Ευτυχώς το καταψήφισαν #Cyprus #EU

Ευτυχώς δεν χρεοκόπησαν, δεν κατέρρευσαν, δεν βγήκαν από την Ευρωζώνη· ακόμα.

Ήταν ένα κακό σχέδιο. Ακούω τον Richard Quest στο CNN, με το γνωστό ύφος του, να ψάχνει τον "ένοχο", αυτόν που το σχεδίασε. "Κανείς δεν αναλαμβάνει την ευθύνη", καταλήγει.

Πόσο καταστροφική όσο και αστεία έχει καταντήσει η Ευρωζώνη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (αυτή το σχεδίασε με τη σύμφωνη γνώμη των υπολοίπων της Τρόικας - απορώ πως διέφυγε της προσοχής του Quest), και η Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολο της, αρνούμενοι όλοι να προχωρήσουν σε πραγματικές λύσεις. 

Σε κάθε πακέτο, σε κάθε "λύση", σε κάθε σχέδιο ακούμε το ίδιο: "ο διασωθείς είναι η εξαίρεση". Πόσες εξαιρέσεις χωράει αυτή η Ένωση, 63 χρόνια από την πρόταση Schuman (Europe Day - θα την γιορτάσουμε στις 5 Μαΐου), 55 χρόνια από τη Συνθήκη της Ρώμης  και 18 χρόνια μετά το ενιαίο νόμισμα; Όσες δημιουργεί όποιος προσπαθεί να αποφύγει την μεγάλη εικόνα, απαντάει η κοινή λογική. 

Υπάρχει ένα πρόβλημα χρέους σε όλο σχεδόν τον ανεπτυγμένο κόσμο. Κοιτώντας το παρακάτω, κάποιος μπορεί να πει ότι η ανάπτυξη την τελευταία 20ετία ήρθε με δανεισμό - με εξαίρεση τις χώρες που βασίστηκαν στον ορυκτό πλούτο και την ανοχή στη μαζική φτώχεια - καλώς ή κακώς, αυτό έγινε.

Size matters 

Λίγες χώρες μπορούν να επιβιώσουν σε αυτό το περιβάλλον μόνες τους. Όπως δεν μπορούσε να επιβιώσει ακόμα και η πανίσχυρη σήμερα Γερμανία τον αιώνα που πέρασε, και ξεκίνησε δύο κατακτητικούς πολέμους εναντίον των γειτόνων της, πέφτοντας θύμα του λαϊκισμού που δαιμονοποίησε Εβραίους και άλλους για την φτώχεια που ζούσε ο λαός της. 

Το θαύμα της Ευρώπης ήταν ότι αναγνώρισε το τι έγινε, όπως και το γεγονός ότι μπορεί να συμβεί ξανά στο μέλλον. Αυτή ήταν η αρχή του εγχειρήματος της Συμμαχίας του Χάλυβα, που εξελίχθηκε στην σημερινή περίπλοκη και μεγεθυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση. Το κέντρο της Ευρώπης, αυτό που μέχρι χθες ξεκινούσε πολέμους, αποφάσισε ότι δεν θα ξαναζήσουν τέτοιες μέρες οι λαοί της.

Αυτός ήταν ο στόχος. 

Κάνω την αναδρομή, γιατί σήμερα μοιάζει να τον έχουμε ξεχάσει. Εν μέσω της τελευταίας οικονομικής κρίσης μοιάζει να κυριαρχεί ο φόβος και η δαιμονοποίηση, αντί της ψυχραιμίας και της εμπιστοσύνης που έδειξαν οι ίδιοι λαοί 5 χρόνια μετά την λήξη του δεύτερου παγκόσμιου.

Να προλάβω όσους μονεταριστές διαβάζουν τα παραπάνω και χαμογελούν σκεπτόμενοι ότι προσπαθώ να δικαιολογήσω τα ελληνικά ή κυπριακά προβλήματα, όπως κάνει ο κλασικός μπαταχτσής/επαίτης ζητώντας "κατανόηση" και τα λεφτά των άλλων. Κάθε άλλο. Είμαι ο τελευταίος που θα ήθελε συνέχιση της σημερινής πορείας. Το πρόβλημα μου είναι ότι δεν βλέπω καμία λύση να έρχεται σε καιρό ειρήνης με την μορφή κλύσματος.  

Η σημερινή Ένωση δεν συζητάει, δεν συνδυάζει, δεν πείθει. Δεν πείθει καν τις αγορές που ακολουθεί κατά πόδας το τελευταίο διάστημα, καταϊδρωμένη και αργή. Δεν πείθει, γιατί δεν φαίνεται και η ίδια να πιστεύει πλέον στο εγχείρημα. 

Η "ορφανή" πρόταση για την Κύπρο τι έλεγε; Βασισμένη σε φουσκωμένες εκτιμήσεις και όχι στοιχεία, βάφτισε την Κύπρο πλυντήριο, και όρμησε να την διαλύσει. Λες και είναι έτοιμη η Γερμανία, ή η ΕΕ, να διώξει το μαύρο χρήμα από τα εδάφη της. Θα το έκαναν ποτέ στο γαλλόφωνο Λουξεμβούργο της κεντρικής Ευρώπης; Φυσικά και όχι. Όπως δεν απαίτησαν από το Βέλγιο να κάνει δημοσιονομική προσαρμογή 8% σε ένα χρόνο, για να θυμηθούμε την περίπτωση της Ελλάδας.

Τι θα γινόταν αν η Κυπρος υπερψήφιζε την χθεσινή πρόταση; Θα εξαφανιζόταν η αξιοπιστία των τραπεζών της ΕΖ, με ενδεχόμενα bank runs σε προβληματικές χώρες, θα ισοπεδωνόταν η οικονομία της Κύπρου που βασίζεται στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (45% του ΑΕΠ της), θα την εγκατέλειπαν οι ξένοι υπήκοοι (και τα χρήματα τους) που την επέλεξαν για τα τελευταία τους χρόνια της σύνταξης. Τι θα κέρδιζε η ΕΕ/ΕΖ; Το ξεκαθάρισμα δύο κακών τραπεζών και μία εικονική μονομαχία με το μαύρο χρήμα, την στιγμή που αυτό κινεί εν μέρει τις εξαγωγές της Γερμανίας.

Κανείς ποτέ δεν κατάφερε να κρυφτεί πίσω από το δάχτυλο του για πολύ. Μπορεί να κερδίσει κάποια εκλογική μάχη στο εσωτερικό του, ή να κοιμηθεί κάποιο βράδυ θεωρώντας ότι ακολουθεί "το δρόμο του Θεού" με ηθικολογίες της κακιάς ώρας, αλλά οι χαρές της υποκρισίας είναι βραχύβιες. Η πραγματικότητα πάντα εκδικείται, χωρίς έλεος για τις όποιες καλές προθέσεις. 

Χρειάζεται αλλαγές το Κυπριακό χρηματοπιστωτικό; Φυσικά. Μπορούν αυτές να γίνουν επειδή ισοπέδωσες οικονομικά τη χώρα; Μάλλον όχι... Υπάρχει κόστος από την χθεσινή καταψήφιση; Μάλλον ναι, αλλά να περιμένουμε τις αντιδράσεις όλων τις επόμενες μέρες. Ειδικά σε ό,τι αφορά την εμπλοκή της Ρωσίας σε χώρα της Ευρωζώνης. 

Το μεγαλύτερο κέρδος από το χθεσινό θρίλερ, θα ήταν αν η Ευρώπη επανασυνδεόταν με τον αρχικό σκοπό της - το πολιτικό διακύβευμα της υπέρβασης όλων και της εμπιστοσύνης των λαών. Την επανεκτίμηση των πολιτικών που ασκήθηκαν τα τελευταία χρόνια με πρωτοστατούσα την καγκελάριο Μέρκελ, και όσους ενέδωσαν στη "δίκαιη οργή" απέναντι σε προβληματικά μέλη. Δίκαιη ή μη, έτσι ξεκινούν θρησκευτικοί/ιεροί πόλεμοι, δεν λύνονται προβλήματα. Οι μαγκιές και οι εκβιασμοί πίσω από κλειστές πόρτες δεν είναι ούτε δημοκρατικές διαδικασίες, ούτε προοδευτικές λύσεις που θα μας οδηγήσουν με ασφάλεια στην επόμενη μέρα κ. Άσμουσεν. Στην αγκαλιά της όποιας Ρωσίας ή Σαουδικής Αραβίας, μπορεί. 

Η ισχύς στην πραγματική ένωση

Η λάθος κατεύθυνση, η φοβική/συντηρητική, οδηγεί σε ολοένα και μεγαλύτερα λάθη. Πολιτικά λάθη, με κακό οικονομικό και κοινωνικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δίνονται ακόμα δόσεις στην Ελλάδα έναντι δημοσιονομικών δεικτών και όχι μεταρρυθμίσεων. Ποια μηχανιστική λογική έχει υποκαταστήσει την πολιτική και επιβάλλει δυσκολότερες λύσεις με αμφίβολα αποτελέσματα, την στιγμή που όλοι συμφωνούμε στο πρόβλημα που φυσικά δεν είναι το πόσα δανειστήκαμε, αλλά το γιατί.

Το πρόβλημα χρέους μπορεί να αναλυθεί κατά περίπτωση, με τον κ. Σόιμπλε να εξηγεί γιατί είναι "εξαίρεση" ο κάθε διασωθείς, ή να συζητηθεί στο σύνολο της Ένωσης και να βρεθεί μία βιώσιμη λύση μέσα από το συνδυασμό δυνάμεων, όπως αυτές υπάρχουν σήμερα. Δεν έχει κανένα, μα κανένα απολύτως, νόημα να συνεχίσουμε να πορευόμαστε εντός μίας Ένωσης που δεν θέλει να προχωρήσει σαν ένωση. 

Δεν γίνεται, και δεν θα γίνει όσο ισχυροί και μη, συνεχίζουν να πορεύονται με γνώμονα το εθνικό και όχι το ευρωπαϊκό καλό ως τη συνισταμένη των εθνικών. Αν η Γερμανία, που ωφελήθηκε όσο κανείς από την Ένωση και το Ευρώ, νοιώθει ότι οι εταίροι της (συμπεριλαμβανομένης και της Γαλλίας) αποτελούν τροχοπέδη, ας αποχωρήσει. Θα είναι λάθος, αλλά ας το κάνει κι ας γυρίσει όταν νοιώσει έτοιμη να συνεργαστεί ξανά. Οι εντολές μπορεί να είναι το πρότυπο σε μία (κακή) εταιρεία. Οι υπόλοιποι πείθουν και πείθονται. Δεν θα πάει πουθενά η Ευρώπη με "Κάννες". Το αποδείξαμε και αυτό.

Guy Verhofstadt με αφορμή τον τελευταίο προϋπολογισμό της Ένωσης, 

σε παρουσίαση για το τελευταίο βιβλίο του με τον Daniel Cohn Bendit