Η γραπτή εισήγηση μου για τη συζήτηση της ολομέλειας στο συνεδρίου της 25ης Μαΐου, ως κείμενο βάσης για τη συζήτηση. Η προφορική μου εισήγηση ελπίζω να ανέβει κάποια στιγμή στο youtube της Δράσης, οπότε και θα την ανεβάσω εδώ, σε δεύτερο χρόνο.
Ο ρόλος του κράτους είναι πρωτίστως αυτός της προστασίας. Το τι ορίζει ο καθένας ως προστασία είναι το δια ταύτα της πολιτικής αντιπαράθεσης ανά τους αιώνες, και ίσως είναι καιρός εν μέσω κρίσης, να επαναπροσδιορίσουμε το ελάχιστο δυνατό (αυτό χωρίς το οποίο δεν υπάρχει λόγος ύπαρξης κράτους), και το επιθυμητό στη βάση μίας νέας συμφωνίας.
Τα τελευταία χρόνια έχει επικρατήσει το ζήτημα της προστασίας ως ασφάλεια από εξωτερικό ή εσωτερικό εχθρό (τρομοκρατία, πόλεμοι) εις βάρος των δικαιωμάτων πολιτών, εθνοτήτων και μειονοτήτων. Αυτή πρέπει να είναι η νέα ισορροπία που θα πρέπει να αναζητηθεί, αφού είναι βέβαιο ότι μία ανελεύθερη κοινωνία που καταπατάει τους αξιακούς της κανόνες δεν θα μπορέσει ποτέ να προοδεύεσει. Ομοίως και σε ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας (αστυνομία), είτε από πρόσωπα, είτε από θεομηνίες και φυσικά φαινόμενα (πολιτική προστασία, πυροσβεστική κλπ).
Το δεύτερο πεδίο προστασίας είναι αυτό που άπτεται της οικονομικής ανάπτυξης των πολιτών και των κρατών που αυτοί συγκροτούν. Τα προβλήματα και στα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος είναι πλέον γνωστά: η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης από τη μία, και η υπερσυγκέντρωση πλούτου σε ένα πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού από την άλλη δείχνουν το δρόμο για την ανάγκη εξεύρεσης μίας μέσης λύσης, όπου το κράτος θέτει το νομικό πλαίσιο και τα όρια λειτουργίας ούτως ώστε να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν ίσες ευκαιρίες για όλους.
Αυτό θα καθορίσει και το τρίτο πεδίο προστασίας, αυτό του κοινωνικού κράτους που μέσα από τη φορολογία και την αναδιανεμητική πολιτική φροντίζει για την εξασφάλιση των αδυνάτων της κοινωνίας σε ό,τι αφορά την υγεία, τις συντάξεις και την παιδεία.
Στην Ελλάδα της κρίσης αναδεικνύεται καθημερινά η στρέβλωση της έννοιας της προστασίας και συνεπώς του ρόλου του κράτους, είτε πρόκειται για την υπερπροστασία των κεκτημένων κλειστών ομάδων και επαγγελματικών κλάδων, είτε πρόκειται για την ασυλία του μεγάλου κεφαλαίου· από την πλαστή σύνταξη και το κλειστό επάγγελμα, μέχρι την φοροδιαφυγή του μεγάλου κεφαλαίου και των εθνικών προμηθευτών.
Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει ένα σύγχρονο κράτος με όρους οικονομικής βιωσιμότητας και ανοιχτής κοινωνίας είναι η πίστη των πολιτών ότι εξυπηρετεί τους παραπάνω σκοπούς στο βαθμό που του επιτρέπουν οι δυνατότητες του, ως συλλογική έκφραση των προσδοκιών και των ελπίδων του, με όρους ισότητας και ισοπολιτείας. Ειδάλλως, τα κράτη διαλύονται.
Η κατεύθυνση δεν πρέπει να είναι φοβική και αντιδραστική, αλλά προοδευτική και διακριτή από το προηγούμενο καθεστώς της ψευδούς προστασίας που φόρτωνε χρέη στις ερχόμενες γενιές προκειμένου να εξασφαλίσει τους ημέτερους του πολιτικού συστήματος.
Η απάντηση στα παραπάνω ζητήματα δεν είναι μεγαλύτερο ή μικρότερο κράτος, αλλά “ένα άλλο κράτος” που θα υπηρετεί τους παραπάνω σκοπούς και όχι όποιον τυγχάνει να έχει πρόσβαση στην εκάστοτε διακυβέρνηση. Θα είναι εκ των πραγμάτων μικρότερο, επιτελικό, στραμμένο προς την κοινωνία, με το βάρος στις κάθετες και αποκεντρωμένες δομές εκπλήρωσης σκοπού, αντί της εσωστρέφειας και της γραφειοκρατίας που έχει πνίξει κάθε ευκαιρία χάριν ενός αυτοτροφοδοτούμενου και αυτοαναφορικού Λεβιάθαν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου