ευρωπαϊστές νομίζαμε πως η στάση της Γερμανίας στην Ελληνική κρίση ήταν συντηρητική, αρτηριοσκληρωτική ή μπορεί και ηλίθια, όταν επέτεινε την κρίση αντί να την τελειώσει προτού αυτή φουντώσει. Σήμερα, χωρίς τις αξιολογικές κρίσεις του παρελθόντος (δεν φταίει όποιος έπιασε τον ιό) βλέπει πως η Γερμανία προτίθεται να κυνηγήσει με κρατικό χρήμα να ισχυροποιήσει τη Γερμανία μέσα στην Ένωση και τον κόσμο, ακόμα και εις βάρος του συνόλου της Ένωσης. Κι αυτό, ρίχνει ένα νέο φως στις επιλογές του παρελθόντος.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Γερμανία αντιμετωπίζεται ως πηγή συσσώρευσης πλεονασμάτων και διεύρυνσης της πολιτικής της ισχύος - αλλιώς μιλάει με την Καγκελαρία ο Πρόεδρος των ΗΠΑ όταν η Γερμανία να ηγείται της ΕΕ και πολύ διαφορετικά θα την αντιμετώπιζε ως μία χώρα μόνη. Όταν κάτσει η στραβή, όμως, δεν υπάρχει Ένωση αλλά μόνο εθνικές προτεραιότητες. Μονά-ζυγά δικά της.

Το 2010, δεν ήταν ηλίθιοι, δεν έκαναν λάθος. Αυτό που συγκάλυψαν με ασυναρτησίες που επαναλαμβάνονται και σήμερα περί «ηθικού κινδύνου» (moral hazzard) ήταν πως είδαν ένα μονοπάτι κόλασης για όσους βάφτισαν «τεμπέληδες του Νότου» και PIIGS, που θα οδηγούσε στη δική τους ισχυροποίηση. 

Πώς αλλιώς δικαιολογούνται αυστηρά μέτρα για την Ελληνική οικονομία, την ώρα που παράλληλα την αποδυναμώνεις με την άκρατη υποδοχή Ελληνικών καταθέσεων στις Γερμανικές τράπεζες, για να καταλήξει ο «μηχανισμός βασανιστηρίων» (όπως βάφτισε προχθές ο Heiko Maas την Τρόικα) να ζητήσει ανακεφαλαίωση των τραπεζών από τον Ελληνικό λαό; Δεν βγάζει νόημα. 

Η βαθιά ανηθικότητα του θεωρήματος περί «ηθικού κινδύνου» που πρότασσαν απέναντι σε κάθε έκκληση για Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, συγκαλύφτηκε με αξιολογικές κρίσεις για Ζορμπάδες και PIIGS, κρίσεις ενάντια σε λαούς, κάτι που πυροδότησε όπως ήταν αναμενόμενο, έναν κύκλο ανόδου μίας ακροδεξιάς που διαχρονικά τρεφόταν από τέτοιες θέσεις.

Με αυτές τις προτεραιότητες καταλήξαμε στο χαρτζιλίκι των 500 δισεκατομμυρίων της συμφωνίας που ο κ. Σταϊκούρας βρήκε ικανοποιητική. Το ποσό αυτό δεν αντιστοιχεί ούτε στο 1/4 των αναγκών της ΕΕ, αν συγκρίνει κανείς τα μεγέθη της οικονομίας των ΗΠΑ (22τρισ.$) και της ΕΕ (18τρισ.€), με τις ΗΠΑ να διαθέτουν 2000 δισεκατομμύρια σε αυτή τη μάχη ή το 9% της οικονομίας τους, απέναντι σε ένα διστακτικό 2,7%. 

Η δική μας «Καλιφόρνια» δεν επέτρεψε Ευρωομόλογο, για να μην μεταβληθεί η δική της ισχύς, που θέλει να χρησιμοποιήσει για τη διεύρυνση ενός μοντέλου που καταδεικνύεται στην αυτοκινητοβιομηχανία, όπου οι μισές μάρκες ανήκουν πλέον σε έναν από τους 3 Γερμανικούς κολοσσούς. Όταν πρόκειται για τη Γερμανία δεν υπάρχει ούτε έλεγχος πλεονασμάτων, ούτε Επιτροπή Ανταγωνισμού, ούτε ζήτημα κρατικών ενισχύσεων.

Τι από αυτά δεν κατάλαβε ο κ. Σταϊκούρας και η κυβέρνηση του κ, Μητσοτάκη και είναι τόσο ικανοποιημένοι; Ποιες είναι οι προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης, που τους επιτρέπουν να αρκούνται σε όσα εξαγγέλθηκαν; Υπάρχει μεσοπρόθεσμος οικονομικός προγραμματισμός και με τι προβλέψεις για την κοινωνία; Αν υπάρχει γιατί δεν μας ανακοινώνεται, αλλά εξαντλούμαστε σε ανούσιες αξιολογικές κρίσεις για τους πολίτες, στο αν περπατούν στη Νέα Παραλία Θεσσαλονίκης, σε διαγγέλματα παροχών και πρωθυπουργικά καλέσματα για χειροκρότημα όσων μέχρι χθες ήταν στο στόχαστρο; 

Η κυβέρνηση μοιάζει να έχει αντιγράψει κάτι από το Γερμανικό τρόπο διαχείρισης κρίσεων: προτάσσει το (ψευτο)ηθικό, για να αποκρύψει το πραγματικό. Αλήθεια, έως πότε θα νομοθετεί με ΠΝΠ και τροπολογίες; Πόσα ακόμα νομοσχέδια θα κατεβάσει ως κατεπείγοντα για να μην περάσουν από διαβούλευση; Γιατί δεν εφαρμόζει την τεχνολογία που χαίρει ο Πρωθυπουργός καθημερινά, της τηλεδιάσκεψης, για τις Επιτροπές και τις συνεδριάσεις της Βουλής, αλλά εξαντλείται στη νέα οπερέτα Βαρουφάκη. Ως πότε θα είναι ουσιαστικά κλειστή η Βουλή και γιατί; Μήπως γιατί το τάχα νέο δόγμα ανάπτυξης θα είναι το γνωστό, όσο και αποτυχημένο, από τα πάνω προς τα κάτω: φοροαπαλλαγές και χρήμα για τους λίγους, με την ευχή πως κάτι θα στάξει προς τα κάτω, σε μία νέα εκδοχή των καταστροφικών Trickle Down Economics;

Το πιο καίριο ερώτημα ίσως είναι για πόσο ακόμα οι πολίτες θα παραμένουν απαθείς δέκτες «θετικών ειδήσεων» που τελικά τους θάβουν;

Μετρολογία σε έγκλειστους

Τις τελευταίες μέρες, πρωθυπουργός και κυβέρνηση αναγκάστηκαν να παραδεχτούν πως οι πολίτες στην πλειονότητα τους έδειξαν υπευθυνότητα σε ό,τι αφορά την επιδημία του κορονοϊού. 

Η παραδοχή τους αυτή, όμως, δεν κατέστη ικανή για να ανακόψει τις επιπλήξεις και την αμετροεπή μετρολογία που μάλλον επιστρατεύεται για να καλυφθούν κενά της διακυβέρνησης και θωράκιση της από κάθε μελλοντική κριτική: «εμείς είχαμε πάρει μέτρα, αλλά εσείς δεν ακούγατε».

Όπως «δεν ακούνε» για παράδειγμα οι συνταξιούχοι μπροστά από τις τράπεζες, οπότε αβάντι ο ηλικιακός ρατσισμός και οι αξιολογικές κρίσεις απέναντι σε όσους αναγκαστικά βρέθηκαν με εύλογη αγωνία σε κάποια ουρά. 

Οι σχολιαστές των Μέσων και οι κυβερνητικές ομιλούσες κεφαλές δεν έχουν ακούσει πως με ευθύνη των δεύτερων πληρώνονται όλες οι συντάξεις την ίδια μέρα, όταν κάλλιστα θα μπορούσαν να αποδίδονται σε 5 διαφορετικές ομάδες, από Δευτέρα έως Παρασκευή, σπάζοντας το φορτίο στις ουρές στο 1/5^ο. Όπως δεν γνωρίζουν πως οι προθεσμίες λήγουν όλες μαζί την ίδια μέρα που αποδίδονται οι συντάξεις προκαλώντας περαιτέρω συνωστισμό.

Πόσο δύσκολο είναι να επανασχεδιαστεί ο τρόπος πληρωμών, με αλφαβητική κατάτμηση; Τι απέγινε εκείνη η πρωθυπουργική εξαγγελία για την ελαστικοποίηση όλων των προθεσμιών; Κανείς δεν μιλάει για αυτά, ενώ οι δημοσκοπήσεις συμπληρώνουν και το τελευταίο κενό απραξίας της διακυβέρνησης. Σύμφωνα με το τελευταίο επικοινωνιακό αφήγημα, δεν χρειάζεται να έχουν μάσκες οι νοσηλευτές - αρκεί να εμφανιστεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε διάγγελμα λέγοντας πως αναγνωρίζει πως θα έπρεπε να έχουν μάσκες οι νοσηλευτές. Τέλος συζήτησης.

Οι σχολιαστές που ξεχνούν ακόμα και τα αυτονόητα, αντί να κάνουν τις αυτονόητες ερωτήσεις, ακολουθούν την ποδοσφαιρική γραμμή Χαρδαλιά, με κοινωνικό αυτοματισμό,  αξιολογικές κρίσεις και μετρολογία υπό μορφή επίπληξης σε ανήλικο, από κακοποιητικό, φαλλοκράτη, γονιό. 

Δεν υπάρχει δικαιολογία για τέτοιες οχλήσεις και κατσάδα, ειδικά υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες οικονομικής ανασφάλειας και προσωπικού εγκλεισμού.

Αν χρειάζονται νέα μέτρα, ας εξηγήσουν το λόγο και ας τα πάρουν.

Αν επαρκούν ως έχουν, ας φροντίσουν για την εφαρμογή τους, με τα εργαλεία που τους παρέχει η πολιτεία. 

Να τελειώνει, όμως, η παρέλαση στελεχών και υπουργών με τις μαργαρίτες στο χέρι: «θα πάρουμε μέτρα, δεν θα πάρουμε μέτρα, θα τα πάρουμε, δεν θα τα πάρουμε, θα τα πάρουμε, δεν θα τα πάρουμε…». 

Γιατί αυτοί μπορεί να μην παίρνουν τελικά νέα μέτρα, αλλά όλο και περισσότεροι, όσοι είναι 3 εβδομάδες μέσα χωρίς πήγαινε-έλα και selfies, υφυπουργέ μας, έχουν αρχίσει να τα παίρνουν στο κρανίο. 

Εκκενώστε τις οθόνες μας και πηγαίντε να κάνετε τη δουλειά σας - ένας Θεός ξέρει πόση σας περιμένει. 

Και κάτι τελευταίο. 

Μην ξαναφέρετε αυτές τις κυρίες της καλής κοινωνίας που νομίζουν πως όλοι έχουν υπολογιστή, ίντερνετ, σχετικές δεξιότητες και γενικότερα κάνουν μία τριφηλή ζωή, γιατί έτσι είδαν στον κύκλο τους. Ζουν σε μία χώρα που σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ (σε μελέτη που δημοσίευσε ο ΣΕΒ) το 67% των πολιτών δεν έχει κουμπαρά ούτε ένα χιλιάρικο για να αντιμετωπίσει κάτι απρόβλεπτο, φλερτάροντας ή ευρισκόμενο κάτω από το όριο της φτώχειας. Πολλοί από αυτούς δε, είναι οι «αγνώστου εργασιακής σχέσης» που μας είπε ο κ. Σκυλακάκης, που θα αφεθούν χωρίς κορονοδεκάρα. Λίγη εγκράτεια δεν βλάπτει.