Επισήμως ταπί κι ακόμα παίζουμε

«Η χώρα είναι στο Ευρώ, αλλά δεν έχει Ευρώ» είχε δηλώσει σε κάποιο πεζοδρόμιο των Βρυξελλών Αυστριακός αξιωματούχος. Είναι συγκλονιστική η αλήθεια της διαπίστωσης.

Οι πολίτες, οι τράπεζες και εσχάτως το κράτος δεν έχουν μία πλέον. Η αντιμεταρρυθμιστική πορεία της προηγούμενης κυβέρνησης, η απραξία της κατόπιν της ήττας των ευρωεκλογών, το μη κλείσιμο της συμφωνίας στο Παρίσι τον Οκτώβριο του ‘14 (όταν ο κ. Χαρδούβελης είχε βρει 900 εκατ. και η Τρόικα του ζητούσε 3 δισ.) και η συνέχιση αυτής της αδράνειας από τη νέα κυβέρνηση έχουν παγώσει την οικονομία. Ξοδεύουμε, ατομικά και συλλογικά, αλλά δεν παράγουμε, δεν εισπράττουμε.

Στο πρώτο εξάμηνο της νέας κυβέρνησης, επανήλθε το grexit ως αποτέλεσμα της «σκληρής (και ανερμάτιστης) διαπραγμάτευσης» του χαμογελαστού ΥΠΟΙΚ. Η προσέγγιση τους ήταν σαφής από τις 8 Φεβρουαρίου, όταν υποδεχτήκαμε τον Πρόεδρο του Eurogroup στην οδό Νίκης, για να τον σεντράρουμε στο τέλος της συνέντευξης τύπου με τον τότε Υπουργό να του αναγγέλλει στον αέρα πως η Τρόικα δε θα ξαναπατήσει το πόδι της στην Ελλάδα. Δεν το είπαμε πριν έρθει, δεν το είπαμε κατά τη διάρκεια της τρίωρης συνεργασίας που προηγήθηκε και σίγουρα περιελάμβανε σχεδιασμό επισκέψεων και κλεισίματος της αξιολόγησης, δεν το είπαμε στο διάδρομο πηγαίνοντας για τη συνέντευξη, δεν το είπαμε στην αρχική μας τοποθέτηση. Του το σκάσαμε σαν μπουγέλο στο τέλος, με χαμόγελο κωλόπαιδου. Εμείς, ο Γιάνης.

Ήταν μεμονωμένο περιστατικό; Όχι. Όλη η διαπραγμάτευση κύλησε με αυτό τον τρόπο και μοιάζει να ήταν κοινή θέση ο μη σεβασμός στους εκπροσώπους των υπολοίπων κρατών και των θεσμών της Ευρώπης και της Ευρωζώνης. Από τον κ. Παππά που «έπαιρνε breakfast» και έστησε Γιούνκερ και Σούλτς όσο εκείνοι περίμεναν τις ελληνικές θέσεις για να κάνουν παρέμβαση υπέρ μας, μέχρι τον ίδιο τον Πρωθυπουργό που τη μία μέρα έπαιζε κεφαλοκλειδώματα με χάχανα στους διαδρόμους των Βρυξελλών με τον Ματτέο Ρέντσι, για να γυρίσει το ίδιο βράδυ στην Αθήνα, να καταγγείλει την Ευρώπη και να κηρύξει δημοψήφισμα με αρνητικό ερώτημα πάνω στις μουτζουρωμένες σημειώσεις των ανθρώπων που μέτραγαν το λογιστικό αποτύπωμα των ελληνικών προτάσεων. Αυτά με τα κοκκινάδια.

Μπορεί κάποιος με τιμιότητα να πει πως αυτή ήταν μία πορεία για την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη και την Ευρώπη; Όχι. Ήταν, αντιθέτως, ένα ανελέητο παιχνίδι άσχετων ως προς τα ευρωπαϊκά και ανεύθυνων ως προς τις επιπτώσεις παικτών, με το μάτι στραμμένο στην ικανοποίηση μίας εξίσου άσχετης και ανεύθυνης ρητορικής πέντε τουλάχιστον ετών, με έντονο το στοιχείο του αντιευρωπαϊκού εθνολαϊκισμού.

Το σχέδιο για παν ενδεχόμενο αποτυχίας της διαπραγμάτευσης δεν το έκανε ο κ. Βαρουφάκης, αλλά η Κομισιόν του κ. Γιούνκερ και το παρέδωσε στον Πρωθυπουργό. Τι θα συμβεί, πώς, πότε, με ποιά σειρά και με πόσα χρήματα θα συνέδραμε η Ευρώπη για να αντιμετωπιστούν τα κορμιά στους δρόμους - η ανθρωπιστική κρίση. Για τις ενδεχόμενες «ερπύστριες» η Ευρώπη δεν είχε σχέδιο. Ούτε κι ο κ. Τσίπρας που μέχρι τότε έπαιζε αμέριμνος. Αλλά κάπου εκεί, οι πληροφορίες λένε με τη συνδρομή Ελλήνων που επαλήθευσαν όσα περιέγραφε η έκθεση της Κομισιόν, ο Πρωθυπουργός άρχισε να προσγειώνεται στην πραγματικότητα που ο ίδιος είχε διαμορφώσει με το επιτελείο του. Καμία «καλή μέρα» δεν ξημέρωσε, ό,τι κι αν έλεγε ο κ. Παππάς στις κάμερες.

Παρόλα αυτά, προχώρησε στο δημοψήφισμα, έκλεισε τις τράπεζες, έβαλε capital controls που δύσκολα θα αρθούν και γονάτισε ολοκληρωτικά το τραπεζικό σύστημα που είχε αναστηλωθεί με πόνο από τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων. Οι τελευταίες καταθέσεις όλων μας στον αέρα, το grexit κυρίαρχο σενάριο και οι πρώην 18 εταίροι μας της Ευρωζώνης εναντίον μας. Η κυβέρνηση προσπάθησε να μας πείσει πως αυτό ήταν εξαιτίας της τίμιας διαπραγμάτευσης για έναν έντιμο συμβιβασμό. Όποιος θέλει να ξεχάσει τις αλλεπάλληλες φορές που προσβάλαμε και εξαπατήσαμε τους εταίρους μας προς τέρψη του «στα τέσσερα» Πάνου, ας το κάνει. Μόνο μην κρατήσει πολλή ώρα το κεφάλι στην άμμο - θα σκάσει.

Στο σήμερα, είμαστε απένταροι, με τα κρατικά αποθεματικά μηδενισμένα, με τις ιδιωτικές καταθέσεις ξεπατωμένες και με τον τότε κύριο διαπραγματευτή να δείχνει με κάθε τρόπο πως το Plan B ήταν το Plan A τους. Αυτό που διέδιδε για πέντε χρόνια από τα κανάλια που σήμερα καταγγέλλουν, το αδιανόητο και τεχνικά αδύνατο σχέδιο της χρεοκοπίας της Ελλάδας εντός Ευρώ. Μέχρι να τους παρουσιαστεί η έκθεση της Κομισιόν και να επαληθευτεί από γηγενείς εδώ, δεν έχουν ΜΙΑ κίνηση τους που να δείχνει πως επιδίωξαν έστω και για μία στιγμή κάτι άλλο.

Το πρώτο αποτέλεσμα είναι πως η τάχα μάχη για ελάφρυνση του χρέους κατέληξε σε νέο χρέος της περί τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό συμβαίνει όταν δεν κυβερνάς, διαταράσσεις ένα σύστημα πληρωμών που δημιουργήθηκε και στηρίχτηκε με τεράστιες θυσίες, χωρίς σχέδιο, αλλά με περισσή μαγκιά.


Το δεύτερο και σοβαρότερο, το θέτω ως ερώτημα, είναι αν υπάρχει δρόμος επιστροφής. Αν μπορεί αυτή η οικονομία πλέον να ανακάμψει με κάποιο τρόπο, με τι χρήματα και τι όρους αφού ουδείς είναι διατεθειμένος ακόμα και σήμερα να αντιμετωπίσει το δομικό πρόβλημα της Ελλάδας κατά μέτωπο. Δεν ξέρω αν θα το ονομάσουν «Ευρώπη δύο ταχυτήτων», ή «Θανάση», αλλά το grexit είναι εδώ. Τα λίγα ευρώ που έχουν μείνει εγκλωβισμένα ελέω capital controls στη χώρα ήδη δεν είναι ισότιμα αυτών που κυκλοφορούν ελεύθερα στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ η  κυβέρνηση δεν έχει πει μία κουβέντα για την παραγωγική ανασυγκρότηση και όσα πρέπει επιτέλους να γίνουν μετά από 7 χρόνια ύφεσης (νέο ρεκόρ). 

Μόνη λύση, η μανιβέλα που τυπώνει ελληνικό χρήμα, η επιστροφή της χώρας στο παρελθόν, με όσο πιο βελούδινο τρόπο γίνεται για να αποφευχθεί το αίμα. Αφού δεν αλλάξαμε, βουλιάξαμε, για να παραφράσω το πραγματικό σύνθημα του 2009. Αυτό που θάφτηκε από την αντίδραση και τα ΜΜΕ που καταστροφικά την στήριξαν μέχρι εδώ.

Όσο για τις αναλύσεις του κάθε Στίγκλιτς για τις ευλογίες της Δραχμής, παραβλέπουν σταθερά δύο απλά, αλλά σημαντικά για εμάς τους Έλληνες δεδομένα: το πρώτο είναι πως οι macro-αναλύσεις τους εκτείνονται πολύ πέρα από το χρονικό προσδόκιμο ζωής ακόμα και των παιδιών μας. Τα όποια ευεργετικά αποτελέσματα, αν έρθουν ποτέ, θα είναι αφότου εμείς και τα παιδιά μας, αν όχι τα εγγόνια μας, έχουμε γίνει τροφή για τα σκουλίκια.

Το δεύτερο, όπως το είχε γράψει και μία γερμανική εφημερίδα, «αν η Ελλάδα μπορούσε να αντιμετωπίσει (ευεργετικά) ένα grexit, δε θα είχε φτάσει να το χρειάζεται». Εδώ υπάρχει θεσμική κατάρρευση - αυτό δείχνει και η αντιμετώπιση της τελευταίας Βαρουφακιάδας με την παραβίαση μίας ανεξάρτητης υπηρεσίας του κράτους, με την υπεξαίρεση του προστατευμένου φορολογικού υλικού, με ένα πολιτικάντικο πρόσχημα περί ελέγχου της κ. Σαββαΐδου από τον Δρ. Σόιμπλε.

Η αποφυγή αυτού του βελούδινου grexit, ή της όποιας άλλης τεχνικής εναλλακτικής που θα μας μετατρέψει σε κράτος-ζόμπι, θα απαιτούσε ή μία ελληνική υπερπροσπάθεια που δεν γίνεται αυτή την ώρα, ή μία απόφαση των υπολοίπων λαών της Ευρώπης πως θα χρηματοδοτήσουν τους Έλληνες για να συνεχίσουμε να ζούμε με όρους ολιγαρχικής δημοκρατίας πέρα από τις δυνατότητες μας. Με Mercedes πίσω από την αυθαίρετη ταβέρνα, να κοροϊδεύουμε το Γερμανό τουρίστα που έχει λεφτά μόνο για χωριάτικη και πατάτες τηγανητές, αφού σύμφωνα με την εθνολαϊκιστική θεώρηση μας, το γερμανικό κράτος υπάρχει μόνο για να μαζεύει το χρήμα από τους Γερμανούς πολίτες και να το χαρίζει στην Ελλάδα.

Όποιος νομίζει πως θα ενδιαφερθεί κανείς για τη μοίρα μας, ας κοιτάξει σε τι κατάσταση βρίσκεται ακόμα η Νότιος Αφρική που τόσο είχε μαζέψει τα φώτα της δημοσιότητας. Ή τις πρώην Γιουγκοσλαβικές δημοκρατίες. Ή τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Αν θέλουμε να βγάλουμε τα μάτια μας, είναι δικαίωμα μας και δε θα μας σταματήσει κανείς. Όση δημοσιότητα κι αν τραβήξει ο όποιος νάρκισσος. Τις ευθύνες των άλλων, τις παθογένειες της ελλιπούς ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και λοιπά, να τις συζητήσουμε αφότου αναγνωρίσουμε τις δικές μας. Αλλιώς είναι αδιέξοδος συμψηφισμός και υπεκφυγή. Έξι μήνες «διαπραγμάτευσης» και δεν κατέβηκε ΕΝΑ νομοσχέδιο που να δείχνει ότι αντιλαμβανόμαστε τα δικά μας σφάλματα, παραλείψεις και δομικά προβλήματα.

Είμαστε και επισήμως ταπί κι ακόμα παίζουμε.