Εγκλωβισμένοι

Δεν είναι το τι κάνεις το θέμα, αλλά το γιατί, και το πού θες να πας. Το κρατικό έλλειμμα για παράδειγμα δεν είναι γενικά κακό, όπως δεν είναι γενικά κακός ο δανεισμός μίας επιχείρησης. Το θέμα είναι αν έχεις σχέδιο για τα χρήματα που τραβάς, και ποιά είναι η θέση εκκίνησης σου πριν το κάνεις.

Μπορεί να είναι κακή ιδέα το έλλειμμα για μία υπερχρεωμένη χώρα, αλλά είναι εξίσου κακή ιδέα το να ισοπεδώσεις όσους απαρτίζουν την οικονομία της χώρας, και μαζί την κοινωνία, για να φέρεις πρωτογενές πλεόνασμα αφού ακόμα κι αν τα καταφέρεις δεν θα υπάρχει κανείς την επόμενη μέρα για να επιχειρήσει και να παράξει. Αν δε, έχουν φύγει και όσοι ήταν στην κατάλληλη ηλικία ή είχαν το σθένος ή/και τη μόρφωση για να ξεκινήσουν μία δουλειά, μιλάμε για καταδίκη χωρίς επιστροφή. Το μόνο που μένει είναι η αποικία - ξένα κεφάλαια χωρίς κανένα περιορισμό ή κατεύθυνση. Αν η αγορά πει πως έχει πετρέλαιο στον Αστέρα θα τον τρυπήσουμε, και δεν πα να καίγεται όλη η συζήτηση για το παραλιακό μέτωπο της Αττικής και της Αθήνας. 

Αυτό, φυσικά, δεν κάνει θεμιτό το άλλο άκρο μίας σοβιετίας κρατικού ελέγχου κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας και επιχείρησης. Κάθε άλλο, και δεν χρειάζεται ανάλυση αυτό - το ζούμε και το γνωρίζουμε σε όλη του την παθογένεια. Κρατικός καπιταλισμός, κρατικοδίαιτοι (οικονομικά) φιλελεύθεροι, διαφθορά που βαφτίζεται ‘λύση ανάγκης’, έλλειμμα δικαιοσύνης και τελικά έλλειμμα δημοκρατίας. 

Με τέτοιο έλλειμμα δημοκρατίας, όμως, καμία χώρα δεν αναπτύχθηκε μακροπρόθεσμα γιατί ακυρώνει τους πολίτες. Στερεί από τους πολίτες τη δυνατότητα να σκεφτούν και να δημιουργήσουν κάτι καινούριο, ή κάτι που μπορεί να σταθεί μόνο του - εκτός ‘συστήματος’. Μόνο τρελός θα το επιχειρούσε, και θα αποτύγχανε αφού ο ανταγωνιστής του θα κέρδιζε με αθέμιτα μέσα (από το λάδωμα του εφοριακού μέχρι το λάδωμα πολιτικού). Ο κρατικοδίαιτος καπιταλιστής δεν έχει σαν στόχο την αγορά, αλλά το βουλευτή, το δήμαρχο, το γραμματέα του υπουργείου, τον υπουργό. Εκεί κάνει την πώληση του.

Η πόλωση υπέρ ή κατά του μνημονίου που κεφαλαιοποιεί αυτές τις μέρες ο κύριος Λαζαρίδης, στο όνομα του Πρωθυπουργού που υπηρετεί πιστά εδώ και δεκαετίες, είναι ό,τι πιο άχρηστο υπάρχει σήμερα· και παρελκυστικό. Μνημόνιο είναι το πρωτογενές πλεόνασμα, μνημόνιο είναι η αναγνώριση των ευρωπαϊκών πτυχίων, μνημόνιο είναι το να αξιολογηθούν κάποια στιγμή οι υπάλληλοι στο δημόσιο, μνημόνιο είναι και το να απολυθούν οι λάθος άνθρωποι, με αξιολογήσεις που θα γίνουν σύμφωνα με το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος του υπογράφοντα την απόλυση, και όχι τις ανάγκες της δημόσιας υπηρεσίας.

Είναι κακό, για παράδειγμα, να έχουμε έλλειμμα για να χρηματοδοτήσουμε την Παιδεία ή όχι; Ποιός ξέρει. Το μόνο σίγουρο είναι πως αν κάποιος κατέθετε μία σχετική πρόταση και την πέρναγε από την Τρόικα, τα λεφτά θα κατέληγαν σε συναλλαγή με ψηφοφόρους και όχι στην Παιδεία. Γιατί δεν υπάρχει κανένα σχέδιο που θα λέει πως χρηματοδοτούμε τη Χ δραστηριότητα από την οποία θα ευελπιστούμε το Ψ αποτέλεσμα, σε Ζ χρόνο. Κι ακόμα κι αν κάποιος ανώμαλος καθόταν να το περιγράψει δεν θα το εφάρμοζε κανένας πολιτικός προϊστάμενος - τα λεφτά θα έφευγαν στην περιφέρεια του τάδε και του δείνα για να επανεκλεγεί.

Έτσι, για να μη μακρηγορούμε, σχέδιο στη χώρα δεν υπάρχει. Ξεπούλημα υπάρχει. Διαφθορά υπάρχει. Έλλειμμα δικαιοσύνης και δημοκρατίας, ναι, υπάρχει. Καρεκλοκένταυροι, αυτοί κι αν υπάρχουν. Και ενίοτε καταθέτουν και προτάσεις εμπιστοσύνης για να μαζέψουν λίγο το μαντρί τους - οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος έχουν δεχτεί πληθώρα αμφισβητήσεων εντός των κομμάτων τους το τελευταίο διάστημα. Το τραγικό είναι πως και οι αμφισβητίες τους δεν έχουν σχέδιο. Δεν έχουν καν την επιθυμία να υπάρξει σχέδιο - το δικό τους παιχνίδι παίζουν σε μια ‘πολιτική σκακιέρα’ που ήταν τελικά τάβλι.  Ντόρτια και διπλές, κι ό,τι κάτσει, φτάνει να συνεχίσουν να είναι στα πράγματα και να τους γράψει η εφημερίδα.

Σχέδιο δεν έχουν ούτε οι απέναντι. Ούτε αυτοί έχουν πειστεί πως χρειάζεται - περιμένουν απλά να πέσει η κυβέρνηση μόνη της για να πιάσουν τις καρέκλες και να συνεχίσουν με θέσφατα και ψευτο-διλήμματα. Με μία μόνο διαφορά, σημαντική διαφορά: για την ώρα δείχνουν να σέβονται λίγο παραπάνω τη δημοκρατία. Κι εδώ που είμαστε, αυτό το λες και καλή αρχή· ως προαπαιτούμενο. Αλλά δεν αρκεί σε καμία περίπτωση. Κι όταν το καταλάβουν θα είναι αργά - θα έχει έρθει η ώρα της επόμενης κυβέρνησης...

Αγωνία για την επόμενη εβδομάδα θα έχουν μόνο οι κοινοβουλευτικοί - δεν αφορά την κοινωνία αυτή η γελοιότητα. Οι μεν να μαζέψουν το μαντρί τους ο καθένας, και οι δε μη και γίνει καμία στραβή και αναγκαστούν να ψηφίσουν αυτοί τα νέα μέτρα στον προϋπολογισμό του 2015. Κι η ζωή συνεχίζεται... για αυτούς, και μόνο αυτούς. Χωρίς σχέδιο για τη χώρα, έχοντας σπάσει κάθε χρονικό ρεκόρ κύκλου ύφεσης, παραμένουμε εγκλωβισμένοι.