26.11.09

Περί βίας



Είναι βία το ενδεχόμενο βίας; Ίσως. Αν όχι, είναι σίγουρα ο προθάλαμός της και ως τέτοιος έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά.


Χθες ήμουν σε μία εκδήλωση στην Νομική Αθηνών, με θέμα:
"Νοέμβριος '73 - Δεκέμβριος '08: Η κουλτούρα της πολιτικής Βίας", που διοργάνωνε ο μη-κομματικός φοιτητικός όμιλος ΦΟΠΠ. Ομιλητές οι κ.κ. Ολύμπιος Δαφέρμος, Πάσχος Μανδραβέλης και Δημήτρης Ψυχογιός.



Οι τοποθετήσεις τους, όσο διαφορετικές κι αν ήταν, συναντήθηκαν στην καταδίκη της βίας σε συνθήκες δημοκρατίας, από όπου κι αν προέρχεται.
Η ερώτηση, που δεν πρόλαβα να κάνω, είναι αν η βία είναι το τέλος της λογικής. Αν η απουσία του Λόγου είναι απαραίτητη συνθήκη για την άσκηση βίας, την προσπάθεια επιβολής με φυσικά μέσα και όχι την πειθώ. Οι αντιφάσεις στις οποίες πέφτει ο προστάτης-φονιάς ή ο εξουσιαστής-αντιεξουσιαστής μόνο ως έλλειμμα λογικής μπορούν να εκληφθούν. Ένα έλλειμμα που συναντάμε πάρα πολλές φορές και στον διάλογο για την βία και ίσως να φέρει και κάποιες ευθύνες...


Υπάρχει συσχετισμός δυνάμεων (σχέσεις εξουσίας) σχεδόν παντού. Προκειμένου να συνυπάρχουμε έχουμε επιλέξει την δημοκρατία, όπου τον τελικό λόγο έχει η πλειοψηφία, πάντα σεβόμενη τα ατομικά δικαιώματα. Η διαφωνία θεμιτή, εκτός κι αν αποκτήσει φυσικές συνέπειες: χαστούκια, γκαζάκια, πυροβολισμούς, ή έστω ένα αυγό, γιατί τότε μιλάμε για βία. Οι χθεσινοβραδινοί επισκέπτες μπλόκαραν τις πόρτες, διάβασαν κάποιο κείμενο που κανείς δεν μπόρεσε να ακούσει μέσα στον ξαφνικό χαμό, έσκασαν δυο αυγά στην κεφαλή του Μανδραβέλη, και τέλος. Δεν τους ενδιέφερε να ακουστούν ή να πείσουν κάποιον από το ακροατήριο με επιχειρήματα, αλλά να τραμπουκίσουν.


Είναι υπερασπιστές της δημοκρατίας;


Δεν νοείται βίαιος δημοκράτης σε συνθήκες δημοκρατίας. Κι αυτό ισχύει τόσο για το κράτος, όσο και για τον πολίτη. Αν για κάθε περίπτωση παραβίασης αυτής της αρχής είμαστε έτοιμοι να ακυρώσουμε το πολίτευμα δεν θα πάμε πουθενά. Αν καταλυθεί το πολίτευμα, φυσικά οφείλουμε να δράσουμε για την επαναφορά του και με αντι-βία. Αλλά εδώ δεν είναι η περίπτωση.
Τα ποσοστά συμμετοχής στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές είναι ικανό αντεπιχείρημα σε όποιον προσπαθεί να με πείσει ότι ζούμε σε συνθήκες άτυπης δικτατορίας. Θα συμφωνήσω με τις περισσότερες κριτικές για τους διεφθαρμένους πολιτευτές, τις ασύδοτες τράπεζες, τα καρτέλ των τροφίμων και των στρατιωτικών εξοπλισμών, αλλά τίποτα από αυτά δεν συνιστά κατάλυση. Είναι θέματα προς επίλυση, μέσα από νόμιμες διαδικασίες και δράσεις, γιατί αυτό έχουμε συμφωνήσει.


Αν η πλειοψηφία κάποτε αποφασίσει ότι η δημοκρατία δεν λειτουργεί και διαλέξει να επανέλθει στην πρότερη κατάσταση της ζούγκλας, παρακαλώ να ειδοποιηθώ εγκαίρως για να εξοπλιστώ καταλλήλως με το σημαιοστολισμένο καδρόνι μου (ΠΑΜΕ), μερικές χύτρες (Πυρήνες της Κακιάς Ώρας), ίσως και κανένα Καλάσνικοφ (γενικώς). Μέχρι τότε όμως, μην μου την μέρα τάραττε με τις αηδίες σας. Είσαι αντιεξουσιαστής; Καλά κάνεις. Αλλά μην μου λες ότι το παλεύεις για την πλειοψηφία, γιατί η πλειοψηφία θα διαφωνήσει μαζί σου. Είσαι μία μειοψηφία που προσπαθεί να επιβληθεί. Για να ξέρουμε τι λέμε.




Υ.Γ.1: Στο κακόγουστο επεισόδιο οι παρευρισκόμενοι φοιτητές αντέδρασαν εξαιρετικά. Αντιστάθηκαν με Δύναμη [Arrendt], σύσσωμοι, ζητώντας την δημοκρατική συμμετοχή των επισκεπτών, ή την αποχώρηση τους. Αυτή για μένα ήταν η καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση. Κρίμα που δεν είχαμε την ψυχραιμία να ολοκληρώσουμε την συζήτηση στο δικό μας χρόνο και όχι σε αυτόν που μας επέβαλαν οι "σύντροφοι". Έτσι κι αλλιώς είχαν αποχωρίσει πλέον. Η α-Δυναμία τους απέναντι σε αυτούς τους φοιτητές, ήταν πρόδηλη. Αυγο-δίκησαν και έφυγαν, πιο θυμωμένοι και απογοητευμένοι από όσο ήταν όταν ήρθαν.


Υ.Γ.2 (προς την ΑΚ): Η Νομική σχολή είναι δημόσιο κτίριο/χώρος και απ' όσο θυμάμαι υπάρχει ελευθερία του λόγου. Μία ελευθερία που υπερασπίζεται και ο χθεσινός στόχος σας, ακόμα κι αν πρόκειται για το απεχθές σε εκείνον Indymedia [22.11.09].

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Έτσι όπως τα γράφεις είναι... Διάβασα για το περιστατικό στο protagon.gr κι έφριξα... αυτό που δεν κατάλαβα είναι γιατί ο Μανδραβέλης ήταν ο στόχος τους, αλλά διαβάζοντας και το δικό σου σχόλιο υποθέτω ότι έχει σχέση με το indymedia... είναι έτσι;

priorknowledge

constantinos alexacos είπε...

Απ όσο κατάλαβα, διαφωνούν με τις απόψεις του...

Ανώνυμος είπε...

1on η ΑΚ δεν είχε σχέση με το συμβάν απ'όσο κατάφερα να μάθω

2ον ξαναδιάβασε το Πως κι έτσι που γράφεις δίπλα και έλα ξαναπές οτι δεν καταλαβαίνεις όσους δεν είναι απαραίτητα στο πλευρό της δημοκρατίας, την αντιμετωπίζουν σαν κεκαλυμένη δικτατορία και θεωρούν οτι κάνουν αντι-βία. Δεν τους υπερασπίζομαι - διαφωνώ μαζί τους αλλά ας μην είμαστε τόσο απλοικοί. Ο Πάσχος σκοπίμως κατά τη γνώμη μου κρατάει τη συζήτηση σε αυτό το επίπεδο. Εχει να κάνει με την πολιτική του οπτική.

Υπάρχουν - σύμφωνα με τον Μποτριγιάρ δυο καταστατικές μορφές βίας και μια μορφή μετα-βίας. Πρώτη η βία της επιβολής της εξουσίας. Δεύτερη η βία της κριτικής και της εξέγερσης σε αυτή την επιβολή. Τρίτη η μεταβία της κατασκευασμένης συναίνεσης, η βία των εικόνων. Η βία (πόλεμος) ως μέσο είναι συνέχεια της πολιτικής (Κλαούζεβιτς) και προκύπτει απο την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης (Εγκελς). Το κράτος είναι μηχανισμός βίας στα χέρια της άρχουσας τάξης (Μάρξ). Ολα τα παραπάνω υποστηρίζουν το έλλογο της βίαιης έκφρασης. Η βία ως μέσο όμως είναι το μήνυμα (Μακλούαν) και διασπείρεται με χαρακτηριστικά ιού στην κοινωνία (Μποτριγιάρ) - αλλάζει τις συνθήκες διεξαγωγής του διαλόγου. Δεν υπάρχουν επαρκείς εννοιλογήσεις και ερμηνείες της βίας, όμως η ερώτηση αν είναι το τέλος της λογικής, όσο κι αν είναι κατανοητή σε ψυχολογικό επίπεδο, όπως τη διατυπώνεις εμπεριέχει πολιτική θέση και καταργεί την ίδια την ερωτηση. Δεν νομίζω πως το πάνελ αυτό θα μπορούσε να σου απαντήσει σε κάθε περίπτωση. Αν χρειάζεσαι σχετική βιβλιογραφία, πές να σου στείλω

constantinos alexacos είπε...

1. Αν δεν ήταν της Α/Κ, οι επισκέπτες είπαν ψέμματα. Ήμουν εκεί και αυτή ήταν η σύσταση τους (τους άκουσα ο ίδιος).

2. Τώρα ο καθένας μπορεί να θεωρεί ότι θέλει, για όποιον/ότι θέλει. Αλλά δεν μπορεί επ' ουδενί να χρησιμοποιεί βία (ή έστω την απειλή βίας) επειδή "γνωρίζει καλύτερα από τα πρόβατα/νοικοκυραίους". Μπορεί να συμφωνώ με τις θέσεις, αλλά η όποια προσπάθεια επιβολής είναι Σταλινισμός του κερατά. Δεν υπάρχουν θέσφατα που να δικαιολογούν τέτοιες δράσεις. Έπρεπε να είναι σαφές πια.
Αλλι'ως είναι δικαιολογημένο και το κράτος να επαναφέρει την θανατική ποινή, μέχρι να σταματησουν να υπάρχουν φονιάδες. Με άλλα λόγια, ή αποδεχόμαστε κάποιους κανόνες, ή να πάρουμε ΟΛΟΙ τα όπλα - οχι μόνο οι μισοί. Κι όποιος κερδίσει.

Τέλος, μια ερώτηση μπορεί να περιέχει θέση.

Ανώνυμος είπε...

Μποντριγιάρ, όχι Μποτριγιάρ. Και δεν είναι αξίωμα οι περί βίας θεωρίες του Ζαν Μποντριγιάρ, ούτε έχει νόημα να κάνουμε ένα τουρλουμπούκι τσιτάτων διαφόρων στοχαστών. Η βία προκύπτει από την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης; Και άρα θα άξιζε να επιστρέψουμε στην προ-βιομηχανική εποχή; Ούτε λόγος! Η Δύση διανύεει τη λιγότερο βίαιη περίοδο στην ιστορία της. Και ο κόσμος όλος, for that matter. Και αυτό είναι γεγονός. Εκτός βέβαια αν εννοείτε βία τη βία των εικόνων...Κάποιοι θεωρούμε βία άλλα πράγματα που πονάνε, από μια σφαλιάρα έως μια σφαίρα.

Ανώνυμος είπε...

oh well ... μάλλον παρεξηγήθηκε το ύφος μου. Οχι δεν είναι αξίωμα οι θεωρίες του Μποτριγιάρ, ούτε καν της Αρεντ που είναι οτι πιο σταθερό έχουμε και υποστηρίζει την εργαλειακή φύση της βίας (άρα έλλογη) - απο τα λίγα που είμαι κι εγώ σε θέση να γνωρίζω. Το ζήτημα είναι ανοικτό και φαντάζομαι πως όσοι ξαναδιαβάζουν φρόυντ και Λακάν θα γραψουν στο μέλλον σχετικά καινούργια και ενδιαφέροντα πράγματα. Οι παραπομπές εδώ παρατίθενται εν ειδει αναφορών για περαιτέρω διάβασμα. Αν έχετε κι άλλες στείλτε γιατί με ενδιαφέρει το θέμα. Τώρα για να μην κολάμε (που είναι και πανεύκολο στα blogs) δεν θα προχωρήσω στην ερμηνεια γεγονότων στα οποία δεν ήμουν παρών, θα πώ μόνο οτι περιμένω απο τον Πάσχο μια τέτοια θέση (τραβάμε κόκκινη γραμμή ανοχής και επιβάλουμε το νόμο, τα υπόλοιπα είναι για πανεπιστημιακούς μόνο). Αυτό είναι ο συντηρητισμός. Κατά τη γνώμη μου οποιοσδήποτε βρίσκεται απο τη Σοσσιαλδημοκρατία και πέρα παιδεύει λίγο παραπάνω τα κοινωνικά φαινόμενα και τις εκφράσεις τους.
-Οι κανόνες υπάρχουν για να αναθεωρούνται. Είναι οι ίδιοι θεωρητικά μια μορφή βίας απο την πλευρά της εξουσίας. Προφανώς θέλουμε να γίνεται διαλεκτικά, δημοκρατικά αυτό και οχι με αυγά μολότωφ και σφαλιάρες, αλλά δεν αντιπροτείνουμε τα όπλα εις απάντησιν όπως επεχείρησαν παλιότερα διάφοροι δήθεν φιλελεύθεροι (βαθιά φασίστες). Ο Δογματισμός γενικώς δεν ωφελεί - φαντάζομαι θα συμφωνήσουμε.
-Προφανώς δεν ισχυρίζονται ούτε ο Μάρξ, ούτε ο Εγκελς οτι πρέπει να αρνηθούμε την πρόοοδο - δεν διαβάζεται έτσι το συγκεκριμένο απόφθεγμα.
-Και τέλος ναι νομίζω οτι οι φωτογραφίες της Σάλεχ την περασμένη βδομάδα ήταν μια επίθεση εναντίον της ίδιας, της κυβέρνησης και του γυναικείου ζητήματος. Το ίδιο έγινε κάποτε άλλοτε με την Αυριανή και τις φωτογραφίες της Λιάνη - για να καταλάβετε τι εννοώ
Αυτά και ευχαριστώ για την φιλοξενία

constantinos alexacos είπε...

Όπως και το χαστούκι στη Λιάνη, Ματθαίε.
Αλλά είχαμε συνεννοηθεί και χωρίς την βοήθεια της Δήμητρας.

Τέλος, και για να επιστρέψουμε στο δια ταύτα, αν ο ενικός των μπάτσων που εκφέρεται συνήθως από χαρακτηρισμούς (τύπου Τσόγλανε κλπ) προς όποιον διαδηλώνει είναι μία μορφή βίας, τότε σε παρακαλώ να δεχτείς ότι ένα αυγό δεν είναι "σχολιασμός".
Η απόδειξη είναι απλή: αν απαντούσε ο Πάσχος ή κάποιοι άλλοι από τους παρευρισκομένους, θα μιλούσαμε για ένα τελείως διαφορετικό επεισόδιο σήμερα.

Όταν οι πράξεις μας βασίζονται στην καταπάτηση αρχών που περιμένουμε τους απέναντι να σεβαστούν, κάτι πάει πολύ στραβά... είτε είσαι κράτος, είτε αντι-κράτος.

Υ.Γ.: σε ευχαριστώ για τον διάλογο. Είναι θετικό που δεν παρεμβάλλεται κάποιος χάκερ που διαφωνεί, κατεβάζοντας την σελίδα μου, όπως έγινε εκείνο το βράδυ στην Νομική.

Ανώνυμος είπε...

Ναι τέλοσπάντων θεωρώ οτι το στενεύεις το θεμα, αλλά οκ σου είπα αυτά που πιστεύω. Χάκερ;;; Τι λές θα αποκτούσε φαντασμαγορία, σασπένς το πράγμα. Ισως μας τιμήσουν μια άλλη φορά...

constantinos alexacos είπε...

Φάε τη γλώσσα σου!
Καλημέρα :)

Ανώνυμος είπε...

@ανωνυμος Συγνώμη αυτό μου διέφυγε. Το ιδεολόγημα της γραμμικής προόδου έχει καταρεύσει τουλάχιστον μετά την αποικιοκρατία. Η Δύση ευημερεί πάνω στην δυστυχία των άλλων. Η μεγαλύτερη καταγεγραμένη σφαγή στην ιστορία είναι αυτή της Ρουάντα σε χρόνια που κι οι δυο ήμασταν ζωντανοί. Η δυτική προοδος χρησιμοποιήθηκε για να στηρίξει μια δήθεν ωφέλιμη πολιτισμική κυριαρχία. τρίχες κατσαρές δηλαδή, επιβολή, μίσος, πολέμους και εγκλήματα. Δες τι γίνεται σήμερα στο Κονγκο (μια σφαγή διαρκείας), στην Μέση Ανατολή, στην Ανατολή απο όπου έρχονται πρόσφυγες και μετανάστες.

Translate